Bệnh viêm gan C là gì? Nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị

Bệnh viêm gan C là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm. Bởi bệnh có mức độ tử vong cao nhưng lại khó phát hiện, diễn biến âm thầm. Hiện nay đã có một số phương pháp hỗ trợ điều trị, mang lại đáp ứng tốt cũng như đạt hiệu quả đáng kể trong việc ức chế hoạt động và tiêu diệt virus gây bệnh.

Viêm gan C và nguyên nhân gây bệnh

Tương tự như viêm gan B, viêm gan C là một bệnh truyền nhiễm. Bệnh hình thành do sự xâm nhập và tác động của Hepatitis C virus (HCV). Những triệu chứng của bệnh thường không bùng phát dữ dội mà xảy ra một cách âm thầm. Chính vì thế bệnh rất khó phát hiện và thường để lại hậu quả nghiêm trọng.

Do hình thành và phát triển bởi virus nên viêm gan C có khả năng lây truyền mạnh mẽ bằng đường máu. Cụ thể như máu của những người đang bị nhiễm virus viêm gan C xâm nhập vào cơ thể và gây bệnh ở người chưa bị nhiễm thông qua vết xước trên da, niêm mạc…

Ngoài ra virus viêm gan C còn có khả năng lan truyền thông qua:

• Truyền máu
• Ghép tạng
• Sử dụng chung kim tiêm
• Dùng chung dao cạo, kìm bấm móc tay, bàn chải đánh răng và một số dụng cụ cá nhân khác
• Truyền từ mẹ sang con
• Quan hệ tình dục không được đảm bảo an toàn.

Triệu chứng của bệnh viêm gan C

Sau khi virus viêm gan C xâm nhập vào cơ thể, chúng sẽ có giai đoạn sinh sôi và ủ bệnh khá dài. Thông thường, thời gian ủ bệnh của virus dao động trong khoảng 7 – 8 tuần. Sau giai đoạn ủ bệnh là thời kỳ khởi phát.

Những trường hợp mắc bệnh viêm gan C giai đoạn cấp tính thường có ít triệu chứng đặc biệt, chỉ xuất hiện một số triệu chứng đặc biệt gồm:

• Cơ thể mệt mỏi, đau đầu, hình thành những biểu hiện tương tự như bệnh cảm cúm.
• Ở một số ít trường hợp, bệnh nhân có biểu hiện rối loạn đường tiêu hóa. Cụ thể như: Bụng đau, chán ăn, đau tức vùng gan (vùng hạ sườn phải).
• Khi dùng tay ấn vào kẽ liên sườn 11 – 12 ở bên phải, người bệnh sẽ có cảm giác đau tức và vô cùng khó chịu. Triệu chứng này xuất hiện là do gan bị viêm, sưng, khiến cho màng ngoài của gan có biểu hiện căng ra.
• Vàng da, vàng mắt, nước tiểu có màu như nước vối là biểu hiện điển hình của bệnh viêm gan. Tuy nhiên những triệu chứng này xuất hiện đồng nghĩa với việc bệnh lý của bạn đang phát triển mạnh mẽ theo chiều hướng xấu và chuyển sang giai đoạn mãn tính. Triệu chứng vàng da, vàng mắt và nước tiểu có màu như nước vối là tình trạng viêm tại gan khiến cho sắc tố mật bị ứ trệ và đường dẫn mật trong gan bị tổn thương.

Đôi khi những triệu chứng nêu trên chỉ xảy ra thoáng qua hoặc nhẹ. Điều này khiến bệnh nhân không để ý, quan sát kỹ nên dễ bỏ qua dù gan sưng và đang ở trong giai đoạn viêm rất nặng. 

Ở giai đoạn toàn phát, những triệu chứng của bệnh có thể kéo dài từ 6 – 8 tuần. Sau đó viêm gan C sẽ tự hết mà không cần phải điều trị. Tuy nhiên trường hợp tự khỏi chỉ chiếm khoảng 15 – 30% tổng trường hợp mắc bệnh. Các trường hợp còn lại sẽ nhanh chóng trở thành người mang virus viem gan C (điều này có nghĩa cơ thể không đào thải được virus viêm gan C sau 6 tháng) hoặc trở thành người mắc bệnh viêm gan C mãn tính.

Mức độ nguy hiểm của bệnh viêm gan C

Viêm gan C được đánh giá là một bệnh lý nguy hiểm do virus Hepatitis C virus (HCV) gây ra. Bệnh là một trong năm loại viêm gan chính. Bao gồm: Viêm gan A, viêm gan B, viêm gan C, viêm gan D và viêm gan E.

Bên cạnh đó, viêm gan C cũng được xác định là một trong 10 nguyên nhân hàng đầu khiến bệnh nhân tử vong do các bệnh nhiễm trùng với hậu quả là ung thư gan và xơ gan. Biến chứng xơ gan sẽ hình thành khi viêm gan C xảy ra mà không được điều trị đúng cách. Hơn thế nguy cơ mắc bệnh ung thư gan và suy gan ở trường hợp này cũng rất cao.

Virus viêm gan C ngoài khả năng tấn công mạnh mẽ và hủy hoại gan thì các biến chứng do virus gây ra còn tác động và làm ảnh hưởng đến hệ thống, bộ phận khác của cơ thể. Điều này xuất hiện là do trong thời gian nhiễm virus, cơ thể sẽ hoạt động mạnh và hình thành kháng thể để chống lại tác nhân gây hại. 

Chính kháng thể đã tạo ra phản ứng tác động và tạo ra nhiều tác hại đến hệ thống, các cơ quan khác của cơ thể. Cụ thể như thận bị tổn thương, bị tê, có cảm giác ngứa ngáy và đau do các dây thần kinh bị tổn thương, da mẩn đỏ, đau khớp, da có dấu hiệu loét.

Ngoài ra, bệnh viêm gan C cũng có thể khiến cơ thể bị rối loạn, làm tăng nguy cơ hình thành và phát triển nhiều bệnh lý khác. Điển hình như bệnh trầm cảm, bệnh tiểu đường…

Bệnh viêm gan C được chẩn đoán như thế nào?

Nếu chỉ quan sát những biểu hiện xảy ra bên ngoài, bác sĩ chuyên khoa khó có thể xác định cũng như kết luận chính xác bệnh án của bệnh nhân. Chính vì thế để chẩn đoán chính xác bệnh lý, bác sĩ sẽ yêu cầu bạn thực hiện các kỹ thuật y tế. 

• Xét nghiệm máu: Xét nghiệm máu giúp bác sĩ đo lượng HCV tồn tại trong máu của bạn.
• Xét nghiệm kiểu gen: Xét nghiệm kiểu gen là kỹ thuật có khả năng tìm ra kiểu gen viêm gan C mà người bệnh đang mắc phải. Sau đó dựa vào kết quả và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp.
• Xét nghiệm kiểm tra chức năng gan: Xét nghiệm kiểm tra chức năng gan được chỉ định để xác định dấu hiệu của những enzyme tăng chiều cao từ gan.
• Sinh thiết gan: Để sinh thiết gan, bác sĩ chuyên khoa sẽ lấy một mảng mô nhỏ từ gan của bạn. Sau đó đưa vào phòng thí nghiệm và kiểm tra tế bào có đang bất thường hay không.
• Xét nghiệm kháng thể viêm gan C: Khi cơ thể của bạn bị xâm nhập bởi một số chất lạ, nó sẽ hoạt động mạnh và kích hoạt hệ thống miễn dịch tạo ra kháng thể. Kháng thể này được lập trình một cách đặc biệt quay lại để chống những chất lạ đó. Trong trường hợp bạn bị nhiễm virus viêm gan C, cơ thể sẽ hoạt động và tạo ra những kháng thể viêm gan C chỉ chống lại virus HCV. Bởi cơ thể sẽ chỉ tạo ra kháng thể viêm gan C nếu bị virus xâm nhập và mắc bệnh. Vì thế, việc tiến hành xét nghiệm kháng thể viêm gan C có thể xác nhận cơ thể có bị nhiễm virus HCV hay không cũng như bạn có kháng thể viêm gan C hay không.

Phương pháp điều trị viêm gan C

Bệnh viêm gan C dù đang trong giai đoạn cấp tính hay đang trong giai đoạn mãn tính cũng đều có thể được điều trị khỏi.Chỉ cần người bệnh luôn lắng nghe và tuân thủ đúng theo phác đồ điều trị do bác sĩ chuyên khoa chỉ định.

Đối với giai đoạn cấp tính

Mục tiêu điều trị bệnh viêm gan C ở giai đoạn cấp tính là làm giảm những triệu chứng. Đồng thời ngăn chặn nguy cơ bệnh phát triển mạnh và chuyển sang giai đoạn mãn tính. Trên thực tế, cơ thể của bệnh nhân vẫn có khả năng hồi phục, bệnh tự khỏi khi cơ thể cơ thể hoạt động mạnh và sản sinh đủ lượng kháng thể chống lại virus gây bệnh. 

Tuy nhiên những trường hợp có đủ kháng thể chống lại virus viêm gan C không nhiều. Điều quan trọng là bệnh nhân cần phải áp dụng các biện pháp nhằm tăng cường khả năng miễn dịch cho cơ thể. Từ đó giúp quá trình đẩy lùi virus viêm gan C đạt hiệu quả hơn.

Đối với giai đoạn mãn tính

Ở giai đoạn mãn tính, bệnh nhân mắc bệnh viêm gan C vẫn có thể được chữa khỏi nếu sớm tiến hành thăm khám, phát hiện bệnh lý và can thiệp kịp thời, trước khi biến chứng xuất hiện.

Đối với bệnh viêm gan C giai đoạn mãn tính, bác sĩ chuyên khoa thường xem xét và yêu cầu bệnh nhân sử dụng thuốc kháng virus để loại bỏ virus viêm gan C ra khỏi cơ thể. Ngoài ra nhóm thuốc miễn dịch cũng có thể được chỉ định điều trị trong trường hợp này.

Với sự phát triển của y học hiện nay, các nhà nghiên cứu đã tìm ra nhiều loại thuốc có khả năng loại trừ virus HCV cũng như điều trị bệnh viêm gan C hiệu quả.

Ngoài việc sử dụng các loại thuốc điều trị theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, ở cả hai giai đoạn gồm cấp tính và mãn tính, bệnh nhân cần phải thực hiện thêm một số điều sau để hỗ trợ tốt quá trình điều trị bệnh.

Ăn đủ chất

Việc áp dụng một chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ chất dinh dưỡng sẽ giúp bệnh nhân bị viêm gan C cảm thấy khỏe hơn. Hơn thế, cơ thể cũng có đủ sức, đủ khả năng để chống chọi với bệnh tật. Trong thời gian mắc bệnh, bệnh nhân không nên kiêng khem quá mức. Bởi điều này không chỉ khiến cơ thể thiếu chất mà còn làm ảnh hưởng xấu đến gan. 

Trong mỗi buổi ăn hàng ngày, bệnh nhân bị viêm gan C cần cân đối giữa chất béo, chất đạm, đường và kháng chất, các vitamin. Tuy nhiên người bị viêm gan C cần hạn chế dung nạp vào cơ thể quá nhiều cholesterol xấu.Cụ thể như nội tạng động vật, lòng đỏ trứng gà, thực phẩm chứa nhiều dầu mỡ… Bởi khi mắc bệnh khả năng bài tiết mật của bạn sẽ bị suy giảm dẫn đến không tiêu hóa hết chất béo. Từ đó khiến những tổn thương trên gan càng trở nên nghiêm trọng hơn.

Từ bỏ các thói quen có thể gây hại cho gan

Ngoài việc sử dụng thuốc và áp dụng các phương pháp điều trị khác theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, có chế độ ăn uống khoa học và đầy đủ chất dinh dưỡng, người mắc bệnh viêm gan C cần hạn chế hoặc ngừng hoàn toàn các thói quen có thể tác động và làm ảnh hưởng xấu đến gan.

Người bị viêm gan C cần phải kiêng sử dụng thuốc lá, rượu, bia, không nên nhịn tiểu, hạn chế táo bón, không thức khuya…là những điều vô cùng cần thiết và quan trọng trong việc góp phần làm chậm quá trình tiến triển của bệnh.

Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm gan C

Để phòng ngừa bệnh viêm gan C hình thành và phát triển, bạn cần áp dụng các biện pháp sau: 

Phòng ngừa ban đầu

Hiện tại không có vắc xin phòng ngừa virus viêm gan C. Chính vì thế, để làm giảm nguy cơ lây nhiễm, bạn có thể áp dụng một số biện pháp phòng ngừa sau:

• Không sử dụng chung bàn chải đánh răng, kim tiêm, kìm bấm móng, dao cạo… hoặc bất kỳ vật dụng, đồ vật gì có thể dính máu.
• Tránh hoạt động tiêm không cần thiết và không an toàn.
• Bạn chỉ nên châm cứu, xỏ khuyên, xăm hình… tại những cơ sở uy tín, thực hiện cùng với những dụng cụ đảm bảo vô trùng.
• Tránh thu gom và tránh xử lý các chất thải sắc nhọn, không đảm bảo an toàn.
• Không sử dụng chung dụng cụ tiêm chích và tránh dùng ma túy trái phép.
• Quan hệ tình dục an toàn, vệ sinh cẩn thận các dụng cụ tình dục và sử dụng bao cao su. Đối với phụ nữ bị viêm gan C, người bệnh tuyệt đối không nên thực hiện các hoạt động quan hệ tình dục khi có kinh nguyệt. Điều này sẽ giúp bạn hạn chế lây bệnh cho bạn tình.
• Đối với những trẻ nhỏ đến tuổi đi học, cha mẹ nên thường xuyên dặn dò và nhắc nhở trẻ các biện pháp phòng ngừa để tránh bị lây nhiễm bệnh hoặc lây nhiễm bệnh cho trẻ khác.
• Trước khi quyết định có con, cả người vợ lẫn người chồng đều phải tiến hành kiểm tra, xét nghiệm để xác định có ai đang bị nhiễm bệnh hay không. Ngoài ra trong suốt thời kỳ mang thai, người mẹ cũng cần thường xuyên đến bệnh viện để tiến hành thăm khám, kiểm tra sức khỏe định kỳ.

Phòng ngừa thứ cấp và tam cấp

• Đối với những người có cơ thể đang bị nhiễm virus viêm gan C, người bệnh cần được tư vấn và giáo dục về những lựa chọn hữu ích cho việc chăm sóc và điều trị.
• Người bệnh cần tiến hành kiểm tra sức khỏe và chủng ngừa cùng với vắc xin viêm gan A, vắc xin viêm gan B. Điều này sẽ giúp bạn dự phòng đồng nhiễm từ virus viêm gan A, virus viêm gan B để bảo vệ gan của mình.
• Kiểm soát, chẩn đoán, điều trị sớm và thích hợp bao gồm cả việc áp dụng phương pháp điều trị kháng virus nếu được bác sĩ chuyên khoa chỉ định.
• Thường xuyên đến bệnh viện để tiến hành kiểm tra, theo dõi. Từ đó giúp phát hiện sớm bệnh viêm gan C mãn tính. Đồng thời áp dụng các phương pháp chữa bệnh thích hợp, phòng ngừa nhiều biến chứng xuất hiện.

Viêm gan C là một bệnh truyền nhiễm nguy hiểm do có khả năng gây biến chứng xơ gan, suy gan, ung thư gan và đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân. Tuy nhiên ở cả giai đoạn cấp tính lẫn mãn tính, bệnh đều có thể được điều trị khỏi bằng nhiều phương pháp nếu sớm phát hiện và chữa đúng cách. Vì thế, ngay khi nhận thấy cơ thể có biểu hiện bất thường, bạn nên nhanh chóng đến bệnh viện để kiểm tra và điều trị trong trường hợp bị viêm gan.