Viêm xoang mãn tính: Nhận biết sớm triệu chứng, điều trị kịp thời để ngăn ngừa biến chứng

Viêm xoang mãn tính là bệnh lý hô hấp có thể xảy ra quanh năm, nhiều nhất là những khi thời tiết thay đổi, lạnh, mua nhiều, ẩm ướt hoặc khô hanh. Bệnh có thể xuất hiện ở bất cứ lứa tuổi nào nhưng người trưởng thành chiếm tỷ lệ cao hơn cả. Đáng nói, viêm xoang mãn tính nếu không được sớm điều trị dứt điểm có thể làm suy giảm thị lực, viêm màng não hoặc có thể gây nhiễm trùng máu. Vậy nên làm gì để phòng viêm xoang mạn tính?

Viêm xoang mãn tính là gì? Bệnh có nguy hiểm không?

Viêm xoang mãn tính là bệnh lý thường gặp khi các khoảng trống trong mũi (xoang) bị viêm, sưng lên ít nhất 12 tuần. Căn bệnh này còn được gọi là viêm xoang mũi mãn tính, khiến quá trình dẫn lưu các chất dịch nhầy trong xoang bị cản trở, lâu ngày gây viêm nhiễm, nhiều dịch mủ. 

Tình trạng này khiến người bệnh thường gặp khó khăn trong việc thở bằng mũi, cảm thấy đau vùng quanh mặt, mũi, mắt,… khó nhận biết mùi do các hốc quanh mũi bị viêm và sưng lên, gây cản trở thoát nước và gây ra chất nhờn làm cho người bệnh khó chịu.

Nói về vấn đề “viêm xoang mãn tính có nguy hiểm không”, bác sĩ Lê Phương – Giám đốc chuyên môn bệnh viện Tai Mũi Họng Quân dân 102 nhận định đây là căn bệnh khá nguy hiểm bởi số lượng người mắc cũng như mức độ nghiêm trọng ngày càng gia tăng. Đáng nói, nếu không được điều trị kịp thời, bệnh có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe như:

• Biến chứng ở mắt: Áp – xe mí mắt, áp – xe túi lệ, viêm mô liên kết quanh hốc mắt, viêm dây thần kinh thị giác hoặc thậm chí có thể gây mù lòa. Nguyên nhân là do viêm nhiễm ở các xoang có thể lan tỏa hoặc theo đường mạch máu từ xoang qua hốc mắt.
• Biến chứng bệnh hô hấp: Viêm xoang cũng có thể dẫn tới các bệnh hô hấp khác như viêm họng, viêm phế quản mãn tính, viêm amidan,… do dịch nhầy chảy từ xoang xuống họng gây viêm nhiễm. Kèm theo các triệu chứng như đầy bụng, ợ hơi, nghẹt thở, đánh trống ngực,.. và rất dễ bị chẩn đoán nhầm thành bệnh dạ dày.
• Biến chứng não: Có thể gây ra áp – xe não, viêm màng não viêm tắc tĩnh mạng hang do vỏ não tiếp xúc với vùng xoang bị viêm cũng có thể bị lây nhiễm.
• Biến chứng ở xương: Bệnh nhân có nguy cơ đối mặt với áp – xe xương, dễ chảy máu do viêm, xuất hiện các ổ mủ trong xương, bởi tình trạng viêm tắc mạch máu ở xương trán, sọ có thể lan rộng dần ra các xương khác của sọ như xương thái dương, xương đỉnh… Nếu không điều trị kịp thời, quá trình viêm có thể lan rộng ra các xương khác.

Bởi những biến chứng nguy hiểm của viêm xoang mãn tính, người bệnh không được chủ quan với căn bệnh này. Ngay khi phát hiện bệnh cần liên hệ với bác sĩ để được chẩn đoán và tư vấn phương pháp điều trị kịp thời.

Nguyên nhân viêm xoang mãn tính

Viêm xoang mãn tính có thể bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân, trong đó một số bao gồm:

• Gặp vấn đề về cấu trúc: Polyp mũi phát triển gây tắc nghẽn đường thoát lưu dịch của mũi hoặc xoang, vách ngăn lệch khiến dịch mũi khó lưu thông dẫn tới tắc nghẽn, lâu ngày gây viêm xoang.
• Các biến chứng của bệnh khác: Viêm xoang mãn tính có thể là biến chứng xơ nang, trào ngược dạ dày, HIV hoặc tình trạng suy giảm miễn dịch khiến đường thoát lưu dịch mũi bị tắc nghẽn.
• Nhiễm trùng đường hô hấp: Cảm lạnh, cảm cúm thông thường có thể gây viêm và khiến mang lót xoang dày hơn cản trở đường thoát lưu dịch. Các tình trạng nhiễm trùng này có thể do virus, vi khuẩn, nấm gây nên.
• Dị ứng: Bệnh nhân thường xuyên bị sốt mùa, dị ứng với các yếu tố từ môi trường như hóa chất, phấn hoa, bụi,.. có thể khiến niêm mạc mũi phù nề làm tắc nghẽn đường thoát lưu dịch từ đó dẫn tới viêm xoang.

Viêm xoang mãn tính xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, do vậy, người bệnh cần xác định đúng nguyên nhân gây bệnh. Việc xác định nguyên nhân cũng có ảnh hưởng lớn tới hiệu quả điều trị bệnh. 

Triệu chứng viêm xoang mãn tính điển hình

Ở giai đoạn mãn tính, người bệnh viêm xoang có thể gặp phải một số triệu chứng điển hình như:

• Xuất hiện dịch màu vàng hoặc hơi xanh, dịch có thể chảy ra ngoài mũi hoặc xuống cổ họng.
• Tắc nghẽn mũi, cản trở việc thở, khó ngửi
• Đau, sưng quanh mắt, má, mũi, trán
• Đau nhức ở hàm trên và răng
• Ho, xuất hiện nhiều vào ban đêm. 
• Đau tai, cảm thấy áp lực trong tai
• Có thể bị viêm họng, viêm amidan,
• Hơi thở có mùi
• Người mệt mỏi, khó chịu
• Buồn nôn, chán ăn,…

So với viêm xoang cấp tính, triệu chứng viêm xoang mãn tính cũng không có nhiều điểm khác biệt. Tuy nhiên, các triệu chứng thường kéo dài hơn, khiến người bệnh mệt mỏi hơn. Các triệu chứng này có thể kéo dài hơn 12 tuần, thường xuyên tái phát. Ngoài ra, người bệnh sẽ không bị sốt như khi viêm xoang cấp.

Các điều trị viêm xoang mãn tính hiệu quả

Hiện nay có nhiều phương pháp điều trị viêm xoang mãn tính trong đó phải kể tới chữa bằng Tây y, Đông y, hay sử dụng các mẹo dân gian. Để lựa chọn được phương pháp điều trị phù hợp, người bệnh cần hiểu rõ về tình trạng bệnh cũng như ưu, nhược điểm của từng phương pháp.

Chữa viêm xoang bằng Tây y 

Mục tiêu điều trị của phương pháp này là giảm tình trạng viêm, giữ đường thoát lưu thông dịch được thông thóa, hạn chế các nguyên nhân gây bệnh cũng như giảm tần suất mắc bệnh. Người bệnh có thể được áp dụng một số loại thuốc sau:

• Nhỏ hoặc xông mũi bằng nước muối: Giúp giảm tắc nghẽn và rửa sạch các chất kích thích gây dị ứng.
• Corticosteroid: Giúp ngăn ngừa và đẩy lùi tình trạng viêm nhiễm xoang, thường gặp là các loại thuốc fluticasone (Flonase®, Veramyst®), triamcinolone (Nasacort 24®), budesonide (Rhinocort®),
• Corticosteroid uống hoặc tiêm: Giúp giảm viêm cho những trường hợp viêm xoang nặng, đặc biệt là do polyp mũi. Tuy nhiên, corticosteroid uống có thể gây ra các tác dụng phụ nghiêm trọng nếu dùng trong thời dài, do vậy chúng chỉ được dùng để điều trị những triệu chứng nặng, và dùng trong thời gian ngắn.

Trong một số trường hợp, bệnh nhân cũng có thể được kê đơn kháng sinh nếu nguyên nhân gây bệnh là do nhiễm trùng. Nếu tác nhân là do dị ứng, người bệnh cần áp dụng liệu pháp miễn dịch để giảm phản ứng của cơ thể với các tác nhân đặc hiệu.

Nếu việc điều trị bằng thuốc không đáp ứng, người bệnh có thể được chỉ định phẫu thuật nội soi mũi. Tùy thuộc vào vị trí tắc nghẽn, bác sĩ sẽ loại bỏ mô hoặc cắt polyp mũi nếu cần thiết. Ngoài ra, một phương pháp điều trị khác cũng có thể được áp dụng là làm lớn lỗ thoát của xoang.

Chữa viêm xoang mãn tính bằng mẹo dân gian

Ngoài việc sử dụng thuốc tân dược để chữa viêm xoang, người bệnh có thể áp dụng một số bài thuốc dân gian nhằm điều trị lâu dài, an toàn. Một số phương pháp thường gặp phải kể tới:

• Chữa viêm xoang mãn tính bằng lá chanh: Dùng lá chanh phơi khô đun sôi với nước trong 10 phút. Lọc lấy nước, dùng nước súc miệng mỗi ngày có thể giúp các triệu chứng bệnh hiệu quả.

• Chữa viêm xoang mãn tính bằng gừng, hành khô: Chất cay có trong gừng và hành khô giúp các dịch tiết trong xoang lưu thông dễ dàng, từ đó giảm nghẹt mũi cũng như triệu chứng đau nhức do bệnh gây ra. Người bệnh chỉ cần đem gừng, hành khô giã nhỏ và vắt lấy nước. Dùng bông tăm thấm dung dịch nước này lên mũi để để khoảng 30 phút cho tới khi mũi thông thì rửa lại bằng dung dịch nước muối  0,9%.
• Chữa viêm xoang mãn tính bằng rượu tỏi: Sử dụng tỏi khô thái nhỏ, ngâm với rượu trắng. Sau 10 ngày ngâm có thể đem sử dụng bằng cách nhỏ một, hai giọt và bóp nhẹ thành mũi. 

Những phương pháp dân gian chữa viêm xoang mãn tính an toàn, lành tính, có thể áp dụng cho cả trẻ em, người cao tuổi và phụ nữ có thai do sử dụng nguyên liệu tự nhiên, lành tính. Tuy nhiên, hiệu quả các mẹo này cần thời gian dài kiểm chứng. Hơn nữa, chúng cũng thường phù hợp với bệnh nhân ở giai đoạn nhẹ, nếu bệnh nặng hơn, vẫn cần áp dụng một số phương pháp đặc trị khác.

Phòng ngừa viêm xoang mãn tính hiệu quả thế nào?

Theo bác sĩ Lê Phương, bên cạnh việc điều trị bệnh bằng các biện pháp đặc hiệu, người bệnh cũng cần chú ý tới chế độ ăn uống, sinh hoạt để đẩy nhanh quá trình chữa bệnh và ngăn ngừa bệnh tái phát. Cụ thể:

Viêm xoang mãn tính nên làm gì?

Nghỉ ngơi nhiều giúp chống lại hiện tượng viêm, đẩy nhanh quá trình hồi phục.

• Uống nhiều nước, nước trái cây
• Giữ ẩm các xoang bằng cách xông hơi hoặc tắm nước ấm, hít thở không khí ấm.
• Giữ ấm cơ thể nhất là khi thời tiết thay đổi thất thường hay thời điểm giao mùa
• Vệ sinh tai – mũi – họng thường xuyên 
• Ngủ gối cao giúp dẫn lưu thông dịch và giảm sung huyết.

Viêm xoang mãn tính ăn gì, kiêng gì?

Bệnh nhân cần chú ý một số thực phẩm sau trong chế độ ăn uống hàng ngày, cụ thể:

Viêm xoang mãn tính là dạng bệnh nguy hiểm, với nhiều diễn biến phức tạp, do vậy người bệnh không nên chủ quan với bệnh. Ngay khi phát hiện các triệu chứng bệnh cần liên hệ với bác sĩ để được chẩn đoán và có phương pháp điều trị kịp thời. 

Xem thêm thông tin tổng quan về: Bệnh viêm xoang