Vô sinh nguyên phát là gì? Dấu hiệu nhận biết và cách chữa trị

7,7% các cặp vợ chồng nước ta rơi vào tình trạng vô sinh. Trong đó có tới 70% trong số họ bị vô sinh nguyên phát. Vậy sô sinh nguyên phát là gì? Dấu hiệu nhận biết và cách chữa trị tình trạng này ra sao? Mời độc giả tìm hiểu trong bài viết.

Vô sinh nguyên phát là gì?

Có thể hiểu một cách đơn giản về vô sinh đó chính là tình tình trạng vợ chồng kết hôn và chung sống trong thời gian 1 năm. Dù có sinh hoạt tình dục đều đặn, không sử dụng biện pháp tránh thai nào nhưng vẫn không có con. 

Riêng với nữ giới độ tuổi trên 35 thì thời gian để xác định vô sinh chỉ khoảng 6 tháng sau khi kết hôn. 

Có hai dạng vô sinh cơ bản là vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát. Trong đó vô sinh nguyên phát được gọi là vô sinh I – tình trạng vô sinh ở cặp vợ chồng chưa có thai lần nào.

Nguyên nhân vô sinh nguyên phát ở nam và nữ

Có nhiều nguyên nhân gây ra tình trạng vô sinh nguyên phát ở cả nam và nữ giới. Theo các chuyên gia, các nguyên nhân chủ yếu cần kể đến như:

Ở nam giới:

• Do những bất thường ở tinh hoàn như: Viêm ống sinh tinh, viêm tinh hoàn, giãn tĩnh mạch thừng tinh, những bất thường về hormone sinh dục nam…
• Dùng các thuốc có ảnh hưởng đến tinh trùng như thuốc tăng huyết áp, thuốc trị dạ dày…
• Do các bệnh lây truyền qua đường tình dục không được điều trị dứt điểm gây ra biến chứng như tắc hẹp đường vận chuyển tinh trùng, viêm ống dẫn tinh…
• Vô sinh nguyên phát ở nam do mắc bệnh lý như viêm mào tinh hoàn, biến chứng quai bị, bệnh tiểu đường, liệt dương, lao mào tinh hoàn…
• Vô sinh do tác động từ các yếu tố môi trường như ô nhiễm, hóa chất, tia phóng xạ…
• Thói quen hút thuốc lá, rượu bia… gây đột biến ở tinh trùng.
• Căng thẳng, stress kéo dài do công việc, gia đình cũng ảnh hưởng đến sức khỏe sinh sản của nam giới.
• Mắc những bệnh lý khác như bệnh thận, gan, thiếu tế bào máu hình liềm, các bệnh ở cơ quan sinh dục…

Ở nữ giới:

• Do các bệnh lý viêm nhiễm phụ khoa như: Viêm nhiễm vùng chậu, buồng trứng đa nang; viêm tắc ống dẫn trứng; u xơ tử cung; polyp cổ tử cung…
• Vô sinh nguyên phát do chất lượng trứng kém.
• Mắc các bệnh lý như: Béo phì, gout, đái tháo đường, bệnh gan, thận, bệnh ở tuyến giáp…
• Sử dụng thuốc điều trị bệnh gây ra các biến chứng không mong muốn
• Tuổi tác: Phụ nữ sau tuổi 35 thường khó có con hơn những người trẻ tuổi. 

Dấu hiệu vô sinh nguyên phát ở nam và nữ giới

Những triệu chứng, biểu hiện vô sinh I ở cả nam và nữ giới cần đặc biệt lưu ý đó là:

Nam giới:

• Tinh dịch có lẫn máu, đau khi xuất tinh.
• Vùng bìu có biểu hiện sưng to, căng tròn giống như quả bóng, có thể mềm ở một hoặc hai bên.
• Vị trí tinh hoàn không nằm trong bìu, hoặc tinh hoàn bị xoắn.
• Tinh hoàn bị sưng đau, tấy đỏ nguyên nhân do viêm mào tinh hoàn mức độ nặng hoặc xoắn tinh hoàn.
• Nam giới bị xuất tinh sớm, rối loạn cương dương; đau ở đầu dương vật, thậm chí có thể chảy mủ màu xanh hoặc vàng. 

Ngoài ra, cánh mày râu có thể nhận biết vô sinh thông qua các biểu hiện như: Béo bụng, da khô, nhăn nheo, bị rụng tóc, luôn có cảm giác không yên, lo lắng…

Nữ giới:

• Rối loạn kinh nguyệt như: Rong kinh trên 10 ngày, mất kinh, đau bụng kinh, kinh nguyệt ra ít, máu kinh có màu đen, vón cục…
• Cơ thể chị em luôn trong tình trạng mệt mỏi, người quá béo hoặc quá gầy, da xanh xao, chóng mặt đau đầu…
• Quan hệ tình dục đều đặn, không áp dụng bất cứ biện pháp tránh thai nào nhưng không có thai.

Cách điều trị vô sinh nguyên phát phổ biến hiện nay

Nguyên tắc chữa trị vô sinh I đó là căn cứ vào nguyên nhân gây bệnh. Bởi một khi xác định được nguyên nhân bác sĩ mới có thể đưa ra cách chữa trị phù hợp nhất. Theo đó, những phương pháp điều trị vô sinh nguyên phát phổ biến hiện nay đó là:

1. Cải thiện khả năng sinh sản nhờ thay đổi lối sống

Thói quen sinh hoạt và chế độ ăn uống có tác động không nhỏ đến sức khỏe sinh sản của bạn. Chính vì vậy, các cặp vợ chồng nếu đang rơi vào tình trạng hiếm muộn thì hãy thay đổi lối sống. Cụ thể như sau:

• Trong chế độ ăn uống hãy hạn chế ăn những đồ ăn nhiều dầu mỡ, đồ ăn chế biến sẵn, đồ uống có cồn. 
• Tập thể dục thể thao thường xuyên và đều đặn, không chỉ giúp cơ thể khỏe mạnh, luyện tập thể dục còn giúp nâng cao sức khỏe sinh sản của cả nam và nữ giới. 
• Duy trì thể trọng ở mức cân đối, không nên để quá gầy hoặc quá béo vì nó đều tác động xấu đến khả năng có con.
• Không uống quá nhiều rượu bia, hút thuốc lá vì sẽ làm ảnh hưởng đến tinh trùng của nam giới.
• Bổ sung các thực phẩm có lợi cho sức khỏe như thực phẩm giàu kẽm, vitamin B6, protein… để cải thiện chất lượng tinh trùng, đảm bảo chức năng buồng trứng, chu kỳ kinh nguyệt.

2. Điều trị vô sinh nguyên phát bằng thuốc

Thông thường vô sinh nguyên phát do nguyên nhân bệnh lý sẽ được chỉ định dùng thuốc hoặc phương pháp ngoại khoa tùy vào từng bệnh lý mà bạn gặp phải. Những thuốc điều trị bệnh phổ biến gồm: 

• Dùng thuốc giúp giúp thụ thai để kích thích sự rụng trứng nếu nữ giới vô sinh do rối loạn rụng trứng.
• Các thuốc chống oxi hóa, thuốc đặc trị để giúp nam giới nâng cao chất lượng tinh trùng.
• Sử dụng thuốc kháng sinh để khắc phục tình trạng viêm, diệt vi khuẩn… giúp cho tinh trùng khỏe mạnh hơn và dễ dàng di chuyển để gặp trứng.

3. Điều trị bệnh bằng ngoại khoa

Không phải tất cả các trường hợp vô sinh nguyên phát đều có thể áp dụng phương pháp phẫu thuật. Theo đó, những người được bác sĩ chỉ định phương pháp này gồm:

• Với nữ giới, phẫu thuật được chỉ định khi chị em mắc các bệnh lý như có mô sẹo trong tử cung, polyp nội mạc tử cung, vách ngăn tử cung…
• Nam giới bị tắc nghẽn ống dẫn tinh, giãn tĩnh mạch thừng tinh…

4. Phương pháp hỗ trợ sinh sản

Hiện nay, với sự phát triển của khoa học kỹ thuật có rất nhiều phương pháp hỗ trợ sinh sản được áp dụng để cải thiện khả năng sinh sản của các cặp vợ chồng vô sinh. Cụ thể với vô sinh nguyên phát thường sử dụng những kỹ thuật sau:

• Thụ tinh trong ống nghiệm – IVF
• Tiêm tinh trùng vào bào tương noãn (ICSI)
• Hỗ trợ phôi thoát màng (AH)
• Chuyển phôi giai đoạn phôi nang (phôi ngày 5)
• Phương pháp trưởng thành noãn trong ống nghiệm
• Thụ tinh nhân tạo hay bơm tinh trùng vào tử cung (IUI).
• Lấy tinh trùng bằng thủ thuật trong trường hợp vô sinh nam.
• Cho nhận noãn, tinh trùng và phôi…
• Trữ lạnh phôi, tinh trùng và noãn.

5. Đông y chữa vô sinh nguyên phát

Những tưởng sự phát triển của nền y học Tây y sẽ khiến cho Đông y – Y học cổ truyền bị mai một. Nhưng không phải vậy, ngày nay với những điểm rủi ro khi dùng thuốc Tây y như tác dụng phụ, dễ gây biến chứng thì việc quay trở về với Đông y được nhiều người lựa chọn. Đặc biệt là chữa vô sinh hiếm muộn bằng Y học cổ truyền đang được đánh giá cao. 

Với cơ chế điều trị từ căn nguyên đồng thời bồi bổ cơ thể nên phần đa các bài thuốc Đông y sẽ tập trung vào bổ thận, kiện tỳ để khắc phục bệnh. Những vị thuốc thường được bác sĩ Đông y sử dụng phải kể đến như: Tục đoạn, hương phụ, bạch linh, đỗ trọng, nhục thung dung, dâm dương hoắc, ba kích…

Điểm mạnh của Đông y chính là lành tính, khắc phục từ bên trong, đúng căn nguyên bệnh. Cụ thể hiệu quả mà bài thuốc mang lại cho nam và nữ giới đó là:

• Đối với nữ giới, bài thuốc sẽ giúp khí huyết lưu thông, bổ thận, làm ấm tử cung. Nhờ vậy mà quá trình thụ thai sẽ được diễn ra thuận lợi hơn.
• Đối với nam giới, bài thuốc sẽ cải thiện chất lượng tinh trùng, khả năng sinh tinh, giúp cơ thể người bệnh khỏe mạnh.

Tuy nhiên, việc điều trị bằng bất cứ cách nào thì các cặp vợ chồng cũng đều giữ cho mình niềm tin cùng tâm lý thật thoải mái. Tâm trạng không thoải mái, lo lắng sẽ ảnh hưởng rất lớn đến quá trình điều trị dù áp dụng Tây y hay Đông y.

Như vậy, trên đây là những thông tin về vô sinh nguyên phát mà các cặp vợ chồng cần lưu ý. Để phòng tránh tình trạng này bạn nên đi khám phụ khoa, nam khoa định kỳ để sớm phát hiện những bất thường, chữa trị kịp thời. Chúc bạn sức khỏe!