Da bị phồng rộp và ngứa là bệnh gì? Làm sao khỏi?

Da bị phồng rộp và ngứa xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Trong đó, có những nguyên nhân nguy hiểm mà người bệnh cần cảnh giác như bệnh tổ đỉa, viêm da tiếp xúc, zona thần kinh… Phương pháp điều trị triệu chứng tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh, người bệnh nên chủ động thăm khám sớm để xác định vấn đề đang gặp phải.

Tình trạng da bị phồng rộp và ngứa xuất hiện tại bất kỳ vị trí nào trên cơ thể. Đôi khi triệu chứng này xảy ra khi chúng ta mặc quần áo chật cứng, chất liệu thô chà xát lên da gây tổn thương. Lúc này làn da bị tách khỏi tầng đáy và hình thành nên chất lỏng. Ngoài ra những nguyên nhân khác như da ẩm, bỏng, côn trùng đốt,… đều có thể gây ra tình trạng cấp tính kể trên.

Nguyên nhân da bị phồng rộp và ngứa

Ngoài những nguyên nhân kể trên, người bệnh cần nhận biết các biểu hiện mang tính lặp lại của bệnh để phòng ngừa các bệnh lý da liễu. Thông thường tình  trạng da bị phồng rộp và ngứa thường xuất hiện khi người bệnh mắc phải các bệnh lý sau: 

Viêm da tiếp xúc

Viêm da tiếp xúc là một triệu chứng dị ứng cấp tính có diễn biến phức tạp. Bệnh được chia làm ba loại, bao gồm viêm da tiếp xúc dị ứng, viêm da tiếp xúc kích ứng và viêm da tiếp xúc do dị ứng ánh sáng.

Trong đó tình trạng viêm da tiếp xúc dị ứng là phản ứng dị ứng khi người bệnh tiếp xúc với các tác nhân gây kích ứng.  Viêm da tiếp xúc kích ứng xảy ra phổ biến khi người bệnh tiếp xúc với chất độc hại.  Và viêm da dị ứng do tiếp xúc với ánh sáng là trường hợp rất hiếm gặp khi các tế bào thượng bì và nội bị gặp phải các rối loạn chuyển hóa khi tiếp xúc với ánh sáng.

Những biểu hiện ban đầu của bệnh viêm da tiếp xúc là tình trạng da bị phồng rộp và ngứa có đóng vảy, khô. Người bệnh có thể bị phát ban trên da, rỉ nước. Bề mặt da có triệu chứng tương tự như bị bỏng, gây rát da dữ dội. Các triệu chứng của bệnh viêm da dị ứng thường xuất hiện trong vòng 24 – 36 tiếng sau khi tiếp xúc.

Bệnh Herpes rộp nước

Triệu chứng Herpes rộp nước có đặc trưng là các mụn rộp xuất hiện tại vị trí bất kỳ trên bề mặt cơ thể. Đây là một bệnh nhiễm trùng thường gặp, có hai dạng bệnh là herpes simplex loại 1 (HSV-1) và loại 2 (HSV-2). Bệnh Herpes rộp nước hanh hết nhưng cũng rất dễ tái phát khi không được điều trị khắc phục sớm loại bỏ các vi nấm và vi khuẩn triệt để.

Ở dạng HSV-1 có khuynh hướng phát triển tại các vùng niêm mạc phần trên của cơ thể như mắt, mũi miệng. Dạng HSV-2 gây ra các vùng mụn nước phồng rộp ở bộ phận sinh dục (được gọi là mụn rộp sinh dục). Bệnh gây ngứa và đau rát nghiêm trọng khi các mụn nước này vỡ ra tạo thành các vết trợt, sau đó đóng vảy kết.

Bệnh zona thần kinh

Zona thần kinh là bệnh da liễu nguy hiểm thường xuất hiện ở những người bệnh đã có tiền sử bị thủy đậu. Bệnh thường bùng phát vào những thời điểm chuyển mùa, khi người bệnh suy giảm miễn dịch dẫn đến sự tái hoạt động của vi khuẩn gây thủy đậu (herpes zoster). 

Tình trạng da bị phồng rộp và ngứa, người bệnh bị đau rát ở một vùng da kèm theo cảm giác mệt mỏi là triệu chứng đặc trưng của bệnh zona thần kinh. Sau thời gian 1 – 2 ngày, tại vùng da bị phồng rộp có các bọng nước to nhỏ không đều. Bệnh có thể tự khỏi sau 1 tuần, khi các mụn nước này vỡ ra, vùng da đóng vảy khô. Tuy nhiên bệnh có xu hướng tái phát và để lại sẹo trên làn da người bệnh.

Bệnh Pemphigus

Triệu chứng Pemphigus xảy ra khi các kháng thể chống lại hoạt động của các phân tử liên kết giữa các tế bào gai và phức hợp cầu nối gian bào. Đây là tình trạng rối loạn nội tiết nguy hiểm, bệnh có thể gây tử vong sau 2 tháng đến 5 năm sau khi phát bệnh khi bệnh nhân không phát hiện và điều trị kịp thời.

Người bệnh nhận diện Pemphigus qua các dấu hiệu điển hình như các bọng nước nhăn nheo trên da, kèm theo vùng da lân cận lấm tấm các vết phồng rộp và ngứa. Những vị trí thường phát triển phồng rộp là niêm mạc miệng và cơ quan sinh dục gây ra cảm giác đau rát, khó chịu cho bệnh nhân. Bọng nước khi vỡ ra tạo thành những vết trợt có mùi hôi. Bệnh không thể trị khỏi bằng cách loại thuốc thông thường. 

Bệnh tổ đỉa

Bệnh tổ đỉa là vấn đề da liễu thường gặp trong điều kiện khí hậu nóng ẩm. Bệnh có đặc trưng là các vết mụn nước cứng, nổi li ti thành cụm trên bề mặt da. Ở một số trường hợp, da bị phồng rộp và ngứa, các bóng nước hình thành với kích thước nhỏ. Triệu chứng thường khu trú ở bàn tay, bàn chân, lòng bàn tay và lòng bàn chân khi gặp phải các yếu tố xúc tác.

Bệnh tổ đỉa không nguy hiểm nhưng phần lớn bệnh nhân đều chủ quan điều trị, dẫn đến bệnh tái phát nhiều lần thành mãn tính. Tổ đỉa gây ra những cơn ngứa ngáy liên tục, làn da của người bệnh bị tàn phá và gây mất thẩm mỹ. Khi người bệnh gãi và làm trầy xước, vùng da có nguy cơ viêm nhiễm và khó hồi phục hơn.

Da bị phồng rộp và ngứa – Khi nào cần gặp bác sĩ?

Trong trường hợp làn da có dấu hiệu phồng rộp và ngứa, người bệnh nên theo dõi dấu hiệu trong 3-7 ngày. Nếu triệu chứng do côn trùng cắn, hoặc dị ứng nhất thời sẽ tự cải thiện không cần điều trị.  Tuy nhiên người bệnh nên đến gặp bác sĩ khi nhận thấy sự xuất hiện các triệu chứng như:

• Vùng da bị phồng rộp và ngứa không có dấu hiệu thuyên giảm sau 3 – 5 ngày.
• Tại vị trí khu trú mụn nước vô cùng đau đớn, có cảm giác bỏng rát và sưng tấy.
• Các nốt phồng rộp liên tục vỡ và phát triển lan rộng ra các khu lân cận.
• Vùng da bị rộp có mủ màu vàng hoặc xanh lá cây, tấy đỏ và nóng.
• Có dấu hiệu chốc lở và nhiễm trùng máu sau khi nặn mủ.
• Trường hợp người bệnh bị rộp da tại mí mắt, trong miệng, vùng sinh dục.

Nếu người bệnh nằm trong số những trường hợp trên, cần đến thăm khám và xác định rõ nguyên nhân gây bệnh. Tình trạng da phồng rộp do bệnh lý có tiến triển viêm nhiễm rất nhanh và có thể ảnh hưởng sang các vùng da khác. Người bệnh cũng cần khám và điều trị sớm để phòng tránh biến chứng nhiễm trùng và bội nhiễm xảy ra.

Các biện pháp điều trị da bị phồng rộp và ngứa 

Như đã đề cập, triệu chứng da bị phồng rộp và ngứa có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân nên người bệnh không thể nhận biết tại nhà và tự ý điều trị. Đầu tiên cần xác định nguyên nhân gây bệnh để tìm ra phương pháp khắc phục tương ứng.

Đối với những triệu chứng viêm da thông thường, điều trị bằng thuốc bôi, thuốc uống kết hợp với chăm sóc tại nhà có hiệu quả khắc phục triệu chứng cơ bản. Để đối phó với cơn ngứa, bệnh nhân có thể sử dụng các loại thuốc sau:

Thuốc gây tê tại chỗ

Nhóm thuốc bôi ngoài da  giải quyết tình trạng da bị phồng rộp và ngứa là lựa chọn ưu tiên trong quá trình điều trị giai đoạn mới phát bệnh. Bởi phần đa các trường hợp dị ứng ngoài da đều có những phản ứng tích cực khi sử dụng loại thuốc này. 

Trong đó nhóm thuốc gây tê tại chỗ được chỉ định dùng trong điều trị cho bệnh viêm da tiếp xúc. Phù hợp với người bệnh bị dị ứng với nọc độc côn trùng, hoặc điều trị Herpes. Nhóm thuốc gây tê tại chỗ hoạt động dưới chức năng bảo vệ da, đồng thời cải thiện tình trạng bọng nước, sưng và ngứa ngáy khó chịu.

Thuốc bôi chứa corticosteroid

Điều trị cải thiện khi da bị phồng rộp và ngứa bằng nhóm thuốc bôi chứa corticosteroid mang lại kết quả nhanh chóng. Trong đó những người bệnh bị phồng rộp da, da có bóng nước do bệnh tổ đỉa và viêm da tiếp xúc xảy ra có thể đạt kết quả điều trị tốt với loại thuốc này. 

Loại thuốc này có thể sử dụng để phòng ngừa tình trạng viêm da và bội nhiễm. Có tác dụng giảm ngứa tức thì và cải thiện tình trạng đỏ da và sưng viêm. Tuy nhiên vì corticosteroid  có thể gây ra các phản ứng “nghiện” cho da nên người bệnh chỉ sử dụng trong điều trị các triệu chứng cấp tính.

Thuốc kháng sinh tại chỗ

Nếu tình trạng da bị phồng rộp và ngứa hình thành do tác nhân vi khuẩn, vi nấm thì người bệnh cần được điều trị hỗ trợ bằng kháng sinh. Một số loại thuốc kháng sinh tại chỗ như Acid fusidic, Mupirocin… được dùng trong điều trị chốc lở, tổ đỉa, Herpes,…. 

Nên cân nhắc nhóm thuốc kháng sinh tại chỗ khi sử dụng với đối tượng trẻ em, trẻ sơ sinh và người có tiền sử dị ứng với kháng sinh. 

Thuốc sát trùng

Sử dụng thuốc sát trùng cho những trường hợp vùng da bị phồng rộp có dấu hiệu bong tróc và lở loét. Người bệnh sử dụng các loại thuốc như Povidone iodine, Hydrogen peroxide cho mục đích sát trùng, chống viêm, đồng thời nhóm thuốc cũng giúp kháng khuẩn nhẹ tại chỗ.

Các loại thuốc sát trùng thường được dùng trong điều trị hỗ trợ zona thần kinh, bệnh chốc lở… Lạm dụng thuốc có khả năng gây ra tình trạng kích ứng, bào mòn và làm bỏng da.

Thuốc uống kháng sinh toàn thân

Được chỉ định cho những trường hợp da phồng rộp và ngứa ngáy nghiêm trọng. Nếu bệnh không có dấu hiệu thuyên giảm sau khi dùng thuốc bôi thì người bệnh sẽ được kết hợp dùng thuốc uống kháng sinh toàn thân.

Các loại thuốc thường được sử dụng là: Cefuroxim, Valaciclovir, Penciclovir… được chỉ định cho người bệnh bị nổi mụn nước trên da kèm theo tổn thương nặng, có dấu hiệu bội nhiễm lan rộng trên nhiều bộ phận khác của cơ thể. Thuốc sẽ phát sinh các hoạt chất gây ức chế hoạt động của các loại ký sinh trùng, các loại virus và vi khuẩn gây viêm da.

Điều trị bằng kháng sinh dạng uống cũng được sử dụng trong điều trị các trường hợp nhiễm virus Herpes. Đồng thời nhóm thuốc này cũng được dùng trong điều trị bệnh chốc lở giai đoạn trung bình đến nặng. 

Thuốc kháng histamine

Thuốc kháng histamine hoạt động bằng cách ức chế chọn lọc thụ thể H1. Từ đó thúc đẩy quá trình tái tạo tế bào thượng bị làm lành những tổn thương do vùng da bị phồng rộp vỡ gây ra. Thuốc kháng histamine cũng có tác dụng giảm ngứa, kết hợp với cải thiện các triệu chứng khó chịu khác.

Khi điều trị histamine, người bệnh có thể gặp phải các tác dụng phụ như mất tập trung, buồn ngủ,… Thuốc histamine thường được chỉ định trong điều trị các bệnh ngoài da nói chung như: viêm da cơ địa, viêm da dị ứng, viêm da tiếp xúc, bệnh tổ đỉa, bệnh zona thần kinh, bệnh thủy đậu…

Thuốc chống viêm không steroid

Các loại thuốc chống viêm không steroid như Acetaminophen, Ibuprofen được sử dụng để làm giảm ảnh hưởng của nhiễm trùng. Thuốc cũng hỗ trợ làm giảm ngứa, sưng, viêm. Thuốc cũng giúp tiêu diệt nhóm virus Herpes và hỗ trợ khắc phục triệu chứng zona thần kinh.

Phần lớn những trường hợp người bệnh có triệu chứng da bị phồng rộp và ngứa đều có những đáp ứng tích cực với thuốc điều trị. Tuy nhiên thuốc cũng có những nhược điểm như gây dị ứng và các dụng phụ không mong muốn. Để không xảy ra các phản ứng khi dùng thuốc, người bệnh nên tuân thủ hướng dẫn sử dụng thuốc theo lời khuyên của bác sĩ chuyên khoa.

Tùy thuộc vào triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh, đối tượng và độ tuổi mắc bệnh mà những loại thuốc phù hợp sẽ được chỉ định với từng bệnh nhân. Người bệnh tuyệt đối không tự ý sử thuốc thuốc điều trị, điều này có thể gây ra những biến chứng nghiêm trọng hơn so với triệu chứng cơ bản ban đầu.

Chăm sóc tại nhà khi da bị phồng rộp và ngứa

Kết hợp với việc sử dụng thuốc điều trị, người bệnh nên chú trọng đến việc chăm sóc vùng da bị bệnh để ngăn ngừa lây lan. Không hẳn lúc nào da bị phồng rộp và ngứa cũng là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm nên người bệnh không nên hoảng hốt mà ảnh hưởng đến tâm lý khi điều trị.

Theo các chuyên gia da liễu, bệnh nhân hoàn toàn có thể hồi phục khi áp dụng đúng các nguyên tắc chăm sóc sau: 

• Người bệnh không dùng tay cào gãi lên vùng da bị ngứa,  khi vị trí bị phồng vỡ ra không chỉ gây ngứa rát, chảy dịch và còn có thể hình thành sẹo. Vùng da bịu tổn thương tạo điều kiện để virus và các loại vi khuẩn xâm nhập và lây lan.
• Người bệnh nên chườm lạnh, hoặc chườm nóng để giảm ngứa. Nên sử dụng các loại thảo dược, muối để chườm kết hợp kháng khuẩn nhẹ. Cần lưu ý phương pháp chườm lạnh chỉ được áp dụng khi người bệnh bị tổ đỉa hoặc viêm da tiếp xúc.
• Khi vùng da bị phồng rộp và ngứa do nhiễm khuẩn, nên phòng ngừa lây nhiễm bằng cách hạn chế các tiếp xúc và sử dụng kháng sinh đều đặn.

• Giữ cơ thể sạch sẽ, vệ sinh ơi ở thường xuyên, trong thời gian điều trị người bệnh không nên sử dụng các loại mỹ phẩm không rõ nguồn gốc, sữa tắm nói chung.
• Uống nhiều nước để tránh nguy cơ khô da, bổ sung độ ẩm bằng các loại kem dưỡng ẩm sẽ giúp bệnh nhân giảm nhẹ cơn ngứa.
• Ăn uống đủ chất, đặc biệt là các loại rau xanh sẽ giúp người bệnh tăng cường đề kháng và hệ miễn dịch từ chống lại sự lây lan.
• Không tiếp xúc với hóa chất, các tác nhân gây dị ứng như lông động vật, khói bụi, phấn hoa…
• Tập luyện thể thao để tăng cường sức đề kháng, khi tập luyện nên bảo vệ da dưới ánh nắng, tránh những tổn thương trên bề mặt da.

Một số nguyên nhân khiến da bị phồng rộp và ngứa có thể không được đề cập trong bàu viết trên. Để xác định rõ nguyên nhân, người bệnh cần chủ động liên hệ với bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán và điều trị đúng cách.