Phồng (Phình) Đĩa Đệm Là Gì? Nguyên Nhân Và Cách Điều Trị Tốt Nhất
Phồng đĩa đệm xuất hiện chủ yếu là do người bệnh lao động nặng hoặc sinh hoạt sai tư thế trong thời gian dài. Để kiểm soát và khắc phục tình trạng đau nhức do bệnh gây nên, cách tốt nhất là người bệnh cần thăm khám và điều trị theo ý kiến bác sĩ chuyên khoa.
Phồng đĩa đệm là gì?
Phồng đĩa đệm hay còn gọi là phình đĩa đệm là một trong những thể nhẹ của bệnh thoát vị đĩa đệm. Hiện tượng này xảy ra khi đĩa đệm chỉ mới phồng ra sau trong khi đó nhân nhầy vẫn còn nằm trong bao xơ. Phồng đĩa đệm thường xuất hiện ở cột sống thắt lưng hoặc cột sống cổ.
Bệnh không gây chèn ép dây thần kinh nên người mắc bệnh thường không có cảm giác đau nhức dữ dội hay khó khăn trong vận động. Tuy nhiên, nếu tình trạng này không được khắc phục kịp thời, về lâu dài nhân nhầy có thể thoát ra ngoài và gây thoát vị đĩa đệm. Khi đó, đĩa đệm sẽ chèn ép dây thần kinh tủy sống dẫn đến tình trạng đau nhức dữ dội. Nguy hiểm hơn, bệnh có thể gây biến chứng dẫn đến teo cơ hoặc bại liệt.
Nguyên nhân phồng đĩa đệm
Có rất nhiều nguyên nhân gây phòng đĩa đệm, trong đó có các tác nhân gây bệnh chính sau đây:
Sai tư thế hoạt động
Theo các chuyên gia, những hoạt động lặp đi lặp lại trong suốt khoảng thời gian dài chính là nguyên nhân gây chấn thương cột sống và đĩa đệm. Chưa kể đến, việc người bệnh thực hiện các hành động sinh hoạt hàng ngày này thường bị sai, không đúng tư thế. Cụ thể, thường xuyên ngồi chồm xổm hoặc ngồi trượt xuống ghế với cột sống uốn cong sẽ làm tăng áp lực lên các đốt sống.
Nếu tình trạng này tiếp diễn trong thời gian dài sẽ tăng nguy cơ tổn thương khiến cột sống yếu và mất dần chức năng hoạt động, gây ảnh hưởng đến đĩa đệm. Khi đó, nhân nhầy trong đĩa đệm có thể bị xê dịch và thoát ra ngoài gây chèn ép dây thần kinh dẫn đến đau.
Di truyền
Phồng lồi đĩa đệm cột sống được xem là bệnh lý có khuynh hướng di truyền. Do đó, nếu gia đình có người mắc phải căn bệnh này thì khả năng con cái khi sinh ra có nguy cơ mắc bệnh là khá cao. Những người mắc phồng đĩa đệm do di truyền khi kiểm tra mật độ elastin trong cơ thể thường thấp hơn người bình thường khác. Do đó, dưới tác động của môi trường hoặc các yếu tố điều kiện khác, tỷ lệ mắc bệnh của những đối tượng này thường cao.
Chấn thương
Theo các chuyên gia cho biết, tác động đột ngột từ chấn thương do tai nạn xảy ra trong thể thao hoặc làm việc chính là nguyên nhân khiến đĩa đệm dễ bị phồng lên, rách hoặc vỡ. Do đó, sau khi xảy ra các va chạm cơ thể, nhất là va chạm tại cột sống, người bệnh nên tiến hành thăm khám ngay lập tức.
Triệu chứng bệnh phồng phình đĩa đệm
Bệnh phồng phình đĩa đệm thường gây đau nhưng không đến mức đau nhức dữ dội. Người bệnh chỉ cảm thấy đau khi thực hiện các hoạt động như:
- Nâng hoặc khuân vác vật nặng
- Uốn người về phía trước
- Ho hay hắt hơi
Tùy thuộc vào vị trí phồng mà bệnh gây nên các biểu hiện khác nhau. Cụ thể như:
- Phồng lồi đĩa đệm cột sống cổ: Ngoài triệu chứng đau nhức ở bả vai và cổ, cơn đau còn lan truyền xuống cánh tay và các đầu ngón tay. Đau thường dữ dội khi bệnh nhân vận động nhưng có dấu hiệu giảm dần khi nghỉ ngơi
- Phồi lồi đĩa đệm cột sống thắt lưng: Cơn đau nhức lúc đầu chỉ xuất hiện ở cột sống thắt lưng nhưng sau đó một thời gian chúng lan xuống hông và hai chân. Do đó, ngoài cảm giác tê bì chân, ngón chân và mu bàn chân, người bệnh còn gặp khó khăn khi di chuyển do xương khớp hai chân bị cơ cứng. Ở một số bệnh nhân khác, ngoài đau còn gặp triệu chứng rối loạn trong tiểu và đại tiện.
Bệnh phồng đĩa đệm có nguy hiểm không?
Theo các chuyên gia, khi đĩa đệm bị phồng hoặc lồi, nhân nhầy vẫn nằm trong bao xơ và không gây chèn ép dây thần kinh. Do đó, đây không phải là nguyên nhân gây ảnh hưởng xấu đến cột sống. Vì vậy, bệnh thường không gây nguy hiểm. Tuy nhiên, nếu bệnh không được can thiệp y khoa sớm có thể chuyển từ phồng sang thoát vị, gây chèn ép lên dây thần kinh và gây nhiều biến chứng nguy hiểm như:
- Các khớp cột sống bị co cứng, đau nhức dữ dội
- Mất khả năng vận động, có thể bị teo cơ hoặc liệt
Điều trị phồng đĩa đệm
Nhìn chung, bản chất của bệnh phồng lồi đĩa đệm thường không có thuốc điều trị khỏi. Người bệnh chỉ có thể thay đổi thói quen sinh hoạt đúng cách, dựa vào chế độ sinh hoạt hợp lý kèm với chế độ dinh dưỡng giàu có để ngăn ngừa bệnh tái phát và chuyển sang giai đoạn thoát vị. Bên cạnh đó, bệnh nhân có thể giảm đau và cải thiện triệu chứng bệnh theo các cách sau đây:
Điều trị bằng Tây y
Người bệnh có thể sử dụng các loại thuốc giảm đau không kê đơn để cải thiện tình trạng đau nhức do bệnh gây ra. Một số loại thuốc giảm đau thường được sử dụng điều trị bệnh như Naproxen (Aleve) và Ibuprofen (Advil và Motrin IB),… Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể chỉ định một số loại thuốc giãn mạch ngoại vi, thuốc chống co giật hoặc thuốc chống viêm chứa corticoid cho bệnh nhân dùng. Ngoài các loại thuốc này, người bệnh nên dùng bổ sung thêm vitamin nhóm B dưới dạng đường tiêm hoặc uống.
Chữa phồng lồi đĩa đệm bằng Đông y
Mục đích điều trị của các bài thuốc Đông y thường là giải quyết tận gốc căn nguyên gây bệnh và giúp giảm nhanh triệu chứng. Bên cạnh đó, các bài thuốc này còn giúp bồi bổ sức khỏe và ngăn ngừa bệnh tái phát. Người bệnh có thể điều trị bệnh bằng các bài thuốc sau đây:
- Bài thuốc độc hoạt ký sinh thang: Bài thuốc này có tác dụng bổ thận, trừ thấp, bình can và bổ khí hành huyết. Do đó, thường dùng để trị phong thấp và phồng phình đĩa đệm. Bài thuộc gồm các vị thảo dược như 8 gram độc hoạt, 8 gram phòng phong, 12 gram tần giao, 12 gram tang ký sinh, 12 gram bạch thược, 12 gram sinh địa, 4 gram cam thảo, 12 gram đỗ trọng, 4 gram nhục quế, 4 gram tế tân, 6 gram xuyên khung, 12 gram phục linh, 8 gram ngưu tất, 12 gram đương quy, 4 gram nhân sâm. Mỗi ngày sắc 1 thang và uống.
- Bài thuốc thân thống trục ứ thang gia giảm: Giúp hoạt huyết hóa ư, lợi tỳ chỉ thống, hành khí thông lạc. Do đó, được sử dụng để cải thiện tình trạng đau nhức vai, đau chân, lưng hoặc đau toàn thân do phồng đĩa đệm. Bài thuốc gồm các vị thuốc với liều lượng như 4 gram địa long, 12 gram đương quy, 6 gram hồng hoa, 4 gram xuyên khung, 4 gram khương hoạt, 4 gram hương nhu, 8 gram ngũ linh chi, 6 gram tần giao, 4 gram đào nhân, 12 gram xuyên ngưu tất, 4 gram một dược và 4 gram hương thảo. Sắc uống mỗi ngày.
Điều trị phồng lồi đĩa đệm bằng vật lý trị liệu
Có thể dùng vật lý trị liệu để cải thiện bệnh phồng phình đĩa đệm. Cụ thể, có thể áp dụng các biện pháp sau:
- Chườm nóng hoặc chườm lạnh: Hai phương pháp này thường sử dụng nhiệt độ để làm giảm đau, giảm sưng và viêm ở khu vực bị tổn thương. Ban đầu, để giảm sưng và viêm, bệnh nhân nên chườm lạnh sau đó vài ngày chuyển sang chườm nóng để giảm đau và tạo cảm giác thoải mái ở khớp xương. Tuy nhiên, trong quá trình chườm nóng và lạnh không nên chườm quá lâu tránh gây ảnh hưởng đến các vi mao mạch dưới da.
- Bài tập vận động: Giúp làm giảm triệu chứng đau do phồng đĩa đệm. Bên cạnh đó giúp tăng cường chức năng vận động của cột sống. Người bệnh có thể tập các bài tập như nằm ngửa trên sàn hoặc trên thảm trải. Sau đó, dùng lực bụng và lưng nâng phần thân trước lên sao cho khuỷu tay vuông với mặt đây. Giữ tư thế trong vòng 5 – 10 giây và đưa cơ thể về tư thế ban đầu. Thực hiện đều đặn 8 – 10 lần mỗi ngày để đạt được kết quả điều trị tốt.
Ngoài các biện pháp này, người bệnh có thể áp dụng các liệu pháp trị liệu khác như chiếu tia hồng ngoại, xung điện, kéo giãn, điện châm hoặc xoa bóp, bấm huyệt,… để giảm triệu chứng đau nhức và tê ở chân tay.
Tùy thuộc vào thể trạng và mức độ triệu chứng của mỗi người mà bác sĩ sẽ kê đơn thuốc và chỉ định biện pháp điều trị phù hợp. Tuy nhiên, trong trường hợp bệnh không thuyên giảm mặc dù đã áp dụng các biện pháp nội khoa, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân thực hiện phẫu thuật để kiểm soát triệu chứng bệnh. Mặt khác, phẫu thuật cũng được đề nghị khi bệnh gây biến chứng.
Phòng ngừa phồng đĩa đệm
Để phòng tránh và ngăn ngừa phồng phình đĩa đệm tái phát, đồng thời kiểm soát không cho bệnh chuyển sang thoát vị đĩa đệm, người bệnh nên thực hiện đúng theo các yêu cầu sau đây:
- Tránh lao động nặng, tốt nhất không nên khuân vác vật nặng để tránh gây chấn thương hoặc tổn thương đến cột sống và đĩa đệm
- Tập tư thế đứng và ngồi thẳng
- Có chế độ ăn uống giàu dinh dưỡng. Nên ăn nhiều thực phẩm có hàm lượng canxi và vitamin cao
- Bổ sung các thực phẩm giàu hoạt chất tốt cho xương khớp và đĩa đệm như Chondroitin và Glucosamine. Các thành phần này thường tìm thấy nhiều trong thực phẩm thủy – hải sản, sụn bê, xương sườn,…
- Nên ăn nhiều trái cây có nguồn vitamin C, E và A. Bởi những hoạt chất này có tác dụng chống gốc tự do, giúp đẩy lùi quá trình lão hóa và hạn chế viêm
- Tránh xa thuốc lá và đồ uống chứa chất kích thích như bia, rượu, cà phê
- Không ăn thực phẩm chứa nhiều cholesterl xấu và acid béo no như thức ăn chế biến sẵn, thức ăn nhanh,…
- Hạn chế ăn đồ ăn cay hoặc thực phẩm lên men bởi chúng làm tăng nguy cơ viêm
- Có thói quen tập thể dục, thể thao đều đặn 30 phút mỗi ngày. Tránh áp dụng các bài tập có cường độ và độ khó cao. Tốt nhất, bệnh nhân nên tham gia các môn thể thao tốt cho xương khớp như yoga hoặc bơi lội
Phồng đĩa đệm nếu không phát hiện và chữa trị sớm có thể gây biến chứng nguy hiểm. Do đó, khi thấy triệu chứng tê hoặc đau nhức chân tay, vùng thắt lưng và cổ, người bệnh nên đến bệnh viện để được bác sĩ chẩn đoán. Dựa vào kết quả kiểm tra, nhân viên y tế sẽ đưa ra phương pháp chữa trị phù hợp.
→ Có thể bạn quan tâm:
