Bệnh chàm bìu: Nguyên nhân, Triệu chứng, Cách điều trị

Bệnh chàm bìu là một dạng viêm da hay gặp. Bệnh xuất hiện cùng với những triệu chứng đặc trưng riêng nhưng vẫn chưa được nhìn nhận như một bệnh lý mang tính riêng biệt. Khi mắc bệnh, da vùng bìu thường trở nên đỏ, dày, dị ứng, bong vảy, gây kích ứng. Việc điều trị và kiểm soát những triệu chứng của bệnh không khó. Tuy nhiên bệnh thường hay tái phát, tác động và làm ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống.

Bệnh chàm bìu là gì?

Cấu trúc của dương vật, vùng bìu lỏng lẽo hơn so với những vị trí khác. Tại khu vực này chứa rất nhiều mạch máu nên rất dễ bị sưng đỏ, phù nề khi có dị ứng và phản ứng viêm. Bên cạnh đó, vùng da tại khu vực này thường xuyên bị ẩm ướt, rất dễ tạo điều kiện thuận lợi để phát sinh bệnh viêm da tiếp xúc.

Bệnh chàm (eczema) là bệnh phổ biến và có khả năng xuất hiện ở mọi độ tuổi. Mặc dù không gây nguy hiểm đến tính mạng nhưng bệnh rất khó điều trị đứt điểm và mang đến nhiều phiền toái cho người bệnh.

Bệnh chàm bìu cũng là một dạng thường thấy của bệnh chàm. Bệnh xuất hiện trên bộ phận sinh dục của nam giới. Mặc dù bệnh hình thành cùng với những triệu chứng đặc trưng riêng nhưng vẫn chưa được nhìn nhận như một bệnh lý mang tính riêng biệt. Bởi có nhiều người nhầm lẫn bệnh với những bệnh lý, vấn đề xảy ra ở bộ phận sinh dục khác hoặc xuất hiện ở nam giới như bệnh giang mai, bệnh lậu.

Bệnh chàm bìu thể hiện cho tình trạng vùng da bệnh bị viêm, ngứa ngáy, nổi mụn nước. Thậm chí có thể gây sưng đỏ, xuất hiện những vết lở loét, bong tróc, có vảy ở bộ phận bìu của cơ quan sinh dục của phái nam. Khi bệnh phát triển mạnh, triệu chứng của bệnh có thể lan ra khắp toàn bộ bộ phận sinh dục và vùng mông gây đau đớn cho người bệnh.

Đây là bệnh lý thường xuất hiện ở những nơi có khí hậu nhiệt đới. Tại Việt Nam, nóng chuyển qua lạnh, thời tiết chuyển sang đông là thời điểm thích hợp nhất để bệnh chàm bùng phát. Do bệnh xảy ra tại khi vực nhạy cảm nên thường mang mặc cảm và rất nhiều khó chịu cho nam giới. Tình trạng đau nhức, ngứa rá tại vùng kín là nổi ám ảnh của phái mạnh.

Triệu chứng của bệnh chàm bìu

Chàm bìu là kết quả xấu của nhiều tác động hình thành, từ phía bệnh nguyên và từ phía người bệnh. Triệu chứng của bệnh phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố bệnh sinh. Tình trạng viêm nhiễm dai dẳng của vùng da bìu sẽ giải phóng nhiều chất ly giải protein và nhiều chất trung gian hóa học tạo ra cảm giác ngứa.

Khi bệnh nhân dùng tay gãi, chà xát, tác động cơ học nhiều lên tại vùng da đang bị bệnh sẽ làm cho quá trình viêm nhiễm ngày càng trở nên nghiêm trọng hơn, ngứa ngáy nhiều hơn, da dày hơn. Vòng xoắn của căn bệnh này cứ tiếp diễn không ngừng làm cho vùng da bìu trở nên đỏ, dày như da thuộc.

Triệu chứng ngứa ngáy trong bệnh chàm bìu thường kèm theo cảm giác rát bỏng. Tính thấm của da tăng cao do hàng rào bảo vệ của da bìu suy giảm. Từ đó tạo điều kiện thuận lợi cho những tác nhân gây dị ứng, viêm xâm nhập một cách dễ dàng.

Nguyên nhân dẫn đến bệnh chàm bìu

Những nguyên nhân khiến bệnh chàm bìu hình thành và phát triển thường khó xác định và rất phức tạp. Theo các chuyên gia và bác sĩ chuyên khoa da liễu, bệnh có thể liên quan đến những tác nhân sau:

• Môi trường ô nhiễm: Môi trường xung quanh bị ô nhiễm, nam giới có những ngành nghề thường xuyên phải tiếp xúc với không khí, môi trường không tốt cho da như nhân viên vệ sinh môi trường, người bán xăng dầu, thợ sơn… là nguyên nhân khiến chàm bìu xảy ra.
• Tác nhân gây dị ứng, kích ứng: Chàm bìu sẽ xuất hiện bởi sự tác động của những tác nhân gây kích ứng, dị ứng cho da bao gồm bột giặt, chất tẩy rửa xà phòng, các chất nhuộm trong quần áo, dị ứng với bao cao su.
• Bệnh lý: Bệnh có thể hình thành và phát triển do sự tác động của những vấn đề sức khỏe, bệnh lý khác như bệnh đái tháo đường, bệnh suy thận, bệnh vảy nến, HIV, nhiễm trùng da.
• Thiếu hụt vi chất quan trọng: Việc cơ thể thiếu hụt một số vi chất quan trọng có thể làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh chàm bìu. Đặc biệt là khi cơ thể thiếu kẽm.
• Tiền sử gia đình: Tiền sử gia đình có người từng bị eczama, bệnh viêm da cơ địa cũng là nguyên nhân dẫn đến chàm bìu hình thành ở những thế hệ sau.

Khi nào cần khám bác sĩ?

Trên thực tế tồn tại nhiều loại bệnh chàm khác nhau. Ở mỗi loại chàm sẽ được phân thành những loại nhỏ và được xem xét, đánh giá theo mức độ nghiêm trọng cũng khác nhau. Bệnh chàm thường được xem là một tình trạng mãn tính. Điều này mang ý nghĩa việc điều trị bệnh cần rất nhiều thời gian và rất khó để có thể chữa trị dứt điểm.

Ngược lại, chữa trị và kiểm soát những triệu chứng của bệnh chàm có thể làm giảm bớt và ngăn chặn chàm da tái phát được đánh giá là phương pháp trị bệnh hiệu quả nhất ở hiện tại.

Người bệnh cần hiểu và nắm rõ chàm bìu không phải là một bệnh lây nhiễm. Bệnh không thể lây truyền từ cơ thể người này sang cơ thể người khác. Bệnh chỉ trở nên giảm nhẹ hoặc nặng hơn ở mỗi người. Tuy nhiên đối với những trường hợp chàm bìu nhiễm nấm men, nhiễm khuẩn, nguy cơ lây nhiễm vẫn có thể xuất hiện. Điều này xảy ra là do vi khuẩn trên da có khả năng truyền nhiễm.

Bệnh nhân cần đến bệnh viện và khám bác sĩ khi:

• Những triệu chứng do bệnh chàm bìu gây ra làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ. Đồng thời khiến cơ thể gặp vấn đề trong các hoạt động sinh hoạt hàng ngày.
• Những dấu hiệu của chàm bìu xuất hiện ngày càng nhiều.
• Khoảng cách giữa những lần bùng phát tình trạng tấy đỏ, cơn ngứa ngáy ngày càng ngắn hơn.
• Sốt cao hoặc xuất hiện các triệu chứng chứng tỏ bạn bị nhiễm trùng.
• chàm bìu gây ra những biểu hiện lâm sàng ở những khu vực khác của cơ thể.

Tốt nhất khi nhận thấy những điều bất ổn xảy ra trên da hoặc cảm thấy có bất kỳ nghi ngờ về sức khỏe, người bệnh nên đến bệnh viện và khám bác sĩ ngay. Bệnh chàm có thể tác động khiến bệnh nhân có nguy cơ cao bị nhiễm trùng tụ khuẩn và tiềm ẩn rất nhiều nguy hại về sức khỏe khác.

Biến chứng của bệnh chàm bìu

Khi chàm bìu hình thành chắc chắn sẽ tác động và làm ảnh hưởng đến tinh hoàn. Bởi da ở bìu rất mỏng. Viêm tinh hoàn là biến chứng dễ nhận thấy nhất. Biến chứng viêm tinh hoàn khi xuất hiện sẽ làm suy giảm chất lượng của tinh trùng hoặc có thể khiến tinh trùng không có ở nam giới.

Ngoài ra, biến chứng viêm tinh hoàn còn làm cho người bệnh bị thoát vị bẹn. Điều này gây nhiều khó khăn mỗi khi bệnh nhân phải lao động nặng. Nguy hiểm hơn bệnh có thể dẫn đến ung thư tinh hoàn ở phái mạnh.

Đối với những trường hợp bệnh chàm bìu xuất hiện do nhiễm vi khuẩn, nhiễm nấm mà không sớm điều trị sẽ khiến bệnh chàm trở nên mãn tính, chàm hóa tại chỗ và kéo dài dai dẳng.

Bệnh tuy không biểu hiện ra bên ngoài nhưng lại tác động và làm ảnh hưởng mạnh đến tâm lý của bệnh nhân.

Cách điều trị bệnh chàm bìu

Bệnh có tốc độ phát triển rất nhanh. Ban đầu, bệnh sẽ xuất hiện với những biểu hiện nhẹ. Tuy nhiên vài ngày sau đó, nếu bệnh nhân không áp dụng các phương pháp chữa bệnh thích hợp, triệu chứng của bệnh sẽ chuyển sang mức độ nặng. Do đó, để phòng ngừa những rủi ro có thể xảy ra, người bệnh nên khám bác sĩ ngay sau khi bệnh xuất hiện. Hơn thế bạn cần đồng hành cùng bác sĩ trong suốt thời gian điều trị bệnh.

Để chẩn đoán chính xác bệnh chàm bìu và nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ chuyên khoa sẽ xem xét và dựa vào những triệu chứng lâm sàng của bệnh. Sau khi khám lâm sàng, để kết quả chẩn đoán bệnh trở nên chính xác hơn, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thực hiện thêm một số xét nghiệm và làm các thủ thuật trên da. Bác sĩ sẽ tiến hành điều trị khi có kết quả chính xác.

Khắc phục bệnh lý bằng thuốc bôi đặc trị chàm bìu Steroid

Steroid được sử dụng dưới dạng viên uống hoặc thuốc bôi ngoài da. Những hoạt chất trong thuốc có khả năng làm giảm phản ứng viêm. Steroid điều trị tại chỗ thường sử dụng kết hợp với liệu pháp ánh sáng hoặc sử dụng riêng lẻ để chữa chàm bìu ở mức độ từ trung bình cho đến nặng.

Tuy nhiên người bệnh chỉ nên sử dụng loại thuốc này trong một khoảng thời gian ngắn và liều dùng thuốc không được cao hơn so với liều quy định. Bởi điều này có thể làm tăng cao nguy cơ mắc phản ứng phụ của bạn. Một số phản ứng phụ có thể xảy ra trong quá trình sử dụng thuốc là da sạm màu, da sần sùi, mỏng da, chóng mặt, đau đầu, kích ứng…

Sử dụng thuốc Corticosteroid đường uống điều trị bệnh chàm bìu

Thuốc Corticosteroid là loại thuốc được chỉ định khi bệnh chàm bùi của bạn đang ở mức độ từ trung bình đến nặng. Thuốc có khả năng cải thiện những triệu chứng của bệnh và làm giảm viêm trong một thời gian ngắn.

Tương tự như Steroid, Corticosteroid không được khuyến cáo sử dụng liều cao và sử dụng trong thời gian dài. Bởi ngoài tác dụng điều trị bệnh, thuốc có thể gây tăng huyết áp, tăng đường huyết, xuất huyết dưới da và nhiều tác dụng phụ nguy hiểm khác.

Chữa chàm bìu bằng thuốc điều hòa miễn dịch tại chỗ

Tacrolimus, Pimecrolimus và một số loại thuốc điều hòa miễn dịch tại chỗ khác có khả năng tác động và can thiệp vào những hợp chất gây viêm, cải thiện tình trạng ngứa ngáy và viêm nhiễm. Thuốc này mang nhiều tác dụng hữu ích đối với những vùng da, khu vực bị chàm có nếp gấp như bìu.

Tuy nhiên việc sử dụng thuốc điều hòa miễn dịch tại chỗ cũng cần phải hết sức thận trọng. Bệnh nhân cần dùng thuốc đúng với thời gian quy định và sử dụng thuốc đúng liều. Bởi nếu dùng thuốc quá liều người bệnh có thể bị tác dụng phụ như có cảm giác châm chích, kích ứng mắt, khô rát da…

Sử dụng thuốc kháng histamin điều trị bệnh chàm bìu và các triệu chứng

Những thuốc thuộc nhóm thuốc kháng histamin có khả năng đối kháng lại những thụ thể histamin được hình thành và được giải phóng trong cơ thể, giúp người bệnh cải thiện tình trạng ngứa rát và viêm sưng. Đây là loại thuốc được sử dụng phổ biến trong điều trị bệnh chàm nói chung và bệnh chàm bìu nói riêng. 

Tuy nhiên người bệnh không được tự ý sử dụng loại thuốc này. Thuốc chỉ được sử dụng khi bác sĩ yêu cầu. Buồn nôn, chóng mặt, nôn ói, buồn ngủ… là các tác dụng phụ thường thấy khi bạn sử dụng thuốc kháng histamin bừa bãi.

Sử dụng kem làm mềm và dưỡng ẩm da

Bệnh chàm bìu dù đang ở giai đoạn nhẹ hoặc nặng cũng đều phải được làm mềm và dưỡng ẩm vùng da bị bệnh, Bởi điều này có thể giúp người bệnh ngăn ngừa tình trạng khô rát da, ngứa ngáy. Ngoài ra việc sử dụng những sản phẩm dưỡng ẩm còn giúp người bệnh kiểm soát được tình trạng da đỏ, bong tróc, đau rát và nhiều triệu chứng khó chịu khác của bệnh.

Tuy nhiên việc sử dụng kem làm mềm và dưỡng ẩm da cần có sự hỗ trợ và tư vấn của bác sĩ chuyên khoa da liễu. Người bệnh không nên sử dụng những sản phẩm có mùi hương, có chất tạo màu… Bởi những chất này có thể gây kích ứng da và làm nặng hơn bệnh lý. Bạn nên sử dụng những sản phẩm có nguồn gốc từ thiên như dầu oliu, dầu dừa, mật ong… để đảm bảo an toàn.

Điều trị bệnh chàm bìu bằng quang trị liệu

Để chấm dứt nhanh tình trạng đau rát, ngứa ngáy, thúc đẩy quá trình làm lành những tổn thương trên vùng da bìu, bác sĩ chuyên khoa sẽ xem xét và yêu cầu bệnh nhân thực hiện quan trị liệu. 

Quang trị liệu là biện pháp sử dụng dòng tia cực tím để chiếu lên những khu vực đang bị chàm. Tuy nhiên phương pháp chữa bệnh này chỉ được áp dụng ở những trường hợp có chàm bìu phát triển ở giai trung bình và giai đoạn nặng.

Ngoài những phương pháp chữa bệnh nêu trên, người bệnh có thể được điều trị cùng với những chuyên gia tâm lý nếu nguyên nhân chính gây nên bệnh chàm bìu là yếu tố tâm lý. Các chuyên gia sẽ giúp người bệnh giảm bớt những lo lắng, căng thẳng. Đồng thời kiểm soát hoạt động gãi ngứa và giúp quá trình điều trị bệnh trở nên tốt hơn.

Dùng thuốc tiêm khắc phục bệnh chàm bìu và những triệu chứng của bệnh

Những loại thuốc tiêm chỉ được sử dụng khi tình trạng viêm nhiễm và những triệu chứng của bệnh chàm bìu ở mức độ nặng, triệu chứng xảy ra ở phạm vi rộng và không có biểu hiện thuyên giảm khi sử dụng những loại thuốc điều trị khác.

Để kiểm soát triệu chứng của bệnh, bác sĩ có thể cho bạn sử dụng Dupilumab (dupixent). Đây là một loại thuốc tiêm có khả năng giảm viêm, giảm sưng, giúp phục hồi tổn thương, cải thiện tình trạng đau rát và ngứa ngáy trong thời gian ngắn.

Tuy nhiên thuốc chỉ được sử dụng 2 lần/tuần dưới sự chỉ định và giám sát của bác sĩ chuyên khoa. Bởi thuốc có khả năng gây viêm mí mắt, loét mí mắt, viêm kết mạc và nhiều tác dụng phụ nghiêm trọng khác.

Biện pháp phòng ngừa bệnh chàm bìu khởi phát và phát triển theo chiều hướng xấu

Để phòng ngừa bệnh chàm bìu khởi phát và phát triển theo chiều hướng xấu, người bệnh cần thay đổi thói quen và chú ý đến những cách chăm sóc.

• Cắt móng tay, giữ gìn tay luôn gọn gàng và sạch sẽ
• Hạn chế sử dụng tay hoặc các đồ vật gãi ngứa hoặc chà xát. Bởi những hoạt động này có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.
• Bạn nên lựa chọn và sử dụng những bộ quần áo thoáng mát, rộng rãi, có khả năng thấm hút mồ hôi tốt. Tốt nhất bạn nên lựa chọn những bộ quần áo có chất liệu vải làm bằng cotton. Đặc biệt, bạn nên mặc quần lót có độ co giãn tốt, quần khi mặc vào phải tạo cảm giác thoải mát và thông thoáng. Sau khi giặt giũ, bạn nên phơi quần dưới ánh nắng mặt trời.
• Bạn cần hạn chế tiếp xúc với những chất có khả năng gây dị ứng. Bên cạnh đó, bạn cũng cần hạn chế tiếp xúc với sự thay đổi nhiệt độ nếu bạn thuộc nhóm người dị ứng với thời tiết. Có thể sử dụng máy điều hòa hoặc sử dụng máy tạo độ ẩm để điều chỉnh. Từ đó giúp cân bằng nhiệt độ ngoài trời cùng với phòng ngủ và nơi làm việc.
• Bạn nên thường xuyên sử dụng chất làm mềm tự nhiên hoặc kem dưỡng ẩm để phòng ngừa khô da và để cân bằng độ ẩm.
• Bạn cần tránh để da khô vào mùa đông hoặc vận động tiết nhiều mồ hôi. Bởi đây chính là nguyên nhân khiến bệnh chàm bìu hình thành và tiến triển nghiêm trọng.
• Không nên sử dụng những chất tẩy rửa, sữa tắm có mùi thơm và mang tính tẩy mạnh.
• Thường xuyên vệ sinh thân thể và chân tay.
• Bạn cần giữ tâm lý luôn thoải mái, vui vẻ, tránh tạo căng thẳng, tránh stress. Bạn có thể tham gia vào những lớp yoga, lớp thiền. Việc thiền hoặc yoga có thể vừa giúp người tập đẹp da, đẹp dáng vừa cân bằng tâm lý.
• Thực hiện các hoạt động quan hệ tình dục lành mạnh với tần suất điều độ.
• Bệnh nhân nên chú ý và quan tâm đến những tác nhân, yếu tố khiến bệnh chàm bìu phát triển mạnh và trở nên nghiêm trọng hơn. Cụ thể như: Bao cao su, chất diệt tinh trùng hoặc một số yếu tố khác như mỹ phẩm, nước hoa, môi trường ô nhiễm, nguồn nước bị nhiễm khuẩn…

Chẩn đoán và điều trị bệnh chàm bìu không khó, triệu chứng của bệnh có thể được kiểm soát tốt ngay sau khi áp dụng các phương pháp. Tuy nhiên bệnh thường xuyên tái phát làm suy giảm chất lượng cuộc sống và làm ảnh hưởng đến các hoạt động của người bệnh. Chính vì thế, người bệnh cần nhanh chóng đến đến bệnh viện và khám bác sĩ ngay sau khi biểu hiện của bệnh xuất hiện. Ngoài ra bạn cũng nên tái khám định kỳ và áp dụng những phương pháp phù hợp giúp phòng ngừa bệnh tái phát.