Viêm da tiếp xúc ánh sáng: Nguyên nhân và cách phòng ngừa

Bệnh viêm da tiếp xúc ánh sáng thể hiện cho chứng nổi mẩn đỏ có vảy gây ngứa rát, phồng rộp da khi tiếp xúc với quá nhiều với tia cực tím hoặc ánh sáng. Bệnh tiến triển khá lành tính và có thể áp dụng một số phương pháp điều trị đơn giản nếu người bệnh sớm chẩn đoán và chữa trị. Đối với những trường hợp chủ quan, bệnh có thể làm tăng nguy cơ ung thư da.

Bệnh viêm da tiếp xúc ánh sáng là gì?

Bệnh viêm da tiếp xúc ánh sáng là một dạng của bệnh viêm da tiếp xúc. Bệnh thể hiện cho chứng nổi mẩn đỏ có vảy gây ngứa rát, phồng rộp ở da khi tiếp xúc với quá nhiều với tia cực tím hoặc ánh sáng. Tình trạng này còn được gọi là cháy nắng. Những vết cháy nắng sẽ mờ dần sau vài ngày xuất hiện hoặc lâu hơn.

Bệnh viêm da tiếp xúc ánh sáng thường lành tính và không gây nguy hiểm. Tuy nhiên nếu người bệnh không sớm chẩn đoán và không có biện pháp điều trị thích hợp, bệnh sẽ làm tăng nguy cơ hình thành một số bệnh lý, vấn đề về da nghiêm trọng khác. Cụ thể như: Da có nếp nhăn, khô da, hình thành đốm đen và đốm thô trên da, gây ung thư da.

Triệu chứng của bệnh viêm da tiếp xúc ánh sáng

Làn da bị khô và đỏ là triệu chứng điển hình của bệnh viêm da tiếp xúc ánh sáng. Trong một số trường hợp, vùng da bệnh còn có dấu hiệu phát ban, nổi mụn nước và phồng rộp dẫn đến ngứa ngáy và đau rát. Một số triệu chứng toàn thân gồm chóng mặt, đau đầu, sốt, mất nước và ớn lạnh.

Những ảnh hưởng lâu dài của bệnh:

• Vùng da bệnh dày lên và có sẹo
• Tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư da.

Khi nào cần gặp bác sĩ?

Người bệnh nên nhanh chóng đến bệnh viện để tiến hành kiểm tra, khám bác sĩ khi nhận thấy cơ thể có những biểu hiện sau:

• Tình trạng rám nắng ở da, các vết phồng rộp xuất hiện trên diện rộng kèm theo triệu chứng đau rát nghiêm trọng
• Sốt và ớn lạnh
• Sưng mặt
• Đau đầu
• Lú lẫn
• Khó chịu ở dạ dày
• Ngất xỉu
• Cơ thể xuất hiện những biểu hiện của tình trạng mất nước.

Bệnh viêm da tiếp xúc ánh sáng xuất hiện do đâu?

Bệnh viêm da tiếp xúc ánh sáng hình thành và phát triển khi lượng ánh sáng mà người bệnh tiếp xúc vượt quá khả năng che phủ, bảo vệ da của sắc tố melanin tồn tại bên trong cơ thể. Những người có làm da trắng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với người có làn da sậm màu.

Chỉ sau 15 phút tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong giờ trưa người có làn da sáng có thể bị viêm da trong khi những người có làn da sẫm màu thì có thể chịu được trong vài giờ tiếp xúc. Ngoài ra những người có chứng nhạy cảm với ánh sáng cũng có nguy cơ mắc bệnh cao.

Chứng nhạy cảm với ánh sáng thường hình thành ở những người có tiền sử gia đình mắc bệnh hoặc do mỹ phẩm, thức ăn và một số chất hóa học có trong thuốc chữa bệnh. Bệnh chàm và bệnh lupus ban đỏ cũng có thể khiến cho da của bạn nhạy cảm với ánh sáng.

Yếu tố nguy cơ

Dưới đây là những đối tượng dễ mắc bệnh và các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh:

Đối tượng dễ mắc bệnh viêm da tiếp xúc ánh sáng

Bất kỳ người nào hoạt động dưới ánh nắng mặt trời cũng như tiếp xúc với tia tử ngoại (UV) đều có nguy cơ cao bị viêm da tiếp xúc. Bệnh sẽ dễ dàng xuất hiện hơn ở những người có ít sắc tố melanin vì không được bảo vệ khỏi những tác động của tia tử ngoại. 

Ngoài ra, bệnh viêm da tiếp xúc sẽ xảy ra phổ biến hơn ở những đối tượng sau:

• Người có làn da xanh xao, làn da trắng hay nâu nhẹ
• Người có mái tóc màu vàng nhạt hoặc màu đỏ, nhiều tàn nhan
• Những người chỉ thỉnh thoảng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời gay gắt.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm da tiếp xúc ánh sáng

Các yếu tố được liệt kê dưới đây có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm da tiếp xúc:

• Chủng tộc: Bất kỳ đối tượng nào cũng có thể mắc bệnh viêm da tiếp xúc. Tuy nhiên bệnh xảy ra phổ biến hơn ở một số chủng tộc. Cụ thể như người da trắng.
• Tiếp xúc với một số chất: Những triệu chứng viêm da do ánh sáng có thể xảy ra khi bạn tiếp xúc với một số chất hóa học sau đó tiếp xúc với ánh sáng, ánh nắng mặt trời. Một số chất thường khiến da bạn bị kích ứng và gây bệnh gồm thuốc sát trùng, nước hoa, hóa chất trong kem chống nắng…
• Sử dụng thuốc: Nhiều loại thuốc điều trị có thể khiến cho da dễ bị kích ứng, nhạy cảm với ánh sáng. Cụ thể như những loại thuốc có chứa sulfa, thuốc kháng sinh tetracycline và những loại thuốc giảm đau như ketoprofen.
• Bệnh về da: Tình trạng viêm da tiếp xúc ánh sáng nói riêng và bệnh viêm da tiếp xúc nói chung có thể là hệ quả của một số bệnh về da như viêm da cơ địa, bệnh chàm, bệnh vảy nến…
• Di truyền: Những người có gia đình bị viêm da sẽ có nguy cơ cao mắc bệnh viêm da cao hơn những người không có gia đình mắc bệnh.

Phương pháp chẩn đoán viêm da tiếp xúc ánh sáng

Bệnh viêm da tiếp xúc ánh sáng sẽ được chẩn đoán dựa trên kết quả khám lâm sàng da, bệnh sử và triệu chứng. Ngoài ra, để tìm ra nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ chuyên khoa sẽ kiểm tra thời gian tiếp xúc với ánh sáng, thực phẩm, hóa chất và những loại thuốc mà bạn đang sử dụng.

Bệnh viêm da tiếp xúc ánh sáng được điều trị như thế nào?

Một số biện pháp điều trị tại nhà như sử dụng khăn ướt lau nhẹ chỗ bị viêm, tắm bằng nước mát… có thể làm dịu nhanh những triệu chứng của bệnh viêm da tiếp xúc ánh sáng khi chúng mới bùng phát. Trong trường hợp vùng da bệnh xuất hiện những đám mụn nước, bạn nên vệ sinh da sạch sẽ, sau đó sử dụng khăn khô để thấm hết nước và phòng ngừa tình trạng nhiễm trùng da.

Đối với các trường hợp có da bị viêm nặng, phồng rộp, người bệnh có thể sử dụng thuốc cortisone dùng tại chỗ hoặc một số loại kem bôi khác theo sự chỉ định và hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Những loại thuốc dạng kem bôi sẽ giúp bạn cải thiện tốt các triệu chứng khó chịu của bệnh.

Ngoài ra một số loại thuốc như acetaminophen và ibuprofen cũng sẽ được đưa vào sử dụng để cải thiện tình trạng đau rát do viêm da. Nếu bệnh nhân là trẻ nhỏ, bạn không được sử dụng thuốc aspirin cho trẻ trong quá trình điều trị viêm da.

Ngoài việc áp dụng những biện pháp chăm sóc da và sử dụng các loại thuốc điều trị, người bệnh cần tránh tiếp xúc với những chất gây kích ứng, viêm da do ánh sáng và tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Trong trường hợp cần tiếp xúc với ánh nắng, bạn nên sử dụng các loại kem chống nắng mang tác dụng chống tia tử ngoại B (UVB) và tia tử ngoại A (UVA) có chỉ số SPF từ 15 trở lên.

Chế độ sinh hoạt dành cho người bị viêm da tiếp xúc ánh sáng

Bên cạnh các phương pháp điều trị viêm da tiếp xúc ánh sáng theo sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, người bệnh cũng cần xây dựng một chế độ sinh hoạt phù hợp. Cụ thể như:

• Sử dụng mũ, kem chống nắng, áo tay dài, váy chống nắng để giảm bớt những tác động của ánh nắng khi ra ngoài đường hoặc có công việc cần phải tiếp xúc với ánh nắng mặt trời.
• Sử dụng thuốc điều trị bệnh theo sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa. Người bệnh cần tránh tiếp xúc với ánh sáng, tia tử ngoại trong thời gian sử dụng một số loại thuốc điều trị bệnh như thuốc sulfa, thuốc kháng sinh tetracycline, thuốc lợi tiểu.
• Hạn chế sử dụng các loại mỹ phẩm dưỡng da không có nguồn gốc rõ ràng. Bởi các loại sản phẩm này có thể chứa những thành phần gây viêm.
• Trước khi sử dụng bất kỳ thiết bị tắm nắng nào, người bệnh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ chuyên khoa.
• Người bệnh cần liên hệ ngay với bác sĩ chuyên khoa nếu những triệu chứng của bệnh không có dấu hiệu thuyên giảm hoặc bạn bị sốt khi điều trị.

Biện pháp phòng ngừa bệnh viêm da tiếp xúc ánh sáng

Để phòng ngừa bệnh viêm da tiếp xúc ánh sáng hình thành và phát triển, bạn cần áp dụng tốt những điều sau đây:

• Tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Đặc biệt là vào buổi trưa. Nếu phải ra ngoài hoặc có công việc cần phải tiếp xúc với ánh nắng, ánh sáng, bạn cần đội mũ, mang khẩu trang, mặc áo dài tay, thoa kem chống nắng.
• Thường xuyên vệ sinh da sạch sẽ, tắm rửa mỗi ngày. Đặc biệt là khi tiếp xúc với bụi bẩn, hóa chất, cơ thể tiết nhiều mồ hôi.
• Hạn chế tiếp xúc với các chất gây dị ứng, chất tẩy rửa, chất hóa học…
• Không sử dụng những sản phẩm dưỡng da không có nguồn gốc rõ ràng.
• Sử dụng kem dưỡng ẩm dịu nhẹ, có chiết xuất từ thiên nhiên để chống khô da và phòng ngừa bệnh.
• Hạn chế tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian sử dụng các loại thuốc điều trị bệnh. Đặc biệt là thuốc kháng sinh, thuốc lợi tiểu, thuốc giảm đau. Ngoài ra, bạn cần hạn chế tối đa việc tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, nếu bạn có gia đình mắc bệnh.
• Nếu bạn đang mắc bệnh chàm, bệnh vảy nến, bệnh viêm da cơ địa hoặc một số bệnh lý, vấn đề về da khác… bạn nên đến bệnh viện để kiểm tra, áp dụng các phương pháp giúp kiểm soát và điều trị bệnh.
• Tránh sử dụng những loại thực phẩm gây kích ứng da và viêm da. 
• Xây dựng một chế độ ăn uống phù hợp, giàu chất dinh dưỡng. Đặc biệt bạn nên thường xuyên sử dụng những loại thực phẩm giàu vitamin, chất chống oxy hóa. Những loại thực phẩm này không chỉ giúp bạn nâng cao hệ miễn dịch, bảo vệ da mà còn bảo vệ sức khỏe tổng thể.

Hầu hết trường hợp mắc bệnh viêm da tiếp xúc ánh sáng có diễn biến không phức tạp, dễ điều trị và không gây nguy hiểm nếu sớm phát hiện và chữa đúng cách. Tuy nhiên, những trường hợp chủ quan, không điều trị bệnh có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư da. Vì thế, bạn nên đến bệnh viện để được xử lý ngay khi nhận thấy da có các biểu hiện bất thường.