Cách Xử Lý Khi Bị Xuất Huyết Dạ Dày Ai Cũng Nên Biết
Tình trạng xuất huyết dạ dày có thể tái phát bất kỳ lúc nào. Nếu không biết cách xử lý kịp thời bệnh nhân có thể đối mặt với nguy cơ mất máu nguy hiểm. Bài viết thông tin về cách xử lý khi bị xuất huyết dạ dày giúp ứng phó linh hoạt trong tình huống nguy kịch.
Cách nhận biết khi bị xuất huyết dạ dày
Đối tượng có nguy cơ bị xuất huyết dạ dày cao nhất là người đã hoặc đang mắc các bệnh liên quan đến hệ tiêu hóa. Cụ thể là bệnh nhân bị viêm loét dạ dày – tá tràng, thủng dạ dày, hoặc mắc các bệnh lý liên quan đến vi khuẩn Hp. Xuất huyết dạ dày là triệu chứng xảy ra khi niêm mạc dạ dày bị tổn thương và chảy máu. Con đường xuất huyết thường là đường nôn, hoặc xuất huyết khi người bệnh đi ngoài.
Triệu chứng là hậu quả của việc lạm dụng nhiều bia rượu, ăn uống kém khoa học, lạm dụng kháng sinh kéo dài, thần kinh căng thẳng quá mức. Ngoài ra đây còn là biến chứng của hội chứng Mallory Weiss, viêm loét dạ dày, thủng dạ dày, hoặc là dấu hiệu khởi phát ung thư dạ dày.
Nếu bạn nằm trong những nguy cơ trên, tình trạng xuất huyết dạ dày có thể xuất hiện bất kỳ lúc nào. Do đó khi nhận thấy các biểu hiện xuất huyết dạ dày cần nhanh chóng xử lý ngay. Nếu không, người bệnh có thể bị mất máu và đe dọa trực tiếp đến tính mạng. Những dấu hiệu xuất huyết bạn cần nhận biết sớm gồm có:
- Người bệnh có biểu hiện xuất huyết dạ dày nôn ra máu.
- Đau bụng dữ dội, đặc biệt là cơn đau vùng thượng vị.
- Cơn lan dần từ vùng thượng vị ra khắp vùng ổ bụng
- Dùng ngón tay ấn vào bụng thấy căng cứng, đau
- Đi ngoài có lẫn máu, màu máu là nâu sẫm và mùi tanh.
- Trường hợp xuất huyết dạ dày nặng, người bệnh có thể đi ngoài ra máu tươi.
- Người bệnh có biểu hiện mất máu nghiêm trọng với làn da tái xanh, sắc mặt nhợt nhạt.
- Bệnh nhân hoa mắt, chóng mặt, lạnh tay chân, mạch đập yếu, tụt huyết áp.
- Nghiêm trọng hơn người bệnh có thể ngất xỉu do sốc mất máu.
Trong tình huống người bệnh ngất xỉu, bệnh nhân cần được sơ cứu và đưa đi bệnh viện ngay để tránh nguy cơ biến chứng hoặc mất máu đến tử vong. Trong trường hợp biểu hiện xuất huyết nhẹ hơn, người thân của bệnh nhân có thể xử lý khi bị xuất huyết dạ dày cơ bản để cầm máu. Trang bị kiến thức này sẽ giúp bệnh nhân qua khỏi cơn nguy kịch.
Cách xử lý khi bị xuất huyết dạ dày
Người thân của bệnh nhân là đối tượng cần nắm rõ quy trình xử lý khi bị xuất huyết dạ dày. Hướng dẫn thực hiện cụ thể các bước sơ cứu như sau:
1. Quy trình sơ cứu:
Khi người bệnh bị xuất huyết dạ dày, cần lưu ý bước sơ cứu đầu tiên đóng vai trò quyết định đến việc có giữ được tính mạng cho bệnh nhân hay không. Quy trình gồm 2 bước chính bao gồm:
Bước 1: Người bệnh nên đặt bệnh nhân nằm cố định trên giường với tư thế nằm thẳng, ngay ngắn, đặt nơi thoáng mát. Tư thế kê cao hai chân, tuyệt đối không để bệnh nhân tự ý di chuyển. Trong lúc đưa bệnh nhân đi cấp cứu, cần phải nhẹ nhàng di chuyển người bệnh tránh cử động mạnh sẽ gây chảy máu nhiều hơn.
Bước 2: Chuyên viên y tế sẽ cho người bệnh uống thuốc cầm máu, thường được sử dụng là nhóm thuốc Hemocaprol, Posthypophyse, vitamin K. Để cầm máu cho bệnh nhân tại nhà, người nhà dùng nước muối pha loãng cho bệnh nhân uống. Liều lượng 100ml nước lọc và cho 6 – 8g muối tinh vào hòa tan, sau đó cho bệnh nhân sử dụng dần.
Bước 3: Khi đã cầm được máu, cần phải đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để được chữa trị càng sớm càng tốt.
2. Quy trình cấp cứu:
Sau khi người bệnh đã được đưa đến Trung tâm y tế, bệnh nhân sẽ được xử lý cầm máu và chống sốc theo quy trình sau:
Bước 1:
- Thực hiện các biện pháp hồi sức cho bệnh nhân.
- Đặt bệnh nhân nằm tương tự như tư thế trên, chú ý cố định ở tư thế nằm, đầu luôn luôn thấp hơn chân.
- Nếu như bệnh nhân có dấu hiệu sặc vào phổi, hỗ trợ bệnh nhân bằng ống nội khí quản để tránh nguy cơ suy hô hấp.
- Bệnh nhân được đặt 2 đường truyền tĩnh mạch chắc chắn và đủ lớn và đặt sonde tiểu để theo dõi nước tiểu.
- Tiếp đó bệnh nhân được đặt sonde trong dạ dày và rửa sạch dạ dày, lấy máu để xé nghiệm.
Bước 2:
- Áp dụng các phương pháp hồi phục và chống sốc
- Sau khi hồi sức cho bệnh nhân, bác sĩ sẽ truyền dung dịch keo, dung dịch NaCl 0.9%…
- Trong thời gian truyền dịch bệnh nhân được heo dõi tốc độ truyền và các phản ứng phản xạ.
Bước 3:
- Truyền máu cho bệnh nhân.
- Trong các trường hợp xuất huyết nặng, xuất huyết đang tiến triển thì cần phải truyền máu.
- Truyền máu tiếp tục cho đến khi lượng huyết động ổn định.
Bước 4:
Điều trị cầm máu cho bệnh nhân từ nguyên nhân. Phần lớn người bệnh bị viêm loét dạ dày đều có thể tự cầm máu. Với một số trường hợp đặc biệt bệnh nhân cần được cầm máu bằng các biện pháp như:
- Dùng thuốc ức chế tiết dịch vị như Ranitidine, Omeprazole…
- Thực hiện can thiệp bằng nội soi cùng với các chất co mạch tại chỗ, các chất gây xơ
- Có thể can thiệp bằng phẫu thuật với các trường hợp chảy máu nặng, máu chảy khó cầm…
Các cách sơ cứu khi bị xuất huyết dạ dày theo kinh nghiệm dân gian
Bên cạnh những cách xử lý khi bị xuất huyết dạ dày y tế dành cho những trường hợp nghiêm trọng kể trên. Một số phương pháp sơ cứu cho những trường hợp xuất huyết nhẹ sau có thể được áp dụng trong thời gian chờ đợi can thiệp từ y tế:
Cho người bệnh nằm nghỉ
Bằng cách cho người bệnh nghỉ ngơi theo tư thế nằm ngửa, chân kê cao ơn đầu có thể giúp phòng ngừa tình trạng máu tắc nghẽn lên não. Người nhà cũng nên ủ ấm cho bệnh nhân để tránh nguy cơ đông máu xảy ra.
Cho bệnh nhân uống nước củ sen
Trong tài liệu Đông Y ghi nhận củ sen có tác dụng thanh nhiệt mát máu, cầm máu, ích máu tạo cơ, kiện tì khai vị. Do đó khi bệnh nhân có biểu hiện bị xuất huyết dạ dày có thể dùng củ sen rửa sạch nghiền thành bột rồi lọc lấy nước uống. Áp dụng phương pháp này mỗi ngày cũng có thể ngăn chặn nguy cơ xuất huyết xảy ra.
Dùng nước mía và rễ cỏ tranh
Nước mía và rễ cỏ tranh đều là những nguyên liệu có công dụng chính là thanh nhiệt, lọc máu và cầm máu. Sử dụng các nguyên liệu này đeo phơi khô dưới dạng thuốc sắc uống hàng ngày.
LƯU Ý CHUNG: Các bài thuốc chia sẻ ở trên mang tính tham khảo, người bệnh nên cân nhắc khi lựa chọn bởi chúng chỉ mang tính hỗ trợ, cải thiện phần nào tình trạng bệnh và không thay thế được phương thuốc đặc trị. Nếu lạm dụng, điều trị không đúng cách có thể khiến tình trạng xuất huyết ngày càng nặng, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe tổng thể.
Lưu ý khi chăm sóc bệnh nhân bị xuất huyết dạ dày
Tràng bị các kiến thức xử lý khi bệnh nhân bị xuất huyết dạ dày có thể sẽ giúp người nhà chủ động kiểm soát được các nguy cơ biến chứng không xảy ra. Trong quá trình điều trị xuất huyết dạ dày, người nhà cần lưu ý những vấn đề sau để việc chăm sóc bệnh nhân được thuận lợi. Cụ thể:
- Người bệnh cần đảm bảo được nghỉ ngơi trong không gian thư giãn, yên tĩnh, thoáng mát, tránh những khu vực có gió lùa, đồng thời không để bệnh nhân nằm gối đầu.
- Người bệnh viêm loét dạ dày hoặc bị xuất huyết dạ dày không nên ăn thức ăn quá cay hay quá nóng, thực phẩm quá lạnh cũng sẽ khiến dạ dày bị kích thích và co bóp nhiều.
- Bệnh nhân nên được ăn khoảng 6 – 8 bữa nhỏ một ngày, điều này giúp dạ dày hoạt động tốt, tránh được những tổn thương nghiêm trọng do áp lực từ việc hoạt động co bóp.
- Không nên cho bệnh nhân ăn khi người bệnh vẫn có biểu hiện bị xuất huyết, nôn ra máu hoặc đi ngoài ra máu. Chỉ cho bệnh nhân uống nước để duy trì được sự tỉnh táo.
- Trong thời gian điều trị chỉ cho bệnh nhân ăn thức ăn lỏng, dễ tiêu hóa như cháo, súp hay sữa. Sau đó tùy tình trạng hồi phục sức khỏe mà tăng dần độ đặc của thức ăn.
- Thường xuyên theo dõi nhiệt độ cơ thể của người bệnh, chỉ số huyết áp, mạch đập, tình trạng nôn ói hay đau bụng để nhận được cấp cứu hỗ trợ kịp thời.
- Người nhà nên tuân thủ đúng hướng dẫn của bác sĩ về liều lượng và việc sử dụng thuốc, cũng như chế độ ăn uống của bệnh nhân.
- Người bệnh cần được uống đủ nước và bổ sung trái cây hoặc uống sinh tố có vị ngọt, hạn chế dùng trái cây chua để cải thiện sức đề kháng, đẩy nhanh tốc độ phục hồi sức khỏe.
- Không nên cho bệnh nhân ăn thực phẩm thô cứng làm ảnh hưởng đến sự hồi phục của dạ dày và làm nghiêm trọng hơn tình trạng viêm loét.
- Bệnh nhân có thể ăn thịt bò, thịt nạc lợn bằng cách băm nhuyễn và hầm nhừ cùng với cháo sẽ giúp giảm tải các gánh nặng cho dạ dày.
- Người bệnh cần được bổ sung tăng cường nhóm thực phẩm giàu chất xơ, nhưng lưu ý không bổ sung quá mức vì nhiều chất xơ dễ khiến bệnh nhân đau bụng, khó tiêu và chảy máu nhiều hơn.
- Nên ưu tiên chế biến món ăn cho người bệnh bằng cách hấp, luộc, nấu hoặc hầm nhừ. Hạn chế thêm nhiều dầu mỡ vào trong món ăn.
Bài viết tổng hợp những cách xử lý khi bị xuất huyết dạ dày đúng cách để người thân chủ động ứng phó trong tình huống khẩn cấp. Xuất huyết dạ dày là một triệu chứng nguy hiểm, có thể để lại di chứng cho người bệnh nếu không được xử lý cầm máu kịp thời. Do đó người nhà của bệnh nhân cần trang bị những kiến thức trên để hỗ trợ người bệnh qua cơn nguy kịch.
Thông tin trong bài viết chỉ mang tính chất tham khảo. Chúng tôi không cung cấp lời khuyên hay phương pháp điều trị thay cho bác sĩ chuyên môn.
ArrayNgày Cập nhật 05/06/2024
