Lang Ben Có Lây Không? Con Đường Lây Nhiễm & Cách Phòng Ngừa
Lang ben là bệnh lý da liễu xảy ra phổ biến ở mọi đối tượng. Những triệu chứng của bệnh đặc trưng là những mảng da có màu sáng khác biệt so với những vùng da còn lại. Bài viết thông tin về thắc mắc “Lang ben có lây không, lây qua đường nào” cũng như cách điều trị từ thảo dược thiên nhiên và phòng ngừa bệnh.
Bệnh lang ben xảy ra nhiều hơn ở khu vực nhiệt đới ẩm ướt. Bệnh xuất phát từ những nguyên nhân chính là: môi trường ô nhiễm, tăng tiết mồ hôi, dị ứng, suy giảm hệ miễn dịch ở phụ nữ mang thai, trẻ em,… Lang ben có tính tái phát cao, bệnh kéo dài dai dẳng nếu không được điều trị đúng cách.
Những điều cần biết về bệnh lang ben
Nguyên nhân gây lang ben chủ yếu là do vi nấm, khi chúng xâm nhập và ký sinh trên cơ thể người sẽ làm thay đổi một số hắc tố màu dưới da. Biểu hiện đặc trưng của bệnh lang ben là vùng da phơi sáng có màu sắc khác biệt, cụ thể là màu hồng, màu nâu, màu đất hoặc màu cà phê sữa.
Theo nhận định của các chuyên gia da liễu, lang ben là bệnh ngoài da lành tính. Bệnh không gây tổn thương ngoài da, không gây ngứa hay đau đớn mà chỉ là sự thay đổi các sắc tố da cơ bản. Có nhiều nhầm lẫn giữa lang ben và bệnh bạch biến. Trong đó những triệu chứng của lang ben có biểu hiện rõ rệt, dễ dàng nhận biết thông qua những đặc điểm sau:
- Với vùng phơi ra ánh sáng: Tại khu vực vùng da bị lang ben có biểu hiện là đốm hoặc mảng da khác màu so với khu vực da xung quanh.
- Với vùng da không phơi ra ánh sáng: Tại khu vực lang ben có các đốm, mảng da màu hồng, hoặc màu nâu sậm kém nổi bật.
Triệu chứng lang ben thường xuất hiện chủ yếu tại các vị trí như vùng cổ, xung quanh mắt, một bên má, ngực, bụng, khu vực bẹn, cánh tay… Trong một số trường hợp, tại vùng da bị lang ben có vẩy trắng mịn như phấn, dùng móng tay có thể cạo ra được.
Trong điều kiện bình thường, triệu chứng lang ben không ngứa, không đau. Tuy nhiên khi gặp các tác nhân xúc tác như khói bụi, mồ hôi, hoặc dị ứng kèm theo sẽ xuất hiện các triệu chứng như ngứa ngáy, bức bối.
Bệnh lang ben có lây không?
Theo bác sĩ Nguyễn Thị Lệ Quyên – Trưởng khoa Da liễu, Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng Thuốc dân tộc cho biết: Bệnh lang ben dễ mắc phải và nguy cơ lây lan bệnh cũng rất cao, đặc biệt là trong mùa nóng.
Vì bệnh không gây ngứa, không phát triển thương tổn mà chỉ gây mất thẩm mỹ nên bệnh nhân thường chủ quan không điều trị sớm. Điều này không chỉ gây mất thẩm mỹ mà còn là nguồn lây cho người khác. Lang ben hay tái phát, bệnh có thể tái đi tái lại suốt vòng đời nếu không có cách phòng ngừa và điều trị đúng.
Tại Việt Nam, lang ben là bệnh da liễu có tỉ lệ bệnh nhân mắc phải đứng thứ 2 chỉ sau bệnh chàm eczema. Bệnh lang ben lây lan tại chỗ, hoặc lan rộng ra các vùng da trên cơ thể và có thể lây trực tiếp từ người sang người. Vì thế các khuyến cáo khuyến khích người bị lang ben trong thời gian điều trị nên hạn chế tiếp xúc và cách ly để phòng chống lây lan.
Các con đường lây nhiễm lang ben
Không phải tất cả mọi tiếp xúc với người bệnh lang ben đều sẽ xảy ra lây nhiễm. Chỉ khi các nấm Malassezia furfur thông qua tiếp xúc có xâm nhập vào làn da người bình thường thì khả năng lây nhiễm mới xảy ra.
Lang ben lây từ người này sang người khác khi tiếp xúc trực tiếp với vùng da bị nấm. Con đường truyền nhiễm gián tiếp qua việc sử dụng đồ dùng cá nhân, tỷ lệ lây lan đối với những người sống cùng nhà, sinh hoạt cùng không gian cao hơn bình thường.
Trong đó, phần lớn các trường hợp lây nhiễm lang ben qua việc sử dụng chung khăn tắm, mặc chung quần áo, ngủ cùng giường, chăn màn, hoặc sử dụng chung nguồn nước ở bể bơi.
Ngoài ra, bệnh lang ben có tỷ lệ lây lan nhanh hơn trên cơ thể người bệnh. Bệnh diễn biến nhanh, ban đầu lang ben chỉ là những đốm da nhỏ, có sắc tố khác biệt so với vùng da còn lại. Trong điều kiện thuận lợi, số lượng nấm phát triển nhiều hơn và lan rộng đến những vùng da lân cận.
Đối tượng có nguy cơ lan rộng lang ben là những người thường xuyên làm việc, sinh sống trong môi trường ẩm thấp. Người làm việc nặng nhọc thường xuyên đổ mồ hôi có thể đối mặt với nguy cơ lang ben phát triển thành từng mảng da tổn thương trên diện rộng.
Để hạn chế khả năng lây nhiễm sang các vùng da khác và lây sang người khác, người bệnh nên chủ động điều trị sớm và đúng cách ngay từ giai đoạn mới chớm. Việc điều trị bằng cần hướng tới mục đích hiệu quả, giải quyết tận gốc căn nguyên và an toàn với da.
Các cách chẩn đoán lang ben chính xác
Phương pháp chẩn đoán lang ben đơn giản, thông qua đánh giá lâm sàng là đủ. Trong trường hợp bác sĩ không thể đánh giá chính xác người bệnh có đúng là mắc lang ben hay không. Các xét nghiệm soi tươi tìm nấm kết hợp với soi tổn thương trên ánh sáng đèn sẽ được thực hiện để đưa ra đánh giá chính xác:
- Phương pháp soi tươi tìm nấm (với KOH 10%): Thông qua soi tươi có thể nhìn thấy những sợi nấm ngắn, tập trung rải rác hoặc tụ lại như một chùm nho.
- Soi trên ánh sáng đèn Wood: Hình ảnh phần rìa tổn thương có thể phát huỳnh quang màu vàng nâu, hoặc màu vàng sáng, đây là hình ảnh của các vi nấm gây lang ben. Sau đó bác sĩ sẽ dùng kính hiển vi để nhìn mẫu da để xác định người bệnh đang nằm trong mức độ nào.
Thời gian điều trị lang ben phụ thuộc vào tình trạng lang ben cấp tính hay mãn tính, và mức độ lây lan của khuẩn nấm trên cơ thể. Thông thường, thời gian điều trị khoảng vài ngày cho đến vài tuần với những trường hợp lang ben đơn giản. Những bệnh nhân lang ben phức tạp với diện tích nhiễm nấm rộng hơn có thể mất vài tháng điều trị.
Phương pháp điều trị lang ben hiệu quả
Bởi vì có nhiều bệnh lý về da liễu cũng có những thương tổn tương tự như lang ben. Vì thế để tránh xảy ra nhầm lẫn trong điều trị, người bệnh cần đến khám ở bác sĩ chuyên khoa để được chẩn đoán triệu chứng chính xác.
Chữa lang ben bằng các bài thuốc theo Tây y
Để giảm thiểu sự lây lan từ ở vùng da bệnh đến những vùng da khỏe mạnh, người bệnh bắt buộc có phương pháp điều trị sớm. Chủ yếu điều trị lang ben bằng cách bôi thuốc bên ngoài da tại chỗ kèm uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ điều trị.
Ở giai đoạn đầu, triệu chứng lang ben không quá nghiêm trọng, người bệnh có thể điều trị bệnh ở nhà dưới hướng dẫn chuyên gia y tế. Những loại thuốc bôi ngoài da là phương án phổ biến mang đến hiệu quả để tiêu diệt nấm, nhóm thuốc bôi chữa lang ben thường được sử dụng là: Miconazle, Selenium sulfide, Clotrimazole, Terbinafine.
Cách chữa lang ben bằng mẹo dân gian
Ngoài việc sử dụng các loại thuốc tân dược, trong dân gian cũng có nhiều cách điều trị lang ben bằng rau răm, chữa lang beng bằng củ riềng, hoặc dùng chuối xanh chữa lang ben… mang lại những cải thiện nhất định cho người bệnh.
Tuy nhiên người bệnh cần lưu ý khi điều trị bằng mẹo dân gian như sau:
- Đảm bảo vệ sinh tuyệt đối trong quá trình bào chế tránh nguy cơ nhiễm trùng
- Quá trình điều trị kéo dài cần yêu cầu sự kiên trì, người bệnh cần tránh tâm lý nóng vội, tự ý tăng liều lượng.
- Hầu hết các bài thuốc đều có dược tính không cao, không thể thay thế các phương pháp đặc trị.
- Khi áp dụng điều trị trong thời gian dài mà không nhận thấy hiệu quả, người bệnh nên thay đổi phương pháp điều trị.
- Một số bài thuốc không phù hợp với làn da nhạy cảm hoặc trẻ em
Dù là với phương pháp điều trị nào, người bệnh nên tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ chuyên môn để tránh trường hợp điều trị xong mà triệu chứng tái phát. Điều trị càng sớm, sử dụng thuốc đều đặn sẽ mang đến kết quả khả quan cho bệnh nhân.
Cách phòng ngừa lang ben tránh lây lan và tái phát
Để phòng ngừa lang ben lây lan, trước tiên người bệnh cần loại bỏ các điều kiện thuận lợi giúp vi nấm phát triển. Theo các chuyên gia Da Liễu, quan trong nhất là người bệnh nên mặc quần áo thoáng mát vào mùa nóng. Điều kiện ẩm ướt là cơ hội lý tưởng đến các vi nấm phát triển và lây lan.
Ngăn ngừa bệnh lây lan trên chính cơ thể người bệnh cũng là cách kiểm soát bệnh truyền nhiễm đến đối tượng xung quanh. Để khắc phục bệnh hiệu quả, bệnh nhân nên lưu ý những nguyên tắc phòng ngừa sau:
- Không để vùng da lang ben tiếp xúc với môi trường có nhiệt độ quá cao, hoặc gián tiếp tiếp xúc với môi trường nóng ẩm.
- Trong thời gian bị lang ben, người bệnh không nên tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cường độ mạnh, nên mặc quần áo dài tay khi ra đường.
- Hạn chế các tiếp xúc gần gũi với người xung quanh trong thời gian bị bệnh, điều này sẽ giúp bệnh không lây nhiễm sang họ.
- Tránh để cơ thể trữ mồ hôi quá mức, khi lao động hay tập luyện nên chuẩn bị khăn lau mồ hôi thường xuyên.
- Người bệnh chủ động giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ, không nên sử dụng chung quần áo hay khăn tắm với người khác.
- Vệ sinh cơ thẻ bằng các loại xà phòng có độ pH vừa phải, giặt giũ quần áo, chăn màn, phơi khô ráp tránh để vi khuẩn ẩm mốc tấn công lại.
- Để phòng tránh lang ben ở trẻ nhỏ, sau khi tắm phụ huynh nên lau người cho trẻ thật khô rồi mới mặc quần áo, không để làn da trẻ ẩm ướt.
- Phòng tránh lang ben tái phát bằng cách tránh tiếp xúc nhiệt độ quá cao, hoặc tiếp xúc ánh nắng trực tiếp, sử dụng thuốc bôi theo chỉ định của bác sĩ.
- Người bệnh không nên tiếp xúc với những tác nhân kích thích gây dị ứng để tránh các kích ứng lên vùng da bị lang ben nhạy cảm.
Bệnh lang ben là một dạng bệnh da liễu có thể lây nhiễm qua những tiếp xúc thông thường. Mặc dù bệnh không quá nguy hiểm, tuy nhiên nếu lơ là trong điều trị sẽ khiến bệnh dễ lây nhiễm ảnh hưởng đến mọi người xung quanh. Mong rằng, bài viết đã giúp người bệnh giải đáp chi tiết băn khoăn “lang ben có lây không? lây qua đường nào?” và lựa chọn được phương pháp trị lang ben hiệu quả, lành tính.
Ngày Cập nhật 07/06/2024
