Viêm mũi dị ứng ở trẻ: Triệu chứng, cách chăm sóc và phòng ngừa hiệu quả, ngăn ngừa bệnh tái phát
Viêm mũi dị ứng ở trẻ em là bệnh khá phổ biến nhất là với trẻ có cơ địa nhạy cảm. Mặc dù không quá nguy hiểm nhưng bệnh thường xuyên tái phát, khó trị dứt điểm, ảnh hưởng đến sức khỏe của bé. Nguy hiểm hơn, bệnh nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn tới nhiều biến chứng nguy hại cho đường hô hấp cũng như sự phát triển của trẻ.
Viêm mũi dị ứng ở trẻ là gì? Bệnh có nguy hiểm không?
Viêm mũi dị ứng ở trẻ em là hiện tượng niêm mạc (màng lót bên trong mũi) của bé bị viêm do dị ứng với các tác nhân trong và ngoài cơ thể. Khi tiếp xúc với các tác nhân gây bệnh, cơ thể bé sẽ giải phóng histamin, gây ngứa, sưng, tích tụ dịch mũi,… Bệnh có thể xảy ra theo mùa hoặc quanh năm. Mặc dù không nguy hiểm tới tính mạng nhưng viêm mũi dị ứng lại dẫn tới nhiều phiền toái trong cuộc sống, khiến các bé khó chịu.
Nói về vấn đề “viêm mũi dị ứng ở trẻ em có nguy hiểm không”, Bác sĩ Lê Phương – Giám đốc chuyên môn bệnh viện Tai Mũi Họng Quân dân 102 cho biết, viêm mũi dị ứng ở trẻ sơ sinh, trẻ em là bệnh hô hấp thông thường, không nguy hiểm đến tính mạng. Tuy nhiên, nếu không được điều trị kịp thời có gây nhiều tác động xấu tới trẻ, cụ thể:
- Làm chậm quá trình phát triển cơ thể và não bộ của trẻ: Viêm mũi dị ứng lâu ngày khiến trẻ bị mệt mỏi, chán ăn, quấy khóc, mất ngủ. Điều này xảy ra thường xuyên sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các hoạt động và quá trình hấp thu các dưỡng chất cần thiết ở trẻ, khiến trẻ chậm lớn và suy nhược hơn so với các bạn đồng trang lứa
- Biến chứng bệnh hô hấp: Nếu không được điều trị thời, bệnh chuyển sẽ chuyển sang giai đoạn mãn tính và có nguy cơ gây biến chứng hô hấp khác như viêm xoang, viêm họng, viêm tai giữa, hen suyễn…
Nguyên nhân gây viêm mũi dị ứng ở bé
Cũng như nhiều đối tượng khác, viêm mũi dị ứng ở trẻ em xuất phát từ các nguyên nhân chủ yếu như:
- Thay đổi thời tiết: Đây là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm mũi dị ứng. Thời tiết thay đổi đột ngột kéo theo nhiệt độ, độ ẩm bị biến đổi đột ngột khiến niêm mạc mũi của trẻ không kịp thích nghi. Từ đó, mũi bị kích ứng và gây viêm.
- Dị ứng thực phẩm, hóa chất, phấn hoa, bụi bẩn, khói thuốc, nấm mốc: Các yếu tố này gây kích thích niêm mạc mũi, khiến khoang mũi bị dị ứng, sưng đau và ngứa ngáy. Sau một thời gian, mũi bắt đầu xuất hiện các triệu chứng viêm nhiễm, chảy nước mũi, khó thở, nghẹt mũi.
- Cơ địa dị ứng: Một số trẻ có cơ địa dị ứng với thành phần có trong phấn hoa, nước hoa, lông thú vật, nấm mốc, hóa chất…. Khi tiếp xúc với những vật này, mũi sẽ bị kích thích.
- Cấu trúc mũi: Một số trẻ do cấu tạo khuôn mặt có dị hình ở mũi như lệch vách ngăn, mũi vẹo,… cũng có nguy cơ mắc bệnh cao hơn những trẻ khác.
- Bệnh hô hấp: Trẻ mắc phải một số bệnh nhiễm trùng như viêm xoang, viêm amidan, viêm họng, viêm VA… cũng có nguy cơ mắc viêm mũi dị ứng cao.
Ngoài ra, bệnh viêm mũi dị ứng ở trẻ còn có tính di truyền. Điều này lý giải tại sao cùng một tác nhân gây kích thích nhưng có trẻ mắc bệnh, có trẻ không. Ngoài ra, các tổn thương trong khoang mũi cũng có thể là nguyên nhân dẫn tới viêm mũi dị ứng ở trẻ.
Triệu chứng viêm mũi dị ứng ở trẻ
Ở mỗi trẻ, viêm mũi dị ứng cũng có những triệu chứng khác nhau. Tuy nhiên, có thể nhận biết thông qua một số biểu hiện như sau:
- Trẻ hắt hơi liên tục và bắt đầu nghẹt mũi, sổ mũi, chảy nước mũi màu trắng trong hoặc đục
- Bé có thể cảm thấy ngứa mũi, ngứa mắt, ngứa tai
- Cổ họng bé khó chịu
- Một số trẻ xuất hiện tình trạng chảy máu cam
- Cơ thể mệt mỏi, ngủ ngáy to, thở bằng miệng
Trong trường hợp bệnh nặng, trẻ có thể xuất hiện tình trạng hen suyễn, viêm xoang, viêm tai giữa. Do vậy, ngay khi phát hiện những triệu chứng của viêm mũi dị ứng ở trẻ, bố mẹ cần nhanh chóng đưa bé đi khám để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
Cách chữa viêm mũi dị ứng ở trẻ em
Hiện nay, việc điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ còn gặp nhiều khó khăn bởi triệu chứng thường biến mất sau một thời gian nhưng dễ dàng lại tái phát khi cơ thể tiếp xúc với các tác nhân gây dị ứng. Hơn nữa, trẻ em cũng là đối tượng khá nhạy cảm nên việc điều trị không hề dễ dàng. Công tác trị bệnh chủ yếu tập trung vào việc cải thiện triệu chứng, giảm cảm giác khó chịu và ngăn ngừa tái phát.
Các biện pháp chữa viêm mũi dị ứng ở trẻ phổ biến nhất là sử dụng thuốc Tây y, Đông y và mẹo dân gian.
Điều trị viêm mũi dị ứng bằng tây y
Thuốc Tây giúp kiểm soát triệu chứng và ổn định bệnh trong thời gian dài. Một số loại thuốc được dùng điều trị cho trẻ phải kể tới:
- Thuốc kháng histamin: Giúp ngăn chặn cơ thể tiết histamin – chất trung gian gây viêm. Thuốc có hai dạng là dạng uống và dạng xịt tại chỗ. Tuy nhiên, khi sử dụng thuốc cho trẻ, bố mẹ cần chú ý thuốc có tác dụng an thần nên có thể ảnh hưởng tới khả năng tập trung của trẻ, có thể gây buồn ngủ.
- Thuốc thông mũi, thuốc xịt mũi: Được bào chế dưới dạng thuốc nhỏ, thuốc xịt,… giúp giảm nhanh triệu chứng ngạt mũi, sổ mũi, lưu thông đường thở,… mang tới cảm giác thoải mái, dễ chịu nhanh chóng Tuy nhiên, những thuốc có hoạt lực mạnh, dễ gây tác dụng phụ cho trẻ, do vậy, cha mẹ cần hết sức lưu ý khi sử dụng loại thuốc này.
- Thuốc chứa corticosteroid: Corticosteroid là liệu pháp đáp ứng miễn dịch, thường được sử dụng cho trường hợp bệnh nặng. Phần lớn các loại thuốc này đều được bán theo toa. Đây là thuốc được áp dụng trong thời gian ngắn, bởi nếu dùng trong thời gian dài có thể làm tăng nguy cơ mắc phải một số tác dụng phụ như loãng xương, suy tuyến thượng thận. Do vậy, bố mẹ cần hỏi ý kiến bác sĩ trước khi cho bé dùng.
Thuốc Tây y mang tới hiệu quả nhanh chóng, tuy nhiên lại dễ gây tác dụng phụ. Do vậy, bố mẹ không nên tự ý cho bé sử dụng thuốc mà cần đưa bé đi khám bác sĩ để được kê đơn thuốc phù hợp.
Chữa viêm mũi dị ứng tại nhà bằng mẹo dân gian
Áp dụng các mẹo dân gian chữa viêm mũi dị ứng cho trẻ cũng là giải pháp được nhiều phụ huynh lựa chọn. Bởi phương pháp này sử dụng các nguyên liệu tự nhiên an toàn, lành tính, không gây tác dụng với trẻ em. Một số mẹo dân gian chữa viêm mũi dị ứng phổ biến nhất phải kể tới:
- Chữa viêm mũi dị ứng cho trẻ bằng cây ngũ sắc: Giã nát cây ngũ sắc, lọc lấy nước. Vệ sinh mũi cho bé sạch sẽ với nước muối loãng, sau đó dùng tăm bông thấm nước ngũ sắc, rồi nhé vào mũi bé từ 15 – 20 phút sẽ giúp giảm triệu chứng bệnh.
- Chữa viêm mũi dị ứng cho trẻ em bằng mật ong, gừng: Dùng gừng đập nát, thêm nước nóng, quế cùng mật ong khuấy đều. Cho bé uống 3 lần/ ngày có thể giúp giảm triệu chứng bệnh.
- Chữa viêm mũi dị ứng cho trẻ bằng mật ong ngâm tỏi: Dùng tỏi đập nát ngâm với mật ong, sau khoảng 3 ngày hỗn hợp chuyển sang màu vàng là có thể dùng được. Dùng tăm bông thấm hỗn hợp mật ong, tỏi rồi nhét vào mũi trẻ từ 10 -15 phút.
Ngoài ra, bố mẹ cũng có thể sử dụng các loại thảo dược như cây giao, cây bèo cái, hành khô,… đề đẩy lùi viêm mũi dị ứng cho trẻ. Tuy nhiên, cần lưu ý những cách chữa này chỉ phù hợp với bệnh nhẹ, hiệu quả không cao.
Chăm sóc và phòng ngừa viêm mũi dị ứng cho bé
Để phòng và điều trị viêm mũi dị ứng ở trẻ hiệu quả, bên cạnh các phương pháp điều trị đặc hiệu, bố mẹ cũng cần chú ý điểm trong chế độ ăn uống cũng như sinh hoạt hàng ngày của bé như sau:
- Giữ vệ sinh môi trường sống quanh bé sạch sẽ
- Nhắc nhở bé vệ sinh tai – mũi – họng thường xuyên
- Cha mẹ, người lớn nên làm mẫu cho trẻ rửa tay bằng xà phòng nhằm loại bỏ vi khuẩn gây hại
- Hạn chế để bé chơi với vật nuôi, thú bông nhằm tránh xa các tác nhân gây dị ứng.
- Đeo khẩu trang cho bé cẩn thận khi ra ngoài để tránh bụi bẩn, vi khuẩn từ bên ngoài.
- Cung cấp đủ dinh dưỡng cho trẻ, khuyến khích ăn rau xanh, quả tươi nhằm bổ sung vitamin A, C bởi đây là những chất giúp tăng sức đề kháng, chống lại vi khuẩn.
- Tránh để bé ăn hay tiếp xúc với các thực phẩm dễ gây dị ứng như hải sản, ngao, sò, lạc,…
- Không để trẻ đến gần hay ở trong môi trường ẩm thấp, khói thuốc, bụi bẩn,…
- Giữ ấm cơ thể cho bé nhất là những lúc giao mùa, thời tiết thay đổi.
Nếu bé bị viêm mũi dị ứng, bố mẹ cũng cần lưu ý một số điểm dưới đây để việc điều trị đạt hiệu quả tối ưu nhất:
- Theo dõi tình hình bé và thực hiện theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ nhằm kiểm soát bệnh, tránh biến chứng không đáng có.
- Khắc phục những thói quen xấu có thể ảnh hưởng tới bệnh của bé như lười đánh răng, không rửa tay trước khi ăn hoặc sau khi đi vệ sinh,…
- Chú ý không nên tự ý cho bé dùng thuốc mà chưa đi khám bác sĩ.
- Không nên cho bé dùng quá nhiều thuốc tân dược bởi có thể gây ra nhiều tác dụng phụ, ảnh hưởng xấu tới sự phát triển của bé.
- Không để trẻ bị ướt hay lạnh, nhất là khi đi ngủ.
Hy vọng những thông tin trên giúp bạn đọc hiểu thêm về viêm mũi dị ứng ở trẻ em. Mặc dù không ảnh hưởng tới tính mạng nhưng bệnh lại rất dai dẳng, khó dứt điểm, gây ra nhiều phiền phức trong cuộc sống. Do vậy, bố mẹ cần hết sức chú ý, đưa bé đi khám ngay khi phát hiện dấu hiệu bệnh để được tư vấn phương pháp điều trị phù hợp.
ArrayNgày Cập nhật 07/06/2024
