Các Phương Pháp Điều Trị U Xơ Tử Cung Không Cần Phẫu Thuật

U xơ tử cung thể hiện cho tình trạng những khối u lành tính hình thành và phát triển từ cơ tử cung. Thông thường bệnh sẽ được điều trị bằng phẫu thuật kết hợp với các phương pháp hỗ trợ. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp bệnh nhân có thể không được chỉ định phẫu thuật. Các phương pháp điều trị u xơ tử cung không cần phẫu thuật gồm nút mạch điều trị u xơ tử cung, sử dụng thuốc hoặc dùng năng lượng sóng siêu âm hội tụ.

Hiểu đúng về bệnh u xơ tử cung

Bệnh u xơ tử cung thường gặp ở những nữ giới đang trong độ tuổi sinh sản. Đặc biệt bệnh dễ xảy ra ở phụ nữ có tiền sử bị viêm nhiễm phụ khoa hoặc u xơ tử cung khi đang mang thai. Nguyên nhân là do niêm mạc tử cung bị kích thích và có xu hướng tăng sinh quá mức khi tình trạng viêm nhiễm tái diễn nhiều lần hoặc do nồng độ hormone estrogen bị rối loạn trong thai kỳ. Điều này khiến một hoặc nhiều khối u xơ tử cung xuất hiện.

U xơ tử cung là những cục u có kích thước lớn nhỏ khác nhau tùy theo đặc tính và sự phát triển của chúng. Thông thường các u sẽ hình thành từ các mô và những tế bào cơ mềm tồn tại trong thành tử cung.

Khối u xơ tử cung có thể là cục đơn xuất hiện với kích thước nhỏ hoặc chụm lại thành đám có kích thước dao động từ 1mm đến 20cm. Những khối u này có thể lồi ra từ phía ngoài hoặc phía trong bề mặt của tử cung hay tiến triển bên trong thành tử cung.

Nguyên nhân chính gây bệnh u xơ tử cung vẫn đang được nghiên cứu do chưa thể phát hiện. Tuy nhiên những yếu tố được liệt kê dưới đây có thể là nguyên nhân kích thích sự phát triển của những khối u xơ. Cụ thể:

• Rối loạn nội tiết tố estrogen
• Thừa cân béo phì
• Yếu tố di truyền
• Những người mắc bệnh tiểu đường.

Bệnh u xơ tử cung khá lành tính, dễ điều trị và ít gây biến chứng. Tuy nhiên nếu bệnh nhân chủ quan không điều trị, khối u xơ lành tính có thể trở thành u xơ tử cung ác tính. Đồng thời làm phát sinh nhiều vấn đề nguy hiểm và có khả năng đe dọa đến tính mạng của bệnh nhân hay ảnh hưởng đến chức năng sinh sản. Cụ thể như tắc vòi trứng, vô sinh hiếm muộn, sinh non, sảy thai.

U xơ tử cung thường không gây triệu chứng trong giai đoạn đầu (khối u còn nhỏ). Vì thế nữ giới cần khám sức khỏe định kỳ để kịp thời phát hiện và có hướng chữa bệnh phù hợp. Tránh để khối u giai tăng kích thước và gây nguy hiểm. 

Đối với những trường hợp có u xơ tử cung phát triển với kích thước lớn, người bệnh sẽ gặp những triệu chứng sau:

• Xuất huyết tử cung bất thường (triệu chứng đặc trưng)
• Thống kinh dữ dội
• Thay đổi thói quen đi vệ sinh (táo bón hoặc tiểu thường xuyên)
• Thường xuyên đau vùng lưng dưới hoặc đau bụng
• Vô sinh.

Các phương pháp điều trị u xơ tử cung không cần phẫu thuật

Có nhiều phương pháp giúp bệnh nhân điều trị u xơ tử cung mà không cần phẫu thuật. Thông thường để áp dụng phương pháp chữa bệnh thích hợp, bác sĩ chuyên khoa sẽ tiến hành xem xét kích thước khối u, vị trí khối u, nhu cầu sinh con, nhu cầu thẩm mỹ và mong muốn của mỗi bệnh nhân.

Các phương pháp điều trị u xơ tử cung không cần phẫu thuật gồm:

1. Điều trị u xơ tử cung bằng phương pháp nội khoa

Đối với những trường hợp u xơ tử cung có kích thước nhỏ và chưa làm phát sinh biến chứng, bệnh nhân có thể được hướng dẫn điều trị bệnh bằng thuốc. Những loại thuốc được dùng trong điều trị u xơ tử cung thường có tác dụng ức chế sự phát triển của khối u và làm giảm triệu chứng.

Tuy nhiên người bệnh cần được thăm khám và có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa trước khi sử dụng thuốc. Tuyệt đối không tự ý sử dụng thuốc bừa bãi để tránh đẩy nhanh sự tiến triển của bệnh và làm ảnh hưởng đến hiệu quả chữa bệnh sau này.

Một số loại thuốc thường được sử dụng trong điều trị u xơ tử cung:

• Thuốc Ibuprofen hoặc Acetaminophen

Để làm giảm những cơn đau phát sinh do bệnh u xơ tử cung, bệnh nhân sẽ được sử dụng thuốc Ibuprofen hoặc Acetaminophen. Cả hai loại thuốc này đều có tác dụng giảm đau mức độ trung bình và tăng cường khả năng hấp thụ chất sắt, từ đó giúp hỗ trợ phòng người thiếu máu.

Thuốc Ibuprofen và Acetaminophen phù hợp với những bệnh nhân bị rong kinh hoặc rối loạn kinh nguyệt do u xơ tử cung. Ngoài ra thuốc cũng được dùng cho những trường hợp bị đau bụng do khối u chèn ép.

• Nhóm Progestins tổng hợp

Nhóm Progestins tổng hợp được dùng cho những bệnh nhân bị u xơ tử cung có biểu hiện đau bụng, đau thắt lưng dưới do khối u chèn ép. Việc sử dụng nhóm thuốc này sẽ giúp người bệnh giảm đau, giảm cảm giác khó chịu, đồng thời giúp làm giảm kích thước và thể tích của khối u xơ. Điều này giúp người bệnh cải thiện tình trạng cường kinh và làm giảm khả năng rụng trứng, mang thai hiệu quả.

Tuy nhiên để phòng ngừa phát sinh tác dụng phụ và những vấn đề không mong muốn khác người bệnh chỉ nên sử dụng nhóm thuốc Progestins tổng hợp khi có chỉ định. Bên cạnh đó bạn tuần tuân thủ nghiêm ngặt những yêu cầu của bác sĩ chuyên khoa, bao gồm loại thuốc, liều lượng, thời gian sử dụng thuốc, cách dùng…

• Thuốc ngừa thai phối hợp

Những hoạt chất trong thuốc tránh thai có khả năng ức chế sự rụng trứng và điều chỉnh nội tiết tố. Khi đó nồng độ hormone estrogen trong cơ thể của nữ giới sẽ được kiểm soát và giúp hạn chế sự phát triển của khối u.

Ngoài ra khi sử dụng phối hợp với các thuốc kháng sinh, thuốc tránh thai còn có tác dụng chữa rong kinh do bệnh u xơ tử cung. Tuy nhiên việc sử dụng loại thuốc này cần có chỉ định của bác sĩ.

• Chất đồng vận GnRH

Chất đồng vận GnRH được đánh giá và một nhóm thuốc điều trị bệnh u xơ tử cung hiệu quả. Nhóm thuốc này có khả năng làm giảm nồng độ hormone Estrogen và hormone Progesterone, giúp tạm ngừng kinh nguyệt. Từ đó làm giảm sự gia tăng kích thước của khối u, giúp khối u xơ teo lại, giảm thiếu máu, giảm đau, giảm sự chèn ép và nhiều triệu chứng khó chịu khác.

Theo kết quả nghiên cứu, việc sử dụng chất đồng vận GnRH có thể làm giảm từ 50 – 70% kích thước của khối u xơ tử cung. Tuy nhiên thuốc chỉ được chỉ định dùng cho những trường hợp sau:

• • Dùng chất đồng vận GnRH trước khi mổ bóc u xơ to để hỗ trợ điều trị, nâng cao thể trạng trước khi phẫu thuật hoặc người bệnh đang trong thời gian trì hoãn phẫu thuật.
  • Những người đang trong độ tuổi tiền mãn kinh, chuẩn bị trước khi tiến hành mổ nội soi cho những trường hợp có u xơ tử cung trên 5cm hoặc mổ cắt tử cung đường âm đạo.
  • Những trường hợp bị u xơ tử cung nhưng chưa muốn phẫu thuật hoặc bị chống chỉ định phẫu thuật.

Việc sử dụng chất đồng vận GnRH có thể gây ra một số tác dụng phụ sau:

• • Loãng xương
  • Mất kinh nguyệt
  • Vô sinh hiếm muộn.

2. Sử dụng năng lượng sóng siêu âm hộ tụ điều trị bệnh u xơ tử cung (FUS MRI)

Sử dụng năng lượng sóng siêu âm hộ tụ có thể được dùng để thay thế cho phương pháp phẫu thuật điều trị bệnh u xơ tử cung. Phương pháp điều trị này được thực hiện dưới sự hướng dẫn của cộng hưởng từ (FUS MRI). Cụ thể phương pháp sử dụng sóng siêu âm khu trú với nhiệt độ và cường độ cao để tạo hiệu ứng nhiệt đốt tế bào đích thông qua cộng hưởng từ để kiểm soát định vị.

Sóng siêu âm hội tụ tạo ra năng lượng làm tăng nhiệt độ lên đến 80 độ C tại điểm điều trị. Từ đó tiêu diệt vùng mô bệnh và nuôi tắc các mạch máu nuôi. Phương pháp FUS MRI tác động mạnh mẽ và phá hủy những khối u xơ tử cung bằng cách đốt nóng.

Chức năng chính của đầu phát sóng siêu âm là tập trung sóng siêu âm vào một vị trí được xác định trước trong cơ thể. Điều này sẽ hạn chế những mô bình thường tồn tại trên đường đi của sóng bị tổn thương, điển hình như mỡ, da và cơ.

Khối u được tác động bởi sự tập trung của sóng siêu âm sẽ nhanh chóng bị đốt nóng và loại bỏ ở nhiệt độ cao trong khoảng 3 đến 10 giây khiến cấu trúc cần phá hủy bị hoại tử với thể tích vùng phá hủy đã được bác sĩ điều trị định vị. Khi đó các mô sẽ bị hủy, mạch nuôi khối u bị phá hủy và khối u sẽ teo nhỏ lại.

 Ưu điểm của phương pháp dùng năng lượng sóng siêu âm hội tụ

• FUS MRI được đánh giá là phương pháp chữa bệnh u xơ tử cung ít xâm lấn, không để lại sẹo, không phẫu thuật, có hiệu quả điều trị và bảo tồn tử cung cao. Theo kết quả thống kê, hầu hết các khối u bị hoại tử sau một lần điều trị và khối u giảm dần kích thước theo thời gian.
• Phương pháp sử dụng năng lượng sóng siêu âm hội tụ không làm ảnh hưởng đến sức khỏe tử cung, bệnh nhân có thể làm việc và hoạt động bình thường trở lại sau ngày điều trị.
• Sau quá trình chữa trị bằng FUS MRI, thể tích khối u giảm 60%, khả năng phát sinh biến chứng sau 2 năm khi dùng sóng siêu âm hộ tụ thấp hơn so với những phương pháp điều trị khác.
• Sau 3 tháng điều trị nữ giới vẫn có thai và sinh con bình thường.
• Phương pháp sử dụng năng lượng sóng siêu âm hội tụ đạt hiệu quả điều trị cao bởi theo kết quả nghiên cứu chỉ sau 3 đến 6 tháng điều trị kích thước của khối u xơ tử cung giảm nhiều so với kích thước ban đầu.
• Sau khoảng từ 1 đến 2 tháng điều trị mức độ nghiêm trọng của những triệu chứng khó chịu như ra máu cục, rong kinh, đau bụng… giảm đáng kể.

Nhược điểm

• Phương pháp sử dụng sóng siêu âm hội tụ điều trị u xơ tử cung khiến khối u bị loại bỏ ngay lập tức mà phải cần một khoảng thời gian nhất định để khối u teo dần và tiêu biến đi. Bởi phương pháp điều trị này làm tắc những mạch máu có chức năng đưa máu vào nuôi dưỡng khối u. Từ đó khiến khối u không được tiếp tục nuôi dưỡng, không thể phát triển và không thể duy trì được nữa.
• Không thể xác định được thời gian khối u tiêu biến vì cần phải dựa trên nhiều yếu tố tác động như đặc điểm và kích thước của khối u.
• Chi phí cho một lần sử dụng sóng siêu âm hội tụ điều trị bệnh u xơ tử cung tương đối đắc đỏ.
• Phương pháp dùng sóng siêu âm hội tụ chỉ được khuyến cáo áp dụng cho những bệnh nhân đang trong độ tuổi sinh sản, chưa từng thực hiện bất kỳ phẫu thuật nào liên quan đến vùng chậu và vùng bụng, phụ nữ chưa mãn kinh, bệnh nhân chưa đặt vòng tránh thai hoặc cấy ghép bất kỳ dụng cụ kim loại nào trên người.

Để biết bản thân có nên được điều trị u xơ tử cung bằng sóng siêu âm hay không, người bệnh cần được siêu âm tổng thể và kiểm tra khối u dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, sau đó được bác sĩ đưa ra kết luận cụ thể.

3. Nút mạch điều trị u xơ tử cung

Sử dụng nút mạch điều trị u xơ tử cung là phương pháp loại bỏ u xơ không cần phẫu thuật. Đối với phương pháp điều trị này, bác sĩ chuyên khoa sẽ dùng ống thông đi trong lòng mạch thông qua máy chụp mạch DSA. Cụ thể các vi ống thông sẽ được sử dụng để đưa những hạt tắc mạch vào những động mạch cho khối u. Điều này khiến khối u bị thiếu máu nuôi dưỡng và hoại tử theo thời gian.

Ưu điểm của phương pháp nút mạch điều trị u xơ tử cung

• Dùng nút mạch điều trị u xơ tử cung thường mang đến hiệu quả cao, không làm mất máu và không gây mê.
• Phương pháp không can thiệp vào ổ bụng và không để lại sẹo.
• Kết quả nghiên cứu cho thấy, tỉ lệ thành công khi áp dụng phương pháp dùng nút mạch điều trị u xơ tử cung lên đến 95%, khối u có xu hướng teo nhỏ sau khoảng 3 đến 6 tháng điều trị.
• Tỉ lệ tái phát nhân xơ thấp, hiếm gặp.

Nhược điểm

• Bệnh nhân cần được gây tê khi dùng nút mạch điều trị u xơ tử cung.
• Người bệnh có nguy cơ bị tắc nghẽn một hoặc nhiều nhánh cấp máu cho những vùng cơ tử cung lành và buồng trứng.
• Kết quả thống kê cho thấy có một tỉ lệ nhất định những bệnh nhân bị vô sinh hoặc vô kinh sau khi nút mạch. Chính vì thế phương pháp điều trị này được các chuyên gia khuyến cáo áp dụng cho những bệnh nhân không mong muốn có thai trong tương lai hoặc đã đủ số con.

Trong vòng 24 đến 48 giờ sau khi áp dụng phương pháp nút mạch điều trị u xơ tử cung, bệnh nhân sẽ có cảm giác đau đớn nghiêm trọng, sau đó cơn đau giảm dần, bệnh nhân chỉ còn cảm giác khó chịu, tức nặng âm ỉ kéo dài trong khoảng từ 5 đến 7 ngày. Bên cạnh đó bệnh nhân có thể bị sốt nhẹ, nôn hoặc mệt mỏi. Trong trường hợp có biểu hiện khác lạ, người bệnh nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn.

Trên đây là các phương pháp điều trị u xơ tử cung không cần phẫu thuật. Các phương pháp này có ưu điểm và nhược điểm khác nhau nhưng đều có khả năng cải thiện bệnh và khắc phục những triệu chứng khó chịu. Tùy thuộc vào từng trường hợp cụ thể (khả năng đáp ứng, mức độ nghiêm trọng, rủi ro có thể xảy ra…) bác sĩ chuyên khoa sẽ hướng dẫn và tư vấn phương pháp chữa bệnh phù hợp, giúp chữa bệnh hiệu quả.