Người bị vôi hóa cột sống nên ăn gì và kiêng gì?

Hải sản là một trong những thực phẩm người bị vôi hóa cột sống nên ăn. Trong khi đó, thịt đỏ (nhiều đạm và dinh dưỡng cao) lại là món cần hạn chế khi mắc bệnh này. Nếu không chủ động trang bị kiến thức về vấn đề người bị vôi hóa cột sống nên ăn gì và kiêng gì, tình trạng bệnh rất khó thuyên giảm dù bản thân đã tuân theo đúng phác đồ điều trị của bác sĩ.

Điều trị bệnh vôi hóa cột sống cần một quá trình lâu dài. Bởi nó chưa có thuốc đặc trị. Các giải pháp hiện nay chỉ có thể cải thiện triệu chứng và làm chậm quá trình vôi hóa ở cột sống. Bên cạnh việc dùng thuốc, vật lý trị liệu hoặc can thiệp ngoại khoa, chế độ ăn uống rất quan trọng trong việc giảm nhẹ các triệu chứng và kiểm soát bệnh tốt hơn.

Những thực phẩm người bị vôi hóa cột sống nên ăn

Thực phẩm giàu canxi

Sự tích tụ canxi gây tình trạng vôi hóa. Tuy nhiên điều này không có nghĩa là hệ thống khung xương đang bị thừa khoáng chất này. Thực tế thì quá trình tích tụ canxi đến từ rối loạn chuyển hóa chất trong cơ thể. Điều này khiến cho nơi cần thì không có, nơi không cần thì tập trung quá nhiều.

Cột sống của đa số các trường hợp bị vôi hóa đều đang trong tình trạng thiếu hụt canxi nên xốp và dễ gãy. Chính vì thế, bị bệnh này vẫn cần bổ sung canxi từ thực phẩm. Tuy nhiên, bạn cần nhớ một điều rằng cơ thể chỉ hấp thụ được một phần rất nhỏ canxi nếu nó được bổ sung đơn lẻ. Xương cần thêm chất xúc tác là vitamin D hoặc K để có thể hấp thụ tốt nhất canxi từ thực phẩm.

Nguồn thực phẩm chứa nhiều canxi là hải sản (đặc biệt là tôm và cua), đậu nành, sữa và các chế phẩm từ sữa (sữa chua, phô mai…). Đối với hải sản, mỗi tuần bạn nên ăn khoảng 3 lần. Sữa đậu nành có thể uống thường xuyên mỗi ngày. Còn với sữa tươi và các chế phẩm từ sữa, bạn cũng có thể uống mỗi ngày hoặc luân phiên với sữa đậu nành. Tuy nhiên, nếu đang bị thừa cân thì bạn nên sử dụng những loại sữa ít béo hoặc đã qua công đoạn tách béo.

Bổ sung collagen qua thực phẩm

Nhắc đến collagen, nhiều người nghĩ đến vai trò duy trì sự đàn hồi cho làn da. Ít ai biết rằng đây còn là thành phần quan trọng làm nhiệm vụ duy trì sự chắc khỏe của xương khớp. Các nhà khoa học đã tính toán được rằng collagen và canxi là hai phần thành chủ yếu nhất cấu tạo và đảm bảo sự chắc khỏe của xương.

Bên cạnh đó, collagen còn là thành phần quan trọng cấu tạo nên sụn. Sụn là phần ngăn cách giữa hai đầu đốt sống hoặc khớp. Nó ngăn tình trạng mài mòn đầu xương và giúp di chuyển dễ dàng hơn.

Ở những người bị vôi hóa cột sống nói riêng và các bệnh lý về xương khớp nói chung, collagen thường bị thiếu hụt. Điều này không chỉ khiến tình trạng đau nhức thêm trầm trọng mà còn gia tăng nguy cơ xuất hiện các biến chứng (loãng xương, gãy xương…).

Chính vì thế, chú ý bổ sung thực phẩm chứa collagen trong khẩu phần ăn hằng ngày có ý nghĩa rất quan trọng. Những thực phẩm chứa nhiều chất này là gelatin (nên chọn loại chiết xuất từ cá); các loại cá béo (cá ngừ, cá hồi, cá thu…); đậu nành, bông cải xanh, trà xanh, trái cây có nhiều múi (cam, bưởi…); các loại gia vị (tỏi, ớt chuông, hành tây); một số loại củ (củ dền, cà rốt…)….

Thực phẩm hỗ trợ sự chắc khỏe của xương

Các loại rau củ quả

Các thực phẩm cung cấp nhiều vitamin và khoáng chất cho cơ thể thường hỗ trợ đắc lực cho sự chắc khỏe của xương. Đứng đầu danh sách là các loại rau củ quả. Hầu hết các bệnh lý về xương khớp đều được bác sĩ khuyên bổ sung nhiều thực phẩm này trong bữa ăn hằng ngày. Có ít nhất 3 lý do cho lời khuyên này:

• Thứ nhất: Tăng khả năng hấp thụ canxi và những dưỡng chất quan trọng từ các loại thực phẩm khác;
• Thứ hai: Chứa nhiều chất xơ, tốt cho hệ tiêu hóa;
• Thứ ba: Nhiều loại rau củ quả có tính kháng viêm, giảm đau tự nhiên và hiệu quả không thua gì các loại thuốc tân dược.

Những loại màu xanh đậm sẽ hỗ trợ tốt hơn trong điều trị vôi hóa cột sống. Cụ thể là cải xoăn, chân vịt, cải ngọt, rau ngót… Ngoài khả năng cung cấp hàm lượng lớn vitamin K giúp xương hấp thụ canxi tốt hơn, các loại rau này còn chống oxy hóa khá tốt. Nhờ đó, tình trạng vôi hóa cột sống sẽ được kiểm soát hiệu quả.

Đối với củ quả, bạn nên ưu tiên chọn cà rốt, cà chua, trái cây họ nhà cam… đây là những nguồn cung cấp vitamin E và C dồi dào. Bổ sung vitamin E thích hợp sẽ giảm được tình trạng đau nhức. Còn vitamin C thì nâng cao sức đề kháng và chống viêm tích cực. 

Ưu tiên sử dụng dầu dừa hoặc dầu oliu

Trong chế biến món ăn, người bị vôi hóa cột sống nên thay thế dầu có nguồn gốc từ động vật thành dầu oliu hoặc dầu dừa. Hai loại dầu này vừa tốt cho sức khỏe và làn da vừa có tác dụng chống viêm và kháng khuẩn rất tốt. Lượng đường trong máu sẽ dễ dàng được kiểm soát và quá trình trao đổi chất cũng sẽ thuận lợi hơn nếu bạn dùng dầu có nguồn gốc từ thực vật. Những yếu tố tác động này sẽ góp phần cải thiện đáng kể các triệu chứng bệnh vôi hóa cột sống.

Dùng nước hầm xương khi nấu các món canh

Một lưu ý nữa trong chế biến món ăn hằng ngày cho người bị vôi hóa cột sống đó là dùng nước hầm xương khi nấu các món canh. Glucosamine và Chondroitin từ tủy xương sẽ hỗ trợ rất nhiều cho quá trình tái tạo hoặc sửa chữa lại các tế bào bị tổn thương. Đặc biệt là các tế bào sụn giữa hai đốt sống. Nhờ đó, bạn có thể phần nào ngăn chặn lại quá trình vôi hóa cột sống.

Những thực phẩm cần kiêng khi bị vôi hóa cột sống

Thực phẩm lên men

Hàm lượng axit oxalic trong hầu hết các loại thực phẩm lên men là nguyên nhân chính khiến tình trạng đau nhức cột sống thêm trầm trọng. Những nhà khoa học đã phát hiện ra loại axit này làm tăng tiết dịch, dễ gây viêm và phù nề.

Đồ ăn cay nóng

Các thực phẩm cay nóng dễ gây co cứng cơ. Và điều này khiến tình trạng đau nhức do vôi hóa cột sống thêm dữ dội. Ngoài ra, đây còn là “kẻ thù” của dạ dày bởi nguy cơ gây loét cơ quan này. Bên cạnh đó, nó còn khiến quá trình hấp thụ chất dinh dưỡng của cơ thể bị cản trở và gây nóng trong người. Những yếu tố này sẽ ảnh hưởng không tốt đến việc phục hồi bệnh.

Thực phẩm quá nhiều dầu mỡ

Các thực phẩm chiên xào luôn có nhiều sức hấp dẫn. Tuy nhiên đa số các loại thực phẩm này lại không tốt cho hoạt động của xương khớp. Người bị vôi hóa cột sống cần hạn chế các món ăn nhiều dầu mỡ vì nó gián tiếp ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị bệnh. Thay vào đó, bạn nên ưu tiên những món luộc hoặc hấp. 

Vôi hóa cột sống đừng nên ăn quá nhiều đường

Các chuyên gia về sức khỏe khuyên những người bị vôi hóa cột sống không nên ăn quá ngọt. Bởi nó sẽ kích hoạt quá trình glycation. Khi đó, các phân tử đường bám chặt vào những sợi collagen và elastin. Hậu quả là các sợi này dễ bị kéo giãn và gãy. Chưa dừng lại ở đó, quá trình glycation còn tạo ra các protein đột biến. Đây là những phân tử có hại cho xương khớp và da.

Thịt đỏ có thể gây yếu cơ

Các loại thịt đỏ như bò, cừu và dê chứa hàm lượng đạm rất cao. Đối với người bị vôi hóa cột sống, việc tiêu thụ quá nhiều thịt này có thể làm chậm quá trình hấp thụ canxi ở xương. Bên cạnh đó, một vài tài liệu còn cho rằng những người mắc bệnh về xương khớp có thể bị yếu cơ nếu ăn quá nhiều thịt đỏ. Ngoài ra, một số nghiên cứu cũng chỉ ra rằng ăn quá nhiều loại thịt này còn tăng nguy cơ béo phì và mắc các bệnh về tim mạch.

Tuy nhiên, bạn sẽ không cần và cũng không nên loại bỏ thịt đỏ hoàn toàn khỏi bữa ăn hằng ngày của mình. Thay vào đó, hãy ăn với lượng vừa đủ và cân đối. Bởi nguồn đạm từ loại thực phẩm này vẫn cần cho quá trình trao đổi chất trong cơ thể.

Ngoài thịt đỏ, nội tạng động vật cũng là thực phẩm mà người bị vôi hóa cột sống cần chú ý hạn chế ăn. Tốt nhất là bạn hãy tạm ngưng món ăn làm từ nội tạng động vật một thời gian. Bởi đây thuộc nhóm thực phẩm tác động gián tiếp đến hiệu quả cải thiện bệnh. Cụ thể, nó sẽ khiến quá trình lưu thông máu gặp nhiều khó khăn, gia tăng lượng cholesterol xấu và khiến tình trạng đau nhức thêm trầm trọng.

Thực phẩm chế biến sẵn

Các loại thực phẩm chế biến sẵn không tốt cho người bị vôi hóa cột sống bởi nó chứa lượng lớn chất bảo quản và các thành phần khác ảnh hưởng xấu đến sức khỏe. Nó có thể làm tăng lượng lipid trong máu và giảm khả năng hấp thụ canxi của xương. Bên cạnh đó, đa số các thực phẩm chế biến sẵn thường nghèo dinh dưỡng. Những tác động này có thể khiến tình trạng đau nhức nhiều hơn, xương giảm dần độ chắc khỏe và dễ dẫn đến những biến chứng nguy hiểm.

Chất kích thích, đồ uống có cồn

Các chất kích thích như rượu, bia và thuốc lá luôn nằm trong nhóm kiêng cử đối với tất cả các bệnh chứ không riêng gì người bị vôi hóa cột sống. Xét về mức độ tác động đến xương khớp, các nhà khoa học đã chứng minh rằng sử dụng các chất kích thích sẽ ngăn chặn quá trình hấp thụ canxi của xương.

Lời khuyên của bác sĩ về chế độ dinh dưỡng khi bị vôi hóa cột sống

Chủ động tìm hiểu kiến thức vôi hóa cột sống nên ăn gì và kiêng gì sẽ giúp bệnh tình nhanh chóng được hồi phục. Tuy nhiên, việc kiêng hay bổ sung thêm một số thực phẩm nào đó chỉ có tác dụng hỗ trợ điều trị. Người bệnh vẫn cần đến cơ sở y tế kiểm tra và chữa trị theo phác đồ.

Nếu muốn nhanh chóng trở lại sinh hoạt như bình thường, đi kèm với cách ăn uống hợp lý phải là chế độ sinh hoạt và luyện tập khoa học. Người bệnh nên áp dụng thêm một số bài tập vật lý trị liệu. Các bài tập này không những rút ngắn thời gian điều trị mà còn ngăn được những biến chứng nguy hiểm. Tuy nhiên thời điểm và cường độ tập luyện cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước.

Bên cạnh đó, người bị vôi hóa cột sống cần chú ý duy trì cân nặng hợp lý. Trong sinh hoạt và làm việc, hãy chú ý đến tư thế của cột sống. Đồng thời, không được làm việc quá sức, hạn chế đứng hoặc ngồi quá lâu một chỗ.

Cuối cùng, hãy tuân theo các chỉ dẫn của bác sĩ trong suốt quá trình điều trị bệnh và tái khám đúng lịch hẹn. Tuyệt đối không tự ý dùng thuốc. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào, hãy thông báo cho bác sĩ.