Có nên dùng thuốc kháng sinh trị mụn trứng cá? Lợi & Hại
Dùng thuốc kháng sinh trị mụn trứng cá là một trong những phương án điều trị được nhiều người bệnh lựa chọn. Ưu điểm của thuốc kháng sinh là hiệu quả nhanh chóng, tuy nhiên lạm dụng thuốc lâu dài có thể gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Cụ thể khi điều trị bằng thuốc kháng sinh, nguy cơ kháng thuốc rất có thể xảy ra.
Trên thị trường hiện nay có nhiều loại thuốc kháng sinh trị mụn trứng cá khác nhau. Người bệnh cần tuân thủ hướng dẫn điều trị từ các chuyên gia Da liễu, điều này có thể đảm bảo mức độ an toàn, tránh các tác dụng phụ không mong muốn.
Có nên dùng thuốc kháng sinh trị mụn trứng cá?
Thuốc kháng sinh được sử dụng trong đa số các trường hợp bệnh nhân bị mụn trứng cá do kích ứng từ môi trường. Có hai loại kháng sinh được điều chế dưới dạng kháng sinh dạng bôi và kháng sinh dạng uống. Đối với những trường hợp mụn trứng cá nhẹ sẽ dùng kháng sinh điều trị ngoài da, và kháng sinh dạng nặng sẽ điều trị với thuốc dạng uống.
Nhóm thuốc kháng sinh dạng uống mang lại hiệu quả nhanh hơn dạng bôi ngoài da, đồng thời nhóm thuốc dạng uống cũng mang đến nhiều tác dụng phụ hơn. Trường hợp mụn nhẹ có thể sử dụng kháng sinh bôi ngoài da dưới dạng thuốc không kê đơn. Tuy nhiên với kháng sinh dạng uống, người bệnh cần nhận được hướng dẫn của bác sĩ để việc điều trị đạt hiệu quả an toàn.
Hiện nay các loại kháng sinh thường được dùng để trị mụn trứng cá gồm có clindamycin, metronidazole, erythromycin, sulacetamide, tetracycline… Các chuyên gia Da liễu cho rằng việc sử dụng kháng sinh mang đến hiệu quả tốt hơn khi kết hợp cùng benzoyl peroxide. Sử dụng kháng sinh có mặt lợi, hại nhất định mà người bệnh nên cân nhắc.
Ưu điểm:
- Kháng sinh có thể chống khuẩn, kháng viêm, hạn chế sự tạo thành mủ.
- Làm mờ vết thâm do mụn gây ra, khắc phục và phòng ngừa được tình trạng viêm da sâu.
- Hầu hết các loại thuốc kháng sinh bôi ngoài da đều mang lại hiệu quả nhanh chóng.
Nhược điểm:
- Sử dụng kháng sinh trên 6 tuần sẽ làm tăng nguy cơ dị ứng và kháng thuốc.
- Kháng sinh tiêu diệt vi khuẩn gây mụn, nhưng cũng tiêu diệt cả những vi khuẩn có lợi.
- Một số tác dụng phụ có thể xảy ra là tình trạng nứt môi, ngứa, chảy máu cam, khô mắt.
Đối với trường hợp điều trị mụn lâu dài, người bệnh có thể chuyển sang dùng thuốc isotretinoin dạng bôi hoặc uống. Nhóm thuốc này có tác dụng thay đổi vĩnh viễn quá trình sinh trưởng tự nhiên của mụn trứng cá. Để giảm thiểu những nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe, người bệnh cần nhận được đơn thuốc của bác sĩ để điều chỉnh giảm thiểu hết mức các tác dụng phụ.
Các loại thuốc kháng sinh trị mụn trứng cá hiệu quả
Đối với những trường hợp bệnh nhân bị mụn trứng cá dạng nhẹ có thể khắc phục tại nhà bằng các loại thuốc bôi. Đồng thời quan tâm hơn đến việc chăm sóc da và che chắn kỹ trước các yếu tố kích ứng sẽ giúp làn da được hồi phục khỏe mạnh. Các loại thuốc trị mụn bọc dạng bôi được sử dụng phổ biến hiện nay gồm:
Thuốc trị mụn trứng cá Erythromycin
Nhóm thuốc Erythromycin trị mụn bọc được điều chế dưới dạng dung dịch 4% bôi ngoài da. Công dụng chính của nhóm thuốc kháng sinh này là tiêu diệt vi khuẩn gây mụn, điều trị mụn bọc và ngăn ngừa mụn mủ hình thành.
Thuốc Erythromycin được sử dụng khá phổ biến, đồng thời người bệnh có thể gặp phải các tác dụng phụ khi sử dụng thuốc như nôn mửa, đau dạ dày, tiêu chảy. Ngoài ra làn da người bệnh dễ bắt nắng hơn do bị bào mòn khi sử dụng thuốc lâu dài.
Thuốc Clindamyncin
Clindamycin là thuốc kháng sinh nằm trong nhóm lincosamid, thuốc dùng bôi ngoài da tại vị trí mọc mụn. Viên thuốc được bào chế ở nhiều dạng, gồm: gel bôi ngoài da, dung dịch uống, dạng thuốc tiêm. Thuốc thường được dùng trong điều trị mụn viêm, mụn mủ bọc.
Nhóm thuốc này có tác dụng tương đối mạnh, có thể khắc phục được các dạng mụn trứng cá nang. Những tác dụng phụ được ghi nhận ở thuốc là tình trạng buồn nôn, táo bón, kèm theo mẩn ngứa. Ngoài ra thuốc Clindamyncin không được phép sử dụng với người bị viêm đại tràng, viêm dạ dày hoặc mắc phải các bệnh liên quan đến đường tiêu hóa.
Thuốc Benzoyl peroxyde
Đây là cách điều trị mụn bọc ở mặt khá phổ biến hiện nay. Bạn có thể dễ dàng mua Benzoyl peroxyde ở các nhà thuốc. Benzoyl peroxyde có tác dụng giảm axit béo trong nang lông, giảm nhờn, diệt vi khuẩn gây mụn. Tuy nhiên thuốc cũng mang lại nhưng kích ứng như lột da, mẩn ngứa nhất là với làn da mỏng và nhạy cảm. Benzoyl peroxyde khiến da bắt nắng nên các bạn hãy cân nhắc thật kỹ khi dùng.
Thuốc Acid Azelaic trị mụn trứng cá
Thuốc kháng sinh trị mụn trứng cá – Acid Azelaic được sử dụng bôi hai lần/ ngày. Công dụng chính của nhóm thuốc này có thể khắc phục điều trị triệu chứng mụn bọc, mụn mủ, mụn viêm do dị ứng và mụn do bít tắc lỗ chân lông. Tác dụng phụ của Acid Azelaic tương đối ít, thông thường sau khi sử dụng người bệnh chỉ thấy cơn ngứa trong thời gian ngắn.
Thuốc trị mụn trứng cá Dapsone
Nhóm thuốc trị mụn trứng cá Dapsone được sử dụng phổ biến trong điều trị mụn bọc, mụn mủ, mụn nhọt. Trong đó thuốc thuộc nhóm Dapsone là Aczone được chỉ định đặc biệt cho những trường hợp mụn nặng. Nhóm thuốc dùng để bôi trực tiếp vào những khu vực da bị tổn thương để giảm nhẹ các triệu chứng đau nhức, viêm mủ và sưng tấy.
Ngoài ra các nhóm thuốc kháng sinh trị mụn trứng cá khác còn có Tretinoin, Adapalene và lưu huỳnh. Tuy nhiên nhóm thuốc bôi này nằm trong nhóm thuốc kê đơn cho những trường hợp đặc biệt, vì tác dụng của thuốc có thể gây kích ứng da rất mạnh. Do đó với những trường hợp mụn cơ bản, người bệnh chỉ nên sử dụng các loại thuốc bôi kháng sinh thông dụng kể trên.
Lưu ý khi sử dụng thuốc kháng sinh trị mụn trứng cá
Một số rủi ro có thể xảy ra khi người bệnh điều trị mụn trứng cá bằng thuốc kháng sinh và xảy ra kích ứng. Sau đây là những lưu ý quan trọng để công cuộc chữa mụn trứng cá có chuyển biến tích cực, hạn chế được các tác dụng phụ xảy ra:
- Sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ
Thuốc kháng sinh dạng bôi mặc dùng được xem là cách điều trị mụn trứng cá hiệu quả và ít mang lại tác dụng phụ. Tuy nhiên không vì thế mà người bệnh sử dụng trong thời gian dài. Đối với trường hợp sau điều trị mà mụn vẫn tái phát triển thì bạn nên đến bác sĩ để tìm phương hướng giải quyết.
Việc sử dụng tự ý thuốc trong các đợt điều trị sau dễ gây ra tình trạng kháng thuốc. Những phản ứng phụ xảy ra khi người bệnh kháng thuốc có thể là dị ứng, mẩn ngứa, sưng tấy da mặt. Đặc biệt trên đối tượng có làn da nhạy cảm cần cân nhắc rất kỹ trước khi sử dụng thuốc.
- Thử thuốc trước khi sử dụng
Phương pháp an toàn để thử những phản ứng xấu của thuốc đối với da. Người bệnh nên bôi thuốc kháng sinh lên vùng da mỏng tại cổ tay và đợi các phản ứng sau 6 – 8 tiếng. Nếu không nhận thấy bất thường như: mẩn đỏ, ngứa hay rát da thì có thể sử dụng bôi lên mặt. Ngược lại nếu có kích ứng xảy ra, bạn nên ngừng sử dụng và tìm giải pháp khác an toàn hơn.
Sử dụng thuốc kháng sinh trị mụn trứng cá đặc biệt nguy hiểm với những người có làn da mỏng, nhạy cảm và yếu. Các chuyên gia bác sĩ cho rằng người bệnh nên tham khảo các loại thuốc có thành phần lành tính như Sulfur, Resorcin, Glycyrrhetinate Acid, Tocopherol Acetate. Chúng mang đến hiệu quả chậm nhưng vẫn đảm bảo an toàn.
- Uống kháng sinh trị mụn đúng hướng dẫn
Trong trường hợp nhận điều trị từ các loại kháng sinh dạng uống, người bệnh nên ưu tiên nhóm thuốc sử dụng ngắn hạn. Trị mụn trứng cá bằng kháng sinh dạng uống mang đến nhiều rủi ro hơn cho hệ thống tiêu hóa và ảnh hưởng đến nội tiết nghiêm trọng. Do đó, người bệnh chỉ sử dụng kháng sinh dạng uống theo đúng đơn kê và liệu trình được chỉ định.
Không tự ý tăng giảm liều dùng, hoặc sử dụng đơn thuốc cho các đợt điều trị sau. Ở mỗi đợt tái phát mụn, căn cứ vào mức độ nghiêm trọng và những tổn thương ở da mà bệnh nhân sẽ được kê đơn thuốc khác nhau.
Cách phòng ngừa và hỗ trợ điều trị mụn trứng cá
Kết hợp với việc dùng kháng sinh trị mụn trứng cá, cũng cần lưu ý rằng mụn trưng cá khó điều trị hơn các mụn viêm thông thường. Việc điều trị dễ dàng hơn khi người bệnh chủ động trong khâu chăm sóc da và sinh hoạt khoa học. Một số cách phòng ngừa và hỗ trợ trị mụn trứng cá gồm có:
- Người bệnh vệ sinh da mặt sạch sẽ 2 lần/ngày giúp lỗ chân thông thoáng, phòng ngừa hình thành mụn.
- Không sử dụng các loại mỹ phẩm trang điểm, sửa rữa mặt có xà phòng trong thời gian trị mụn.
- Hạn chế dùng kem dưỡng, mỹ phẩm có thành phần dầu trong thời gian điều trị vì có thể khiến lỗ hân lông bị bít tắc, gây mụn nghiêm trọng hơn.
- Người bệnh nên tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, che chắn kỹ khi ra ngoài môi trường khói bụi, nhiều hóa chất.
- Ngủ đủ giấc, không thức khuya, hạn chế tiếp xúc máy tính, điện thoại,…. để tránh ảnh hưởng của tia sáng xanh làm lão hóa da.
- Duy trì tâm trạng thoải mái, ngủ nghỉ đủ giấc và tránh những lo âu, stress, căng thẳng.
- Bổ sung nhiều rau củ và trái cây để hỗ trợ bổ sung vitamin và phòng ngừa hình thành mụn.
- Hạn chế sử dụng thực phẩm cay nóng, nhiều dầu mỡ, bánh kẹp ngọt, thực phẩm có đường,…
- Không sử dụng đồ uống chứa cồn, nước có gas… Uống nhiều nước lọc để thải độc.
- Điều trị bằng thuốc kháng sinh kết hợp với chăm sóc da sẽ giúp giảm mụn thâm hiệu quả và an toàn.
Mụn trứng cá không chỉ ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tâm lý của người bệnh. Việc sử dụng thuốc kháng sinh trị mụn trứng cá không đúng cách còn gây ra nhiều nguy cơ tiềm ẩn với sức khỏe. Vì thế để mụn trứng cá được xử lý triệt để mà không gây tổn thương đến sức khỏe, người bệnh nên thăm khám tại chuyên khoa Da liễu để có phương pháp điều trị, chăm sóc da phù hợp.
Quan tâm nhiều: Trị mụn bọc mủ, mụn ẩn, mụn trứng cá, mụn đầu đen ngăn ngừa tái phát
Ngày Cập nhật 07/09/2022
Trở thành người đầu tiên bình luận cho bài viết này!