Bệnh viêm da dị ứng – Chẩn đoán và hỗ trợ điều trị bệnh như thế nào?

Viêm da dị ứng đi kèm các triệu chứng khô da, ngứa rát. Bệnh gây bất tiện trong sinh hoạt cũng như ảnh hưởng xấu tới sức khỏe của người bệnh. Là bệnh lý về da phổ biến nhưng không phải ai cũng nắm được thông tin để chữa bệnh đúng cách. Bài viết dưới đây giúp người đọc hiểu đúng về bệnh viêm da dị ứng và có hướng điều trị hiệu quả.

Bệnh viêm da dị ứng là gì?

Viêm da dị ứng là phản ứng viêm cấp hoặc mãn tính của da khi tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng như bụi bẩn ô nhiễm, lông động vật, thực phẩm gây dị ứng… Đây là bệnh thường gặp, số người mắc bệnh chiếm tới gần 6% dân số thế giới. Đối tượng mắc bệnh khá rộng, phổ biến ở mọi độ tuổi.

Bệnh gây ra các tổn thương ngoài da như dát đỏ, sưng kèm cảm giác ngứa ngáy. Bệnh có thể chuyển biến sang mãn tính, tái đi tái lại và khó điều trị dứt điểm.

Một số dạng dị ứng phổ biến như:

Chàm (eczema): Tình trạng viêm da sẩn mụn nước xuất hiện trên da. Vị trí phát bệnh thường ở tay, chân. Bệnh thường xuất hiện ở trẻ em dưới 5 tuổi, tái đi tái lại và kéo dài tới tuổi trưởng thành.

Viêm da dị ứng tiếp xúc: Bệnh gây ra do sự tiếp xúc trực tiếp với các chất nhất định khiến hệ miễn dịch phản ứng gây dị ứng. Triệu chứng thường là da mẩn đỏ, phát ban, ngứa ngáy.

Viêm da dị ứng thời tiết: Sự thay đổi của môi trường, thời tiết là tác nhân khiến da dị ứng. Thời tiết thay đổi khiến cơ thể chưa kịp thích ứng kịp thời gây kích ứng. Trời nóng khiến mồ hôi tiết nhiều gây bí bách ở da hoặc thời tiết khô hanh làm da mất nước cũng có thể dẫn đến mẩn ngứa, phát ban.

Theo nghiên cứu, viêm da dị ứng không phải bệnh lây nhiễm. Tuy vậy bệnh có yếu tố di truyền. Cha mẹ mắc bệnh viêm da dị ứng sinh con ra có tỷ lệ mắc bệnh lên đến 80%.

Viêm da dị ứng ở trẻ em

Viêm da dị ứng có thể xuất hiện ở mọi độ tuổi. Tuy vậy bệnh phổ biến nhất ở trẻ em. Bệnh xuất hiện khá sớm ngay từ những tháng đầu sau sinh của trẻ. Bệnh thường kéo dài tới giai đoạn 5 tuổi sau đó tự khỏi. Một số ít trẻ mắc bệnh kéo dài tới tận lúc trưởng thành.

Trẻ thường phát bệnh vào mùa đông hoặc khi thời tiết trở lạnh đột ngột. Tỷ lệ trẻ mắc bệnh cao hơn ở thành phố hoặc khu vực có khí hậu khô hanh. Thông thường bệnh tiến triển theo 2 giai đoạn. Thời gian ủ bệnh ban đầu khiến da khô, dễ bị kích ứng. Giai đoạn này làn da trẻ cần được dưỡng ẩm kỹ. Khi tới giai đoạn bùng phát bệnh, các triệu chứng trở nặng gây đau đớn. Trẻ cần được điều trị kịp thời tránh các biến chứng nguy hiểm của bệnh.

Viêm da dị ứng ở trẻ sơ sinh

Ở trẻ sơ sinh bệnh viêm da dị ứng còn được gọi là chàm sữa, lác sữa. Bệnh thường xuất hiện ở trẻ trong giai đoạn 11-12 tháng tuổi. Dấu hiệu viêm da dị ứng ở trẻ sơ sinh xuất hiện dưới dạng các mảng da bong tróc, đỏ ở vùng má, sau tai hoặc trên da đầu. Nếu chăm sóc trẻ không đúng cách, các triệu chứng có thể lan rộng ra các vùng da tay, chân, bẹn….

Nguyên nhân gây bệnh

Viêm da dị ứng có thể xuất hiện do hàng ngàn nguyên nhân. Nghiên cứu y học tạm thời ghi nhận hơn 2000 nguyên nhân khác nhau gây bệnh viêm da dị ứng. Tuy nhiên một số tác nhân chính của viêm da dị ứng người bệnh nên nắm bắt rõ:

Nguyên nhân di truyền:

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất của bệnh. Trẻ có tiền sử gia đình, bố mẹ mắc viêm da dị ứng có nguy cơ nhiễm bệnh cao gấp 3 trẻ bình thường. Trường hợp 2 trẻ là song sinh cùng trứng, nếu một trẻ mắc bệnh, tỷ lệ cùng mắc bệnh ở trẻ còn lại lên đến 70%.

Do các bệnh hô hấp, dị ứng:

Theo một vài nghiên cứu khoa học cho thấy, viêm da dị ứng có ảnh hưởng bởi các bệnh hen suyễn, dị ứng thời tiết. Người có tiền sử mắc các bệnh trên, sức đề kháng suy giảm, cơ địa dị ứng dẫn đến khả năng mắc bệnh cao.

Yếu tố môi trường:

Môi trường ô nhiễm, thời tiết thay đổi, khói bụi là nguyên nhân khiến làn da dễ kích ứng. Môi trường sinh hoạt quá khô hoặc quá ẩm cũng là tác nhân gây viêm da.

Ngoài ra một số nguyên nhân khác tác động khiến bệnh trở nặng hơn như : Gãi, chà sát, sử dụng xà phòng, mỹ phẩm có tính kiềm cao, sinh hoạt ăn uống sai cách,… Những nguyên nhân trên khiến da bị tổn thương nặng, gây ra các hiện tượng ngứa, viêm da, lở loét ảnh hưởng đến sinh hoạt người bệnh.

Các biểu hiện chính của bệnh

Ở từng độ tuổi triệu chứng của bệnh sẽ có sự khác nhau. Một số dấu hiệu chung của bệnh có thể kể đến:

Mẩn ngứa thường xuất hiện nhiều hơn vào vào buổi tối
Phát ban xuất hiện ở mặt, cổ, ngực… dấu hiệu này xuất hiện thường xuyên hơn khi bệnh chuyển sang mức độ nặng. Phát ban ở mí mắt có thể gây ra hiện tượng viêm.
Da xuất hiện những mảng đậm màu, hoặc đỏ ở tay, chân, mắt cá, cổ, ngực, mí mắt…
Dày da, khô, tróc vẩy
Da sần sùi, nhạy cảm, sưng viêm do chà sát. Người bệnh thường bị chảy dịch tiết trên da . Dấu hiệu này có thể dễ dàng quan sát ở các vết mụn nước bị vỡ, đóng vảy tiết trên da.
Ngoài những triệu chứng bên ngoài da, viêm da dị ứng ở thể trạng nặng có thể gây thêm các triệu chứng như sốt nhẹ, suy hô hấp, mệt mỏi, chán ăn…

Ở trẻ sơ sinh các triệu chứng thường xuất hiện sớm, vị trí phát bệnh thường là ở mặt, da đầu. Bệnh còn đi kèm dấu hiệu mất ngủ, biếng ăn.

Bên cạnh đó, các vùng da thường bị viêm da dị ứng như:

Mặt: Các triệu chứng thường xuất hiện khi người bệnh sử dụng hóa, mỹ phẩm. Biểu hiện là các mảng da đỏ ửng, thường thấy sau vài phút hoặc vài giờ sau khi tiếp xúc với chất gây dị ứng. Giai đoạn bệnh nặng hơn còn đi kèm triệu chứng da khô nứt, đóng vảy, sưng và đau rát, xuất hiện phồng rộp, mụn nước.
Một số loại dung dịch khử mùi, tẩy lông là nguyên nhân dẫn đến dấu hiệu viêm da dị ứng ở nách. Khi này vùng nách xuất hiện mụn hay ban đỏ, ngứa âm ỉ. Vùng da này trở nên khô hơn và có những vết nứt.
Tay: Cảm giác ngứa ở vùng tổn thương da, nếu gãi mạnh dễ gây bội nhiễm. Da hình thành nhiều đám đỏ, nổi sần mụn nước và tiết dịch

Các triệu chứng bệnh viêm da dị ứng ở mặt xuất hiện nhiều ở phụ nữ và trẻ em. Đây là những đối tượng có làn da nhạy cảm và thường xuyên sử dụng mỹ phẩm, kem bôi trên da mặt. Bệnh khiến da mặt khô rát, nổi các ban đỏ, mụn nước và ngứa ngáy.

Các tổn thương da do bệnh dễ bị nhiễm trùng nếu người bệnh không cẩn thận làm xước da hoặc gây lở loét khu vực bị ảnh hưởng. Chà xát hoặc tiếp xúc tay lên vết thương hở tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập gây viêm nhiễm nặng nề. Các vết mẩn, phát ban có thể để lại sẹo vĩnh viễn trên da, gây mất thẩm mỹ, khiến người bệnh tự ti khi giao tiếp.

Viêm da dị ứng bao lâu thì khỏi? Bệnh có lây không?

Thời gian mắc bệnh cũng như quá trình điều trị kéo dài hay không phụ thuộc vào thể trạng của từng người bệnh. Điều trị càng sớm, hiệu quả khỏi bệnh sẽ càng cao và thời gian chữa bệnh càng được rút ngắn. Một vài trường hợp các triệu chứng bệnh có thể tự mất sau vài ngày. Tuy nhiên phần lớn dễ chuyển sang mãn tính, khiến bệnh tái đi tái lại nhiều và tình trạng nặng nề hơn.

Bệnh viêm da dị ứng không được xếp vào nhóm những bệnh nguy hiểm. Bệnh tuy không lây nhiễm nhưng nếu không điều trị đúng cách sẽ tái phát thường xuyên kèm các biến chứng nguy hiểm. Ở giai đoạn nặng viêm da dị ứng còn đi kèm với hen suyễn, suy hô hấp… Tìm hiểu kỹ về bệnh giúp bệnh nhân có được hướng điều trị hiệu quả và phù hợp nhất.

Các cách điều trị viêm da dị ứng

Các triệu chứng của viêm da dị ứng nếu không được điều trị đúng cách sẽ gây ảnh hưởng không nhỏ tới sức khỏe cũng như sinh hoạt của người bệnh. Trên thực tế bệnh nếu được điều trị sớm thì khả năng khỏi bệnh hoàn toàn càng cao. Hiệu quả điều trị còn ảnh hưởng nhiều từ yếu tố cơ địa của bệnh nhân. Tùy thuộc vào từng mức độ và thể trạng bệnh, phác đồ điều trị của từng người sẽ có sự khác nhau.

Chữa bệnh bằng lá cây

Xung quanh chúng ta có nhiều loại lá cây có công dụng giảm nhẹ triệu chứng bệnh viêm da dị ứng. Một số loại lá phổ biến có thể kể đến như:

Lá đơn đỏ: Dùng 100g lá đun với nước trong khoảng 10 phút. Nước đun để nguội sau đó có thể sử dụng để ngâm rửa các vết mẩn đỏ, tổn thương trên da. Có thể sử dụng lá đơn đỏ để sắc nước uống.
Lá trà xanh: Dùng 1 nắm lá trà xanh nấu với nước sôi cùng một chút muối. Pha loãng với nước lạnh để tắm. Có thể sử dụng 1-2 lần/ngày.
Lá khế: Dùng 1-2 nắm lá khế, rửa sạch và đun với nước cho sôi kỹ. Để nước nguội bớt sau đó dùng để ngâm rửa vùng da bị viêm. Bã lá có thể dùng để đắp lên các vết tổn thương ngoài da.
Kinh giới: Sử dụng phần lá và thân cây kinh giới, rang vàng. Sau đó cho vào miếng vải hoặc túi chườm áp lên vùng da viêm.

⛔Sử dụng các loại lá vào việc chữa bệnh chưa đem lại hiệu quả cao. Bên cạnh đó việc không lựa chọn kỹ nguyên liệu và giữ vệ sinh có thể khiến bệnh trở nặng hơn.

Chữa bệnh bằng Tây y

Chữa bệnh bằng Tây y là thói quen của đa số người bệnh. Các loại thuốc tân dược được sử dụng trong điều trị viêm da dị ứng có thể kể đến:

Thuốc bôi:

Thuốc mỡ chứa corticosteroid. Cortocoid có tác dụng giảm các vùng bị viêm của cơ thể. Thuốc làm giảm sưng đỏ, dị ứng. Tuy nhiên chất này có hoạt tính mạnh, có thể gây ra các tác dụng phụ.
Tacrolimus và pimercrolimus dạng thuốc mỡ bôi ngoài da. Loại thuốc này có tác dụng ức chế tác nhân gây viêm da.

Thuốc uống:

Thuốc kháng histamin có hiệu quả trong việc giảm ngứa, an thần nhẹ. Một số loại thuốc có thể tham khảo như Hydroxyzine, Diphenhydramine,… Với loại thuốc này người bệnh cần tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn liều dùng chính xác.
Thuốc ức chế miễn dịch như Methotrexate, Cyclosporine… Sử dụng với những bệnh nhân đã chuyển sang giai đoạn nặng.
Kháng sinh, kháng virus được sử dụng để điều trị nhiễm trùng lâm sàng. Kháng sinh giúp tăng khả năng kháng khuẩn của cơ thể, giảm triệu chứng viêm sưng…

⛔ Các biện pháp chữa bệnh bằng tây y cần được chỉ định và hướng dẫn từ phía bác sĩ chuyên môn. Việc sử dụng thuốc bừa bãi sẽ không đem lại hiệu quả điều trị. Ngoài ra thuốc còn khiến bệnh trở nên trầm trọng hơn do các tác dụng phụ của thuốc gây ra.

Viêm da dị ứng kiêng ăn gì? Nên ăn gì?

Bên cạnh điều trị bằng thuốc, người bệnh cần kết hợp chế độ sinh hoạt phù hợp để bệnh được ngăn ngừa hiệu quả. Một số lưu ý người bệnh nên ghi nhớ:

Thực phẩm có hại cho người bệnh:

Kiêng các loại thực phẩm bị dị ứng.
Hạn chế những loại thực phẩm dễ gây sản sinh histamin như tôm, cua, ốc, các loại đồ biển,…
Không nên ăn các loại thịt đỏ như thịt bò, cừu
Hạn chế sữa và các sản phẩm từ sữa
Tránh xa hoàn toàn khỏi rượu bia, chất kích thích.

Thực phẩm nên bổ sung:

Rau xanh, trái cây tươi giàu vitamin và chất xơ. Những nhóm thực phẩm này tốt cho hệ tiêu hóa, cải thiện hệ miễn dịch và tốt cho việc tái tạo làn da,
Thực phẩm chứa omega 3, 6 như cá hồi, tốt cho tim mạch, tăng cường tuần hoàn máu, đào thải chất độc khỏi cơ thể. Các chất này còn giúp các vết thương ngoài da nhanh phục hồi.
Ngũ cốc, các loại hạt nguyên cám: Nhiều vitamin, chất xơ và protein có lợi cho quá trình trao đổi chất của cơ thể.

Một số lưu ý khác trong sinh hoạt:

Giữ cho cơ thể luôn sạch sẽ, môi trường sinh sống thoáng mát. Không để cho vi khuẩn, dị nguyên có cơ hội tiếp xúc và gây viêm nhiễm trên da.
Tắm bằng nước ấm để thân nhiệt không bị biến đổi đột ngột.
Sử dụng thuốc tây theo chỉ định và nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng. Sử dụng thuốc bừa bãi dễ gây tác dụng phụ và mẫn cảm với các thành phần của thuốc.
Nên sử dụng các loại vải mềm, dễ thấm hút như cotton, lụa. Không mặc quần áo có chất liệu cứng, bó sát, gây chà xát mạnh làm tổn thương.
Lựa chọn mỹ phẩm dưỡng ẩm và chăm sóc da không mùi, có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.
Hạn chế gãi, cào làm lở loét và tổn thương da. Có nhiều trường hợp còn khiến cho làn da bị viêm nhiễm và lây lan sang các vùng da khác.

Trong trường hợp bệnh trở nặng, người bệnh cần nhanh chóng tới các cơ sở y tế để được khám chữa kịp thời. Hy vọng những chia sẻ trong bài có thể giúp người đọc có thêm những kiến thức hữu ích về bệnh từ đó có cách phòng và chữa bệnh hiệu quả.