Kinh nguyệt là gì? Dấu hiệu bình thường và bất thường của kinh nguyệt

Kinh nguyệt và những vấn đề xoay quanh nó luôn được chị em phụ nữ quan tâm nhằm kiểm soát sức khỏe của bản thân. Vì vậy, bài viết dưới đây sẽ cung cấp cho bạn đọc chi tiết mọi vấn đề về kinh nguyệt, dấu hiệu bình thường và bất thường của kinh nguyệt hàng tháng mà bất cứ ai cũng nên biết.

Kinh nguyệt là gì?

Kinh nguyệt là một hiện tượng xảy ra mỗi tháng một lần, thường xuất hiện khi phụ nữ đến độ tuổi dậy thì và kết thúc ở độ tuổi mãn kinh. Khi đến ngày diễn ra chu kỳ kinh nguyệt, hiện tượng chảy máu tử cung dưới ảnh hưởng của sự tụt giảm đột ngột estrogen hoặc estrogen cùng progesteron (hormone sinh dục) xuất hiện và cần thiết cho sự sinh sản.

Đến tuổi dậy thì, buồng trứng phát triển rất nhanh. Cứ qua một chu kỳ từ 28 đến 30 ngày, sẽ có một số trứng phát triển, nhưng thường chỉ có một trứng chín. Nang noãn trứng chín này tiết ra nội tiết tố estrogen, làm rụng trứng, đây được gọi là giai đoạn phóng noãn.

Sau khi hành kinh, lại có những nang noãn khác phát triển và chín ở buồng trứng, tiếp tục tiết ra nội tiết tố estrogen và bắt đầu quá trình rụng trứng, làm dày niêm mạc tử cung. Nếu trứng rụng không có cơ hội thụ tinh, niêm mạc tử cung lại bị khô héo, bong ra và chảy máu, một chu kỳ kinh nguyệt lại đến. Do quy luật rụng trứng của buồng trứng là một tháng một lần, vì vậy tử cung mỗi tháng một lần chảy máu, gọi là kinh nguyệt. Tuy vậy, cũng có một số trường hợp đặc biệt, cứ 3 tháng hay 6 tháng mới thấy kinh một lần.

Dấu hiệu bình thường của kinh nguyệt

Một chu kỳ kinh nguyệt bình thường trung bình là 28-30 ngày, có thể di dịch lên trước hoặc chậm lại mấy ngày (không quá 5 ngày). Chu kỳ kinh nguyệt trong khoảng từ 21 đến 35 ngày cũng được coi là hiện tượng bình thường.

Sau khi kinh nguyệt đã đi vào một chu kỳ ổn định, số ngày hành kinh của mỗi lần (kỳ kinh) cũng khá ổn định, thường từ 3 đến 7 ngày. Lượng máu mỗi kỳ kinh nguyệt hàng tháng trung bình chỉ vào khoảng 50 – 80ml. Chị em có thể ước tính qua việc theo dõi số lượng băng vệ sinh sử dụng hàng ngày. Nếu một ngày thay từ 3 đến 5 lần băng vệ sinh, thì là bình thường.

Trong thời gian hành kinh, do sự co bóp ở tử cung để đào thải máu kinh cùng các mảng niêm mạc ra ngoài có thể gây ra cơn đau bụng kinh, mỏi lưng, căng tức ngực, táo bón, mệt mỏi, … Nếu những triệu chứng này ở mức độ bình thường, không kéo dài (thường chỉ 1-2 ngày đầu khi hành kinh) thì đó là dấu hiệu thường thấy, không nguy hiểm hay ảnh hưởng gì đến sức khỏe, cuộc sống, sinh hoạt của bạn. Thế nhưng, nếu những triệu chứng kéo dài và xuất hiện với cường độ lớn, quá sức chịu đựng thì rất có thể đó là những dấu hiệu bất thường khi hành kinh.

Dấu hiệu bất thường của kinh nguyệt

Kinh nguyệt bất thường chính là những dấu hiệu rối loạn kinh nguyệt, xảy ra khi chu kỳ kinh hoặc một số triệu chứng kèm theo trong những ngày hành kinh có biểu hiện không bình thường. 

Một số dấu hiệu như: Thời gian hành kinh kéo dài hoặc quá ngắn (rong kinh, thiểu kinh, vô kinh); khoảng cách giữa các kỳ kinh không đều theo một chu kỳ 28-30 ngày; tần số và lượng máu kinh nhiều hơn mức bình thường (cường kinh) kèm theo những bất thường như màu sắc máu kinh thay đổi, thống kinh (đau bụng kinh dữ dội), …

Một số dấu hiệu điểm hình của kinh nguyệt bất thường, rối loạn kinh nguyệt:

Vô kinh

Vô kinh là trường hợp người phụ nữ đã hoặc đang ở tuổi có khả năng sinh sản nhưng lại không có kinh nguyệt hàng tháng như các phụ nữ khác, có thể do sự bất thường ở các bộ phận sinh dục. 

Một số bộ phận sinh dục như tử cung, buồng trứng nếu không phát triển hoàn thiện thì sẽ không có hiện tượng kinh nguyệt. Ngoài ra, một số trường hợp vô kinh cũng có thể do ảnh hưởng từ môi trường sống, thói quen sinh hoạt, dùng thuốc, phát triển muộn, dinh dưỡng kém, người gầy yếu hoặc do bệnh tật, rối loạn nội tiết nên cơ thể kém phát triển.

Bế kinh

Bế kinh hay còn còn là mất kinh hoặc tắc kinh. Trường hợp máu kinh hàng tháng vẫn được đào thải nhưng do một số nguyên nhân (dị tật tử cung, buồng trứng; mắc một số bệnh Phụ khoa như: nhiễm khuẩn đường sinh dục, khối u tuyến yên, suy giảm chức năng nội tiết buồng trứng hay do chế độ ăn uống, nghỉ ngơi) gây nên làm cho máu kinh không thể ra ngoài gọi là bế kinh. 

Một số triệu chứng thường gặp ở người bế kinh gồm: da nám, khô sạm; tăng cân; rụng lông; vú bị teo nhỏ,… do hoạt động của các hormone sinh dục bị rối loạn, máu kinh không thoát ra gây ảnh hưởng đến sức khỏe.

Rong kinh, rong huyết

Rong kinh là hiện tượng kinh nguyệt kéo dài quá 7 ngày với lượng máu kinh nhiều hơn 80ml/chu kỳ. Hiện tượng này gây mất máu nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe của người phụ nữ và có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm. Nguyên nhân gây ra rong kinh có thể do rối loạn nội tiết tố. Ngoài ra, nó cũng có thể xảy ra do ảnh hưởng từ việc dùng thuốc tránh thai, bệnh Phụ khoa hay do một số thủ thuật, biến chứng sau phẫu thuật.

Biểu hiện thường thấy ở người bị rong kinh là thường đau bụng dưới, mệt mỏi, hoa mắt, thiếu tập trung, chóng mặt do mất máu nhiều ngày. Ngoài ra, một số trường hợp gây sốt, ra khí hư, chảy máu cam, chảy máu chân răng…rất nguy hiểm và cần được thăm khám để xác định nguyên nhân.

Thống kinh

Thống kinh còn gọi là đau bụng kinh dữ dội, với triệu chứng đau quặn thắt ở vùng bụng dưới, đôi khi còn kèm đau lưng, nhức đầu, tiêu chảy khi hành kinh. Tình trạng này có thể xảy ra trước, trong hoặc sau khi hành kinh vài ngày.

Cường kinh

Cường kinh là tình trạng máu kinh nguyệt ra ồ ạt và kéo dài liên tục nhiều ngày ở phụ nữ, kể cả các bạn gái mới bắt đầu chu kỳ rụng trứng hay phụ nữ sắp đến tuổi mãn kinh. 

Nguyên nhân gây cường kinh có thể do: Mất cân bằng hormone, Polyp cổ tử cung, u xơ tử cung, bệnh lý viêm tiểu khung (tử cung, vòi trứng, hay cổ tử cung), ung thư cổ tử cung, ung thư nội mạc tử cung, lạm dụng thuốc tránh thai, biện pháp tránh thai.

Kinh nguyệt thưa

Kinh nguyệt thưa là tình trạng vòng kinh dài hơn 35 ngày, thậm chí vài tháng trong khi một chu kỳ kinh nguyệt bình thường chỉ rơi vào khoảng 21 đến 35 ngày. Trái ngược với kinh thưa là kinh mau với vòng kinh chỉ từ 21 ngày trở xuống.

Các hiện tượng bất thường ở trục tuyến dưới đồi, tuyến yên và buồng trứng, buồng trứng đa nang đều có thể dẫn đến kinh nguyệt thưa. 

Cách xử lý khi có dấu hiệu bất thường khi hành kinh

Để kinh nguyệt có thể diễn ra bình thường, chu kỳ kinh ổn định, chị em cần chú ý đến sức khỏe Phụ khoa, tạo cho mình một chế độ dinh dưỡng khoa học, nghỉ ngơi phù hợp, tránh những thói quen xấu ảnh hưởng tới sức khỏe. 

Khám Phụ khoa định kỳ cũng là một thói quen cần duy trì để có thể chủ động nắm bắt được tình trạng sức khỏe của bản thân. Bạn không nên quá chủ quan trước những dấu hiệu bất thường của kinh nguyệt, cần thăm khám ngay để tránh những hậu quả đáng tiếc. Ngoài ra, việc sử dụng các loại thuốc Tây y, thuốc tân dược nhằm cải thiện vòng kinh, các biện pháp ngoại khoa xử lý bệnh, mầm bệnh cũng là giải pháp giúp chị em xử lý những dấu hiệu kinh nguyệt bất thường.

Thuốc Đông y, thảo dược thiên nhiên là một phương pháp an toàn, lành tính, cải thiện các vấn đề khí huyết hiệu quả nên cũng được nhiều phụ nữ ứng dụng vào điều trị bệnh kinh nguyệt. Ngoài ra, sử dụng thuốc Đông y, bạn có thể yên tâm vì không tác dụng phụ, không lo ảnh hưởng đến sức khỏe. Một số vị còn được thêm vào để cải thiện, nâng cao đề kháng, giúp người bệnh phục hồi tốt hơn.

Hy vọng những thông tin trên đã giúp các bạn thêm hiểu về kinh nguyệt và những vấn đề xoay quanh nó. Từ đó, chúng ta sẽ chủ động hơn trong việc kiểm soát sức khỏe của bản thân và kịp thời thăm khám, xử lý nếu có vấn đề bất thường xảy ra.