Bệnh tổ đỉa ở tay, chân, cách nhận biết và hỗ trợ điều trị hiệu quả

Tổ đỉa ở tay, chân là căn bệnh dai dẳng, dễ tái phát nhiều lần và khiến người bệnh gặp nhiều khó khăn trong cuộc sống. Người mắc bệnh tổ đỉa cần nhận biết sớm các triệu chứng, nguyên nhân và dấu hiệu để điều trị kịp thời căn bệnh này. Bài viết sau đây sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức cần thiết nhất về bệnh tổ đỉa ở tay, chân.

Biểu hiện của tổ đỉa ở tay, chân

Tổ đỉa ở tay, chân là một dạng bệnh viêm da mãn tính. Triệu chứng phổ biến nhất là xuất hiện những mụn nước nhỏ li ti, có thể mọc đơn lẻ hoặc thành đám xuất hiện ở bàn chân hoặc tay. Những mụn nước này chứa dịch lỏng, bề mặt dày và nằm trong dưới lớp biểu bì da nên rất khó vỡ. Mặc dù hiện tượng ngứa không phổ biến, tuy nhiên gần đây các chuyên gia đã ghi nhận những trường hợp ngứa và cảm giác nóng rát ở vùng bị bệnh.

Bệnh tổ đỉa tay chân
Bệnh tổ đỉa tay chân để lại nhiều hậu quả nghiêm trọng cho người bệnh

Bệnh tổ đỉa ở tay, chân là bệnh phổ biến trong tổng số bệnh nhân mắc tổ đỉa. Dựa theo quan sát tính chất của mụn viêm, có thể chia tổ đỉa tay, chân làm 3 thể.

  • Thể giản đơn: mụn nước chứa dịch trong, nằm sâu trong da, ít có cảm giác ngứa

  • Thể bọng nước: là một thể tiến triển của giản đơn, mụn nước thường có kích thước to bằng hạt ngô, có thể diễn biến nghiêm trọng do dị ứng hóa chất.

  • Nhiễm khuẩn: bên trong mụn chứa mủ, sưng tấy và dễ viêm nhiễm

  • Thể khô: vùng viêm nhiễm có vảy, da đỏ, khô rát, không có dịch. Bệnh thường tiến triển mạnh vào mùa xuân.

Tổ đỉa ở chân

Hai vùng ở chân dễ bị bệnh tổ đỉa nhất là ngón chân và lòng bàn chân. Đối với tổ đỉa ở lòng bàn chân, kích thước mụn nước mọc lên tùy theo thể bệnh và thể trạng của mỗi người. Mặc dù gây cản trở rất nhiều cho người bệnh trong việc di chuyển và sinh hoạt hằng ngày xong bệnh không quá nghiêm trọng. 

Các triệu chứng thường lặn sau 3-4 tuần, tuy nhiên khi tái phát có thể nặng hơn và thậm chí có mủ. Diện tích lòng bàn chân khá rộng nên thuận lợi cho việc sử dụng sản phẩm ngoài da, nên chữa trị sớm để tránh lan rộng vùng tổn thương.

Bệnh tổ đỉa tay chân
Bệnh tổ đỉa tay chân

Đối với bệnh tổ đỉa ở ngón chân, việc điều trị sẽ gặp khó khăn hơn do di chuyển nhiều. Người bệnh thường gặp nhiều khó khăn trong việc kiểm soát hoạt động của ngón chân, cộng với khoảng cách hẹp giữa các ngón nên vết thương dễ lan rộng và thậm chí viêm nhiễm. Mặc dù vùng ngón chân hấp thụ thuốc nhanh nhưng tốc độ phục hồi lại chậm hơn so với vùng khác nên người bệnh cần chú trọng điều trị kịp thời, đúng cách.

Tổ đỉa ở tay

Xuất hiện ở lòng bàn tay: Không chỉ giới hạn phía trong lòng bàn tay mà bệnh tổ đỉa thể khô thường xuất hiện ở mu bàn tay và kẽ ngón tay. Người bị tổ đỉa ở tay gặp rất nhiều khó khăn trong sinh hoạt. Vì đây là bộ phận dễ nhìn nên có thể khiến người bệnh tự ti, mặc cảm.

Bị tổ đỉa ở ngón tay: Ngón tay và kẽ ngón tay rất dễ xuất hiện tổ đỉa thể giản đơn hoặc bọng nước. Cảm giác ngứa cũng khó chịu hơn ở những vùng khác. Đối với vị trí này, việc thực hiện chữa trị bằng đắp lá, mẹo dân gian cũng gặp nhiều khó khăn hơn.

Phân biệt tổ đỉa ở tay chân với các bệnh khác

Vì vị trí xuất hiện ở tay chân rất dễ nhầm lẫn với các bệnh khác dẫn đến lựa chọn cách chữa không phù hợp hoặc tâm lý chủ quan. Đặc biệt với những bệnh nhân điều trị tại nhà nên điều cần thiết phải phân biệt được tổ đỉa tay chân với những bệnh ngoài da khác.

Bệnh ghẻ: mụn ghẻ xuất hiện ở ngón tay và kẽ ngón tay, trong mụn ghẻ chứa nước gần giống với tổ đỉa tuy nhiên có thể khêu được cái ghẻ. Bệnh có xu hướng ngứa về đêm và dễ lây lan.

Eczema bàn tay, bàn chân: Mặc dù tổ đỉa là một thể đặc biệt của Eczema nhưng vẫn có những điểm khác biệt: các mụn nước nhỏ, mọc ở mu bàn tay, chân, chứa dịch nước. Vì mụn mọc rất nông nên dễ vỡ.

Nguyên nhân của khiến bệnh phát sinh dai dẳng

Những nguyên nhân trực tiếp gây da bệnh tổ đỉa tay, chân thường khó để xác định rõ ràng. Có rất nhiều ý kiến cho rằng tổ đỉa ở tay, chân sinh ra do yếu tố di truyền. Một số khác nhận định do các yếu tố khách quan từ môi trường sống. Trải qua quá trình nghiên cứu và tổng hợp, các chuyên gia đã đưa ra một vài nguyên nhân phổ biến sau:

Bệnh tổ đỉa
Nguyên nhân cụ thể của bệnh tổ đỉa đến nay vẫn chưa xác định được
  • Di truyền: Theo nghiên cứu, những bệnh nhân mắc tổ đỉa thường có ít nhất bố hoặc có tiền sử mắc bệnh tổ đỉa. Tỉ lệ này chiếm đến 50% so với nguyên nhân khác.

  • Nhiễm khuẩn nấm: Tay và chân là hai bộ phận hoạt động nhiều nhất và đóng vai trò quan trọng như cầu nối giúp con người trao đổi với môi trường xung quanh. Chính vì vậy đây cũng là hai bộ phận dễ tiếp xúc với nấm và vi khuẩn nhất.

  • Tuyến mồ hôi: Có rất nhiều người bị rối loạn tuyến mồ hôi khiến việc tiết ra mồ hôi ở tay, chân nhiều hơn người bình thường. Đặc biệt vào mùa hè chính là điều kiện thuận lợi để tổ đỉa bùng phát ở những đối tượng này.

  • Môi trường sống: Những người tiếp xúc quá nhiều với kim loại, Coban hoặc Niken hoặc sinh sống trong môi trường ô nhiễm chất lượng đất, nước, không khí sẽ có nguy cơ mắc tổ đỉa cao.

  • Phản ứng dị ứng: Sử dụng quá nhiều hóa chất, xà phòng, dầu gội, có chất tẩy mạnh sẽ bào mòn lớp bảo vệ da, khiến da mất đề kháng và tạo điều kiện thuận lợi cho nấm phát triển.

  • Thực phẩm không phù hợp: Các loại thực phẩm chứa nhiều Coban như hải sản, sữa, hạt, gan sẽ dễ gây bệnh tổ đỉa.

Bệnh tổ đỉa ở chân tay có lây không? Có nguy hiểm không?

Vì cùng là một dạng của bệnh tổ đỉa nên bệnh không lây lan và truyền nhiễm qua đường hô hấp hay chạm vào vùng bị bệnh. Mặt khác, nguyên nhân gây ra bệnh tổ đỉa chủ yếu đến từ yếu tố di truyền và môi trường sống chứ không phải virus hay vi khuẩn nên hoàn toàn không lây.

Mặc dù các biểu hiện của tổ đỉa có thể tự lặn chỉ sau 3 – 4 tuần, nhưng vì đặc thù chân và tay là hai bộ phận vận động nhiều và nguy cơ vỡ, nhiễm khuẩn cao. Chính vì vậy, người bệnh cần xem xét những phương pháp điều trị kịp thời và phù hợp.

Tổ đỉa tay, chân điều trị cách nào hiệu quả nhất?

Hiện nay bệnh tổ đỉa vẫn chưa có thuốc điều trị dứt điểm. Tuy nhiên dựa theo thể trạng và thể bệnh nếu lựa chọn được phương pháp điều trị phù hợp, người bệnh hoàn toàn có thể phục hồi làn da. Dưới đây là những phương pháp mà người bệnh có thể tham khảo:

Điều trị bằng Tây y

Các bài thuốc Tây Y chủ yếu tập trung ức chế tình trạng bệnh trong thời gian ngắn, kháng viêm và không cho bệnh lây lan thêm. Người mắc tổ đỉa tay, chân có thể kết hợp sử dụng thuốc uống và bôi ngoài.

Đối với thuốc uống: người bệnh có thể tham khảo các sản phẩm Steroid  hoặc các loại kháng sinh chứa histamine. Tuy nhiên chỉ nên sử dụng khi được kê đơn hoặc dưới sự giám sát của bác sĩ chuyên khoa.

Bệnh tổ đỉa tay chân
Chữa bệnh tổ đỉa tay chân bằng Tây Y là sự lựa chọn phổ biến

Đối với thuốc bôi: Chủ yếu sử dụng rửa bằng muối sinh lý, kết hợp bôi xanh metylen 1%, thuốc tím. Nếu giai đoạn nặng hơn, bác sĩ sẽ chỉ định dùng Tetrapred để khoanh vùng và giảm đau. Hoặc sử dụng các loại kem bôi chứa vitamin D hoặc Steroid, Corticoid…

Ưu điểm: Cho hiệu quả nhanh, tiết kiệm thời gian điều trị, dễ tìm mua.

Nhược điểm: Dễ lạm dụng thuốc, nhiều tác dụng phụ.

Chữa tổ đỉa tay, chân bằng bài thuốc dân gian

Các bài thuốc dân gian hay còn gọi là chữa mẹo vốn được nhiều người áp dụng bởi tính an toàn và tiện lợi. Người bệnh có thể tham khảo những cách chữa với nguyên liệu đơn giản như sau:

Chườm đá: Đây là biện pháp giảm cơn ngứa tức thời, bọc viên đá chườm 15 phút sẽ có tác dụng nhanh chóng. Cần lướt nhanh, đều để tránh gây bỏng lạnh.

Lá lốt chữa tổ đỉa: Giã nhỏ lá lốt cùng với muối, đắp lên vết thương trong khoảng 30 phút. Giữ lấy nước cốt dùng để rửa vùng viêm nhiễm, ngày làm 1 lần liên tục trong 2, 3 tháng sẽ có hiệu quả.

Chữa tổ đỉa bằng muối: Dùng muối hạt to, rang khô đều cho nóng. Để ấm và xoa lên vết thương cho đến khi nguội. 

Dùng tỏi chữa tổ đỉa: Tỏi có khả năng sát khuẩn cao nhưng mùi nồng nên rất nhiều người bệnh e ngại khi áp dụng. Có thể sử dụng tỏi tươi để ngâm rượu, chờ 7 ngày cho rượu ngả vàng có thể dùng rửa vùng bệnh. Hoặc sử dụng tỏi trong chế biến đồ ăn hàng ngày như xào rau muống, xào thịt…

Ưu điểm: Rất dễ thực hiện tại nhà, chi phí thấp và an toàn.

Nhược điểm: Hiệu quả không lâu dài, nếu không đảm bảo vệ sinh có thể gây nhiễm trùng.

Chế độ sinh hoạt đối với bệnh nhân tổ đỉa chân tay

Bên cạnh việc duy trì sử dụng thuốc theo chỉ dẫn của bác sĩ, bệnh nhân tổ đỉa tay, chân cần phải xây dựng lối sống lành mạnh, vệ sinh vết thương đúng cách để bệnh hết nhanh hơn.

Nên:

  • Sử dụng đồ ăn chứa nhiều chất xơ, vitamin A, C, D, E có trong rau củ và hoa quả nhằm kích thích hệ tiêu hóa hoạt động hiệu quả. Đồng thời đào thải chất độc trong cơ thể.
  • Tăng lượng kẽm có trong bữa ăn thông qua các thực phẩm như ngũ cốc, yến mạch, súp lơ.. có tác dụng giúp mau lành vết thương, không để lại sẹo.
  • Rèn luyện thói quen đi ngủ sớm, tránh xa stress, luyện tập thể dục hằng ngày.

Không nên:

  • Ăn những thực phẩm lạnh như hải sản hoặc quá nóng như đồ ăn nhanh, chiên rán sẽ tạo biểu hiện khó tiêu hoặc tăng nguy cơ dị ứng.
  • Sử dụng đồ ăn cay nóng, nhiều gia vị: Những thực phẩm này làm tăng nguy cơ viêm nhiễm.
  • Lạm dụng đồ uống có cồn, chất kích thích: làm biến đổi chức năng gan, men gan tăng cao làm bệnh trầm trọng hơn.

Vệ sinh vết thương đúng cách

  • Trước khi bôi hoặc đắp thuốc nên rửa sạch tay và vùng viêm nhiễm, lau khô bằng khăn sạch.
  • Tránh rửa nước lã quá nhiều, nên vệ sinh bằng nước muối sinh lí hoặc nước lá thuốc.
  • Người bị tổ đỉa ở vùng tay, chân hạn chế chuyển động mạnh.

Tổ đỉa ở tay, chân là dạng bệnh ngoài da phổ biến. Nếu để lâu không chữa trị có thể gây mất thẩm mỹ, tự tin và nguy cơ viêm nhiễm tổn thương vĩnh viễn. Mặc dù vậy, người bệnh áp dụng biện pháp chữa trị kịp thời kết hợp với chế độ sinh hoạt phù hợp hoàn toàn có thể đẩy lùi bệnh, chống tái phát.

ArrayArray

Ngày Cập nhật 07/06/2024